Το πρόγραμμα βασικό στόχο έχει να βοηθήσει τα παιδιά να αναγνωρίσουν το συναίσθημα της απώλειας μετά από έναν θάνατο, να μπορέσουν να μιλήσουν γι’ αυτό, να αναγνωρίσουν τα συναισθήματά τους, να μάθουν να διαχειρίζονται αυτή τη δύσκολη κατάσταση, να αναζητούν υποστηρικτικό δίκτυο ανάμεσα στους φίλους και στους συγγενείς και ευρύτερα να εξοικειωθούν με την ιδέα και να διαπιστώσουν ότι είναι μια φυσιολογική κατάσταση μέσα στον κύκλο της ζωής. Οι επιμέρους στόχοι περιλαμβάνουν οι μαθητές/τριες: α) Να επικοινωνούν σωστά και να καλλιεργούν κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης, β) Να αναγνωρίσουν το συναίσθημα της απώλειας και να εκφράσουν τα συναισθήματά τους γι΄αυτό και γ) Να κατανοήσουν ότι πρέπει να δεχόμαστε και να προσφέρουμε τη βοήθεια και τη συμπαράστασή μας σε όποιον έχει ανάγκη.
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μαθητές/τριες να είναι σε θέση να:
• καλλιεργούν κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης,
• καλλιεργούν δεξιότητες όπως η ενσυναίσθηση, η διαμεσολάβηση και η συνεργασία,
• αντιλαμβάνονται κριτικά τον εαυτό τους.
Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)
Παρουσίαση θέματος προγράμματος,
• Δραστηριότητα 1η: «Ας γνωριστούμε καλύτερα – Ποιοι/Ποιες Είμαστε»
• Δραστηριότητα 2η: Δημιουργία ομάδων. Προτείνεται να δημιουργηθούν ανομοιογενείς ομάδες, ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών, με σκοπό την ενεργό εμπλοκή τους και την έκφραση των ιδεών τους και της δημιουργικότητάς τους.
• Δραστηριότητα 3η: Σύναψη του συμβολαίου της ομάδας η οποία γίνεται με τη συμμετοχή όλων των παιδιών και θέτει τις βάσεις για την ομαλή και αποτελεσματική συνεργασία τους.
• Τελική φάση του εργαστηρίου είναι ο καταμερισμός και η καταγραφή των εργασιών κάθε ομάδας.
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μαθητές/τριες να είναι σε θέση να:
• διερευνούν την ιδέα του θανάτου και της απώλειας,
• αναγνωρίζουν ότι η συγκεκριμένη κατάσταση είναι φυσιολογική και εντάσσεται μέσα στον κύκλο της ζωής,
• καλλιεργούν δεξιότητες όπως η γνώση και κριτική κατανόηση του κόσμου,
• αφηγούνται μια ιστορία,
• εκφράζονται μέσα από τη ζωγραφική.
Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)
• Ο/Η εκπαιδευτικός αξιοποιώντας τον μύθο της αρπαγής της Περσεφόνης οδηγεί τα παιδιά στην κατανόηση του κύκλου της ζωής και του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί η φύση. Οι δραστηριότητες του συγκεκριμένου εργαστηρίου είναι οι παρακάτω:
• Ακουστικό παραμύθι «Η αρπαγή της Περσεφόνης»
• Ζωγραφική με φύλλο εργασίας 1 (Παράρτημα 1)
• Εναλλακτική αξιοποίηση του βιβλίου το βιβλίο του Eric Carle «Το σποράκι ταξιδεύει» ή διάφορες τροφικές αλυσίδες.
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Oι μαθητές/τριες να είναι σε θέση να:
• αναγνωρίζουν το συναίσθημα της απώλειας,
• περιγράφουν τα συναισθήματά τους για αυτό,
• εκφράζονται/παρουσιάζουν με γραπτό και προφορικό λόγο,
• καλλιεργούν την ευελιξία και την προσαρμοστικότητα,
• αναπτύσσουν κριτικό/επικοινωνιακό λόγο.
Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)
• Η δραστηριότητα του συγκεκριμένου εργαστηρίου δίνει στα παιδιά τη δυνατότητα να εκφραστούν προφορικά και γραπτά για τα συναισθήματα τα οποία έχουν βιώσει χάνοντας κάποτε κάποιον/κάποια ή κάτι πολύτιμο για εκείνα. Προτείνεται η δραστηριότητα να γίνει σε επίπεδο ολομέλειας με τη χρήση της φράσης «Είχα κάποτε……» που ο/η εκπαιδευτικός γράφει με μεγάλα γράμματα στον πίνακα και τα παιδιά στη συνέχεια ενθαρρύνονται να μιλήσουν για αυτό και μετά να γράψουν ένα μικρό κείμενο. Αξιοποιούνται τα φύλλα εργασίας 2 και 3 (Παράρτημα 1).
• Τελική δραστηριότητα είναι η παρουσίαση αρχικά στην ομάδα και στο τέλος στην ολομέλεια.
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μαθητές/τριες να είναι σε θέση να:
• συνδέουν το συναίσθημα της απώλειας με τη συνέχιση της ύπαρξης αυτού/ής που έφυγε,
• συζητούν για τα έντονα συναισθήματα που προκαλεί η απώλεια και ο θάνατος ενός προσώπου,
• διαπιστώνουν ότι η αγάπη είναι βοήθεια και παρηγοριά
για όλους/όλες,
• εκφράζονται ελεύθερα για τα βιώματα τους,
• αναπτύξουν και να ενδυναμώσουν τον εαυτό τους,
• καλλιεργήσουν δεξιότητες κοινωνικής ζωής όπως η αυτομέριμνα, ενσυναίσθηση, ευαισθησία, ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα.
Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)
• Αρχική δραστηριότητα είναι η επεξεργασία του βιβλίου «Θα σ΄αγαπώ ό,τι και αν γίνει» της Debi Gliori. Σχετικό απόσπασμα υπάρχει στο Ανθολόγιο της Α-Β τάξης «Το παιδί και το δελφίνι». Ως αφόρμηση χρησιμοποιείται το εξώφυλλο του βιβλίου.
• Επόμενη δραστηριότητα είναι η συμπλήρωση του φύλλου εργασίας 5 (Παράρτημα 1) σε επίπεδο ομάδας.
• Ως τρίτη δραστηριότητα επιλέγεται η παραγωγή κειμένου σε ατομικό επίπεδο.
• Τελική δραστηριότητα είναι η «ομαδική ζωγραφιά» η οποία αναρτάται στον τοίχο της τάξης και στη γωνιά του Ευ ζην.
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μαθητές/τριες να είναι σε θέση να:
• αναπτύσσουν κοινωνικές δεξιότητες και υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις.
• προσδιορίζουν τις έννοιες της συναισθηματικής υγείας και της αυτοεκτίμησης,
• συνεργάζονται και να συμπεραίνουν ότι πρέπει να δεχόμαστε και να προσφέρουμε τη βοήθεια και τη συμπαράστασή μας σε όποιον/όποια έχει ανάγκη.
Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)
• Η αφόρμηση του εργαστηρίου γίνεται με τα κείμενα α. Το παιδί με το ακορντεόν και β. Το τραγούδι του κλόουν από το βιβλίο της Γλώσσας, ενότητα 16 Νιώθω.
Οι δραστηριότητες επιλέγεται να πραγματοποιηθούν αρχικά ατομικά και μετά σε επίπεδο ολομέλειας.
• Αρχικά ο/η εκπαιδευτικός δίνει στα παιδιά το Φύλλο εργασίας 4 (Παράρτημα 1) και τους ζητάει να συμπληρώσουν την αλυσίδα των φίλων.
• Επόμενη δραστηριότητα είναι η παρουσίαση και η αιτιολόγηση της ατομικής αλυσίδας στην ολομέλεια.
• Το εργαστήριο κλείνει με βιωματικό παιχνίδι.
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μαθητές/τριες να είναι σε θέση να:
• καλλιεργούν την κριτική τους σκέψη και την παραγωγική μάθηση μέσω των τεχνών,
• χρησιμοποιούν λειτουργικά τον προφορικό λόγο,
• αναζητούν πληροφορίες και να τις διαχειρίζονται σωστά.
Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)
• Οι δραστηριότητες βασίζονται σε καλλιτεχνικά δημιουργήματα μέσα από τα οποία προσεγγίζεται η ιδέα του θανάτου και της απώλειας με ένα ιδιαίτερα προσεγμένο και ευαίσθητο τρόπο.
• Η πρώτη δραστηριότητα αφορά την επεξεργασία των πινάκων ζωγραφικής με θέμα την «Αρπαγή της Περσεφόνης».
• Η δεύτερη δραστηριότητα προσεγγίζει το θέμα από την πλευρά της μουσικής και αξιοποιείται η σύνθεση «Οι τέσσερις εποχές» του Vivaldi.
• Η τρίτη δραστηριότητα αφορά στις εικαστικές δημιουργίες των ίδιων των παιδιών.
Τα παραγόμενα έργα θα αξιοποιηθούν στο επόμενο εργαστήριο για την τελική παρουσίαση και διάχυση των αποτελεσμάτων.
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μαθητές/τριες να είναι σε θέση να:
• περιγράφουν στους/στις συμμαθητές/τριές τους, στους εκπαιδευτικούς ή/και στους γονείς του σχολείου τον τρόπο με τον οποίο εργάστηκαν,
• ανακοινώνουν τα αποτελέσματα του προγράμματος,
• θέτουν νέους στόχους για τη συνεχή βελτίωση της ψυχικής τους υγείας και για την ανάπτυξη υγιών διαπροσωπικών σχέσεων.
Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)
Το παρόν εργαστήριο σηματοδοτεί και τη λήξη ουσιαστικά του προγράμματος. Είναι αφιερωμένο στην αποτίμηση και αξιολόγηση*, αλλά και στη διάχυση μέσα στην υπόλοιπη σχολική κοινότητα.
Περιλαμβάνει τρεις δραστηριότητες:
• Έκθεση δημιουργημάτων των παιδιών με τίτλο «Βλέπω με μια άλλη ματιά…..»,
• δραματοποίηση και παρουσίαση θεατρικού του παραμυθιού “Το δέντρο που έδινε” του Σελ Σιλβερστάιν, το οποίο υπάρχει διαθέσιμο και ως audio book στο διαδίκτυο (ή κάποιου άλλου παραμυθιού που πραγματεύεται το θέμα της απώλειας, όπως π.χ. το παραμύθι της Αλεξία Βερνίκου «Μέχρι τον Ουρανό και πίσω») και
• την εκ νέου στοχοθεσία και σύνδεση με τον επόμενο θεματικό κύκλο.
*Σημείωση: Σχετικά με το υλικό αξιολόγησης του εργαστηρίου παρέχεται η δυνατότητα επιλογής από τον/την εκπαιδευτικό, καθώς οι χρονικοί περιορισμοί ενδέχεται να μην επιτρέπουν την αξιοποίηση του υλικού στο σύνολό του.
Πολιτική απορρήτου | Όροι χρήσης | Eπικοινωνία και Υποστήριξη