Εργαστήρια Δεξιοτήτων

Δημιουργώ και Καινοτομώ – Δημιουργική Σκέψη και Πρωτοβουλία
  • STEM/ Εκπαιδευτική Ρομποτική

Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης Προγράμματος Δράσης

Αριθμός Εργαστηρίων:

7

Αριθμός Διδακτικών Ωρών:

7

Ψηφιακή Νοημοσύνη (Digital Intelligence): Εγκλιματίζομαι στο σύγχρονο ψηφιακό κόσμο

Δεξιότητες Στόχευσης

Δεξιότητες Διαμεσολάβησης και Κοινωνικής Ενσυναίσθησης
  • πολιτειότητα
Δεξιότητες Επιχειρηματικότητας
  • αποτελεσματικότητα
  • οργανωτική ικανότητα
  • παραγωγικότητα
  • προγραμματισμός
  • πρωτοβουλία
Δεξιότητες Κοινωνικής Ζωής
  • προσαρμοστικότητα
  • υπευθυνότητα
Δεξιότητες Μάθησης του 21ου αιώνα 4cs
  • δημιουργικότητα
  • επικοινωνία
  • κριτική σκέψη
  • συνεργασία
Δεξιότητες της τεχνολογίας, της μηχανικής και της επιστήμης
  • δεξιότητες δημιουργίας και διαμοιρασμού ψηφιακών δημιουργημάτων
Δεξιότητες Ψηφιακής Ιθαγένειας
  • ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο
  • ευχέρεια στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση
  • ψηφιακή πολιτειότητα
Κατασκευές, Παιχνίδια, Εφαρμογές
  • δεξιότητες σχεδιασμού και κατασκευής έργων ή τεχνουργημάτων (ψηφιακών ή μη)
Παραγωγική Μάθηση μέσω των τεχνών και της δημιουργικότητας
  • εμπειρική μάθηση
  • μάθηση στην πράξη
  • μαθητεία
  • παραγωγικότητα
Πλάγια σκέψη
  • δημιουργική, παραγωγική, ολιστική σκέψη
Ρουτίνες σκέψης και Αναστοχασμός
  • Σκέφτομαι-Προβληματίζομαι- Διερευνώ
Στρατηγική Σκέψη
  • οργανωσιακή σκέψη
Ψηφιακή μάθηση 21ου αιώνα (4cs σε ψηφιακό περιβάλλον)
  • συνδυαστικές δεξιότητες ψηφιακής τεχνολογίας, επικοινωνίας και συνεργασίας.
  • ψηφιακή συνεργασία

Σύντομη περιγραφή

Σκοπός του προγράμματος «Ψηφιακή Νοημοσύνη (Digital Intelligence): Εγκλιματίζομαι στο σύγχρονο ψηφιακό κόσμο» είναι οι μαθητές/τριες να κατανοήσουν την έννοια της ψηφιακής νοημοσύνης που συνδέεται με την έννοια της ψηφιακής ταυτότητας και επικοινωνίας , των ψηφιακών δικαιωμάτων, του ψηφιακού αλφαβητισμού, της ψηφιακής συναισθηματικής νοημοσύνης και της ψηφιακής χρήσης και προστασίας.
Μέσω των επτά (7) εργαστηρίων, οι μαθητές/τριες θα εργαστούν πάνω στις οκτώ (8) βασικές δεξιότητες από τις οποίες αποτελείται η ψηφιακή νοημοσύνη σύμφωνα με το DQ Institute .
Επιπρόσθετα, το πρόγραμμα των επτά (7) εργαστηρίων θα συμβάλει στην εξοικείωση των μαθητών/τριών με την ψηφιακή νοημοσύνη ως ικανότητα ενός ατόμου να εγκλιματίζεται στον σύγχρονο ψηφιακό κόσμο και να δρα συνειδητά και υπεύθυνα μέσα σε αυτόν. Αυτή η ικανότητα συνδέεται με την ορθή και υπεύθυνη χρήση των ψηφιακών μέσων, καθώς και με την κατανόηση της λειτουργίας τους και την αποφυγή των προκλήσεων και των κινδύνων που ενδέχεται να κρύβουν τα νέα ψηφιακά μέσα.

Τίτλοι επιμέρους εργαστηρίων

1. Ψηφιακή ταυτότητα

Προσδοκώμενα Mαθησιακά Aποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες θα είναι σε θέση:
• να αναγνωρίζουν τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να διαχειρίζονται την ηλεκτρονική τους ταυτότητα (διαδικτυακή φήμη και ψηφιακό αποτύπωμα),
• να συνεργάζονται στη δημιουργία έντυπης αφίσας,
• να αναλύουν τι περιλαμβάνει η ψηφιακή ταυτότητα και τους λόγους για τους οποίους πρέπει να αποδίδεται ιδιαίτερη προσοχή (προστασία ιδιωτικότητας και κωδικών).

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

Δραστηριότητα: Διαδικτυακή Φήμη και Ψηφιακό

Αποτύπωμα και ευθύνη για το διαδικτυακό περιεχόμενο

Σκοπός της δραστηριότητας είναι να εξοικειωθούν οι μαθητές/τριες με έννοιες και πρακτικές που σχετίζονται: α) διαμοίραση περιεχομένου – διαμόρφωση ψηφιακής εικόνας, β) διαδικτυακός λόγος (πώς εκφράζομαι στο διαδίκτυο), γ) προστασία ιδιωτικότητας, δ) προστασία κωδικών, ε) διαγραφή περιεχομένου με τη χρήση παρουσιάσεων, συζήτησης, ιδεοθύελλας, κατασκευής αφίσας (χειραπτικά μέσα).

Οδηγίες για τον/την εκπαιδευτικό:

Ο/Η εκπαιδευτικός πραγματοποιεί μια παρουσίαση από την ιστοσελίδα saferinternet4kids.gr προτρέποντας μέσα από ιδεοθύελλα και συζήτηση να προκύψουν βασικές συμβουλές για την προστασία της διαδικτυακής φήμης, τη διαμοίραση περιεχομένου – διαμόρφωση ψηφιακής εικόνας, το διαδικτυακό λόγο, την προστασία ιδιωτικότητας, την προστασία κωδικών και διαγραφή περιεχομένου όταν αυτό κριθεί απαραίτητο. Οι συμβουλές αυτές καταγράφονται σε ένα χαρτόνι σαν αφίσα (χαρτάκια post it, ζωγραφική, τεχνική κολάζ) ανά ομάδα. Σε επίπεδο ολομέλειας γίνεται παρουσίαση και συζήτηση των εργασιών.
Επιπρόσθετα, οι μαθητές/τριες συμπληρώνουν το φύλλο αξιολόγησης του εργαστηρίου.

2. Ψηφιακά Δικαιώματα

Προσδοκώμενα Mαθησιακά Aποτελέσματα

Έπειτα από την ολοκλήρωση του εργαστηρίου, οι μαθητές/τριες θα είναι σε θέση:
• να αναφέρουν τα ειδικά δικαιώματα που προστατεύουν τα παιδιά και τους εφήβους σύμφωνα με την Οικουμενική ∆ιακήρυξη των Ανθρωπίνων ∆ικαιωμάτων, τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού – ΣΔΠ και τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων,
• να αιτιολογούν τις απόψεις τους σε σχέση με το ηλικιακό όριο χρήσης των «υπηρεσιών της κοινωνίας των πληροφοριών»,
• να συνεργάζονται στη δημιουργία κόμικ και διαδικτυακού μιμίδιου,
• να εξηγούν σε σχέση με την επεξεργασία των δεδομένων, το «δικαίωμα στη λήθη» και τα προσωπικά δεδομένα.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

Δραστηριότητα: Πάρε θέση για τα ψηφιακά σου δικαιώματα!

Οδηγίες για τον/την εκπαιδευτικό:

Ο/Η εκπαιδευτικός θα μιλήσει στους/στις μαθητές/ τριες για τα ψηφιακά δικαιώματα χρησιμοποιώντας  το «Εγχειρίδιο Δράσεων για Εφήβους, Πάρε θέση για τα ψηφιακά σου δικαιώματα!». Από αυτό το υλικό μπορούν να εφαρμοστούν οι παρακάτω ενδεικτικές υπο-δραστηριότητες (βλέπε Φύλλο δραστηριότητας 1 – Εργαστήριο 2)

Υπο-δραστηριότητα 1: Ενημερώνομαι για τα δικαιώματά σου!

Με βάση την ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ – Περιφερειακό Κέντρο Πληροφόρησης του ΟΗΕ – Greece και τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού – ΣΔΠ προσπάθησε να καταγράψεις και να αποτυπώσεις ψηφιακά ή σε έντυπο σε μορφή κόμικ μερικά ειδικά δικαιώματα που πιστεύεις ότι θα πρέπει να προστατεύουν τα παιδιά και τους/τις εφήβους/ες, καθώς και ζητήματα που σχετίζονται με την επεξεργασία των δεδομένων, το «δικαίωμα στη λήθη» και τα προσωπικά δεδομένα.

Υπό-δραστηριότητα 2: Παίρνω θέση για τα δικαιώματα μου !

Σύμφωνα με το άρθρο 8.1 του Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων καθορίζεται εξ ορισμού το 16ο έτος ως η ελάχιστη ηλικία κατά την οποία οι νέοι/ες μπορούν να αποφασίσουν από μόνοι/ες τους αν θα αποκτήσουν ή όχι πρόσβαση στις «υπηρεσίες της κοινωνίας των πληροφοριών». Μέχρι την ηλικία αυτή, θα χρειάζονται τη συγκατάθεση του γονέα ή του κηδεμόνα τους για να αποκτήσουν πρόσβαση! Σε μια μικρή ομάδα, μοιράσου τις απόψεις σου σχετικά με αυτό τον ηλικιακό περιορισμό δημιουργώντας ένα διαδικτυακό μιμίδιο χρησιμοποιώντας το διαδικτυακό λογισμικό, μέσω του συνδέσμου: https://imgur.com/memegen
Επιπρόσθετα, οι μαθητές/τριες συμπληρώνουν το φύλλο αξιολόγησης του εργαστηρίου.

3. Ψηφιακός Αλφαβητισμός

Προσδοκώμενα Mαθησιακά Aποτελέσματα

Έπειτα από την ολοκλήρωση του εργαστηρίου, οι μαθητές/τριες θα είναι σε θέση:
• να αναλύουν τις βασικές ψηφιακές δεξιότητες (επεξεργασία δεδομένων, δημιουργία περιεχομένου, επικοινωνία, επίλυση προβλημάτων, ασφάλεια),
• να διακρίνουν τα είδη του επιπέδου των ψηφιακών δεξιοτήτων ενός/μιας χρήστη/τριας (βασικός χρήστης, ανεξάρτητος χρήστης, έμπειρος χρήστης),
• να ανιχνεύουν το προσωπικό επίπεδο χρήστη/τριας σε σχέση με τις ψηφιακές δεξιότητες.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

Δραστηριότητα: Μαθαίνω το ψηφιακό μου επίπεδο!

Οδηγίες για τον/την εκπαιδευτικό:

Ο/Η εκπαιδευτικός θα μιλήσει στους/στις μαθητές/τριες για την έννοια του ψηφιακού αλφαβητισμού που σχετίζεται στην πράξη με τις ψηφιακές δεξιότητες (επεξεργασία δεδομένων, δημιουργία περιεχομένου, επικοινωνία, επίλυση προβλημάτων, ασφάλεια) αλλά και το επίπεδο του/της χρήστη/τριας (βασικός/ή χρήστης/τρια, ανεξάρτητος/η χρήστης/τρια, έμπειρος/η χρήστης/τρια) στη χρήση των ψηφιακών εργαλείων.
Ο/Η εκπαιδευτικός πραγματοποιεί διάλογο με τους/τις μαθητές/τριες στη βάση των ψηφιακών δεξιοτήτων με το αντίστοιχο επίπεδο χρήστη/τριας, όπως αυτό ορίζεται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Europass.
Στη συνέχεια, τους/τις καλεί να συμπληρώσουν το αντίστοιχο φύλλο δραστηριότητας (βλέπε Φύλλο δραστηριότητες 1 – Εργαστήριο 3).

Οδηγίες για την εργασία των μαθητών/τριών:

Οι μαθητές/τριες με τη βοήθεια του/της εκπαιδευτικού καλούνται να συμπληρώσουν το αντίστοιχο φύλλο δραστηριότητας (βλέπε Φύλλο δραστηριότητες 1 – Εργαστήριο 3).

Επιπρόσθετα, οι μαθητές/τριες συμπληρώνουν το φύλλο αξιολόγησης του εργαστηρίου.

Έξτρα υλικό παρουσίασης/εξάσκησης για τους/τις μαθητές/τριες:

Ένα από τα βασικά μέρη του ευρωπαϊκού βιογραφικού Europass είναι οι ψηφιακές δεξιότητες – επίπεδο χρήστη/τριας.
Αυτόματη δημιουργία βιογραφικού

4. Ψηφιακή επικοινωνία

Προσδοκώμενα Mαθησιακά Aποτελέσματα

Έπειτα από την ολοκλήρωση του εργαστηρίου, οι μαθητές/τριες θα είναι σε θέση:
• να παράγουν μια ψηφιακή παρουσίαση εργαζόμενοι/ες σε ομάδες,
• να επικοινωνούν μέσω ψηφιακών συνεργατικών εφαρμογών,
• να συνεργάζονται για την υλοποίηση μιας σχετικής με τη θεματική εργασίας (παραδοτέο).

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

Δραστηριότητα: Επικοινωνώ και δημιουργώ σε on line περιβάλλοντα

Υπο-δραστηριότητα 1: Δημιουργία μιας συνεργατικής παρουσίασης με google docs

Οδηγίες για τον/την εκπαιδευτικό:

Ο/Η εκπαιδευτικός παρουσιάζει βασικές λειτουργίες του google docs (παρουσιάσεις google). Στη συνέχεια, οι μαθητές/τριες καλούνται σε συνεργασία με τα μέλη της ομάδας τους να δημιουργήσουν μια σύντομη παρουσίαση ανακαλύπτοντας τις δυνατότητες της εξ αποστάσεως συνεργατικής επικοινωνίας.

Οδηγίες για την εργασία των μαθητών/τριών:

Οι μαθητές/τριες καλούνται να δημιουργήσουν ανά ομάδα μια παρουσίαση για ζητήματα που έχουν αναπτύξει σε προηγούμενα εργαστήρια (πρόγραμμα ψηφιακή νοημοσύνη).

Υπο-δραστηριότητα 2: Επικοινωνώ με ασφαλή περιβάλλοντα μάθησης και επικοινωνίας

Οδηγίες για τον/την εκπαιδευτικό:

Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να δημιουργήσει μια ψηφιακή τάξη στο e-me   με στόχο να προκαλέσει μια συζήτηση για τα ψηφιακά δικαιώματα. Για την εκμάθηση των λογισμικών υπάρχουν πολλά βίντεο μαθήματα.
Στόχος της δραστηριότητας είναι μέσα από το περιβάλλον που θα επιλεχθεί να δημιουργηθούν συνθήκες on-line επικοινωνίας με σχετικές αναρτήσεις (κείμενο, εικόνας, συνδέσμων και σχολίων και αντιδράσεων).

5. Ψηφιακή συναισθηματική νοημοσύνη

Προσδοκώμενα Mαθησιακά Aποτελέσματα

Έπειτα από την ολοκλήρωση του εργαστηρίου, οι μαθητές/τριες θα είναι σε θέση:
• να διακρίνουν τη διαφορά στις έννοιες: IQ (Intelligence Quotient) νοημοσύνη ενός ατόμου, EQ (Emotional Ιntelligence), συναισθηματική νοημοσύνη, DQ, (Digital Quotient Intelligence) ψηφιακή συναισθηματική νοημοσύνη,
• να αναγνωρίζουν τα ψηφιακά δικαιώματα των συνανθρώπων μας,
• να συνεργάζονται για τη δημιουργία σχετικής με τη θεματική ψηφιακής αφίσας,
• να προτείνουν πρακτικές σεβασμού σε σχέση με τα ψηφιακά δικαιώματα των συνανθρώπων μας.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

Ο/Η εκπαιδευτικός επιλέγει μια από τις παρακάτω δραστηριότητες

Δραστηριότητα 1: Κριτική σκέψη: διαχωρίζω τις αληθινές από τις ψεύτικες πληροφορίες

Η δραστηριότητα έχει ως σκοπό να ενδυναμώσει τους/τις μαθητές/τριες, σε σχέση με το διαχωρισμό των αληθινών από τις ψεύτικες πληροφορίες. Μ’ αυτό τον τρόπο θα αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη, μια από τις πτυχές της ψηφιακής νοημοσύνης.

Οδηγίες για τον/την εκπαιδευτικό:

Ο/Η εκπαιδευτικός παρουσιάζει στους/στις μαθητές/τριες ένα εκπαιδευτικό βίντεο για το πως μπορεί κανείς να ξεχωρίσει τις ψευδείς ειδήσεις στο διαδίκτυο από το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου. Στη συνέχεια πραγματοποιείται μια παρουσίαση για τις ψευδείς ειδήσεις.

Στη συνέχεια ο/η εκπαιδευτικός προτείνει υλικό και οδηγίες μέσω ενός βίντεο (tutorial) για τη δημιουργία από τους/τις μαθητές/τριες μιας ψηφιακής αφίσας με χρήση ψηφιακού εργαλείου για τη δημιουργία ψηφιακών αφισών (πόστερ), φυλλαδίων με πληθώρα έτοιμων προτύπων.

Κουίζ αξιολόγησης για τις ψευδείς ειδήσεις στο διαδίκτυο: Σύνδεσμος 1

Δραστηριότητα 2: Δημιούργησε, επικοινώνησε και μοιράσου τον σεβασμό: Ένα καλύτερο διαδίκτυο ξεκινάει από σένα.

Με βάση το υλικό «Επικοινωνούμε με σεβασμό» από το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου, οι μαθητές/τριες ανά ομάδα εργάζονται με τις δραστηριότητες (ζωγραφίζουν, συμπληρώνουν, συζητούν, σχεδιάζουν, κόβουν και κολλούν). Σε επίπεδο ολομέλειας συζητούν για το καλύτερο διαδίκτυο που ονειρευόμαστε!

6. Ψηφιακή προστασία – ασφάλεια

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Έπειτα από την ολοκλήρωση του εργαστηρίου, οι μαθητές/τριες θα είναι σε θέση:
• να αναγνωρίζουν ποια είναι τα προσωπικά δεδομένα,
• να ανιχνεύουν το ψηφιακό τους αποτύπωμα σε σχέση με προσωπικά τους δημοσιευμένα δεδομένα,
• να αναζητούν παραδείγματα πολιτικών προστασίας προσωπικών δεδομένων σε ιστοσελίδες.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

Υποδραστηριότητα 1: Πολιτικές προστασίας προσωπικών δεδομένων

Οδηγίες για τον/την εκπαιδευτικό:

Ο/Η εκπαιδευτικός παροτρύνει τους/τις μαθητές/τριες να επισκεφτούν έναν γνωστό ιστότοπο και να μελετήσουν την πολιτική προστασίας προσωπικών δεδομένων που ακολουθεί. Στη συνέχεια αναζητούν τα σημαντικότερα σημεία της και διαπιστώνουν εάν συμμορφώνονται με την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία για την προστασία προσωπικών και ευαίσθητων δεδομένων.

Υποδραστηριότητα 2: Τα δικά μου προσωπικά δεδομένα (γνωρίζω και προβληματίζομαι !)

Οδηγίες για τον/την εκπαιδευτικό:
Ο/Η εκπαιδευτικός παροτρύνει τους/τις μαθητές/τριες με τη χρήση μιας μηχανής αναζήτησης να αναζητήσουν πληροφορίες για τον εαυτό τους και να αναλογιστούν αν έχουν δώσει τα προσωπικά τους δεδομένα κατά καιρούς σε διάφορους ιστότοπους. Στη συνέχεια, ζητείται από τους/τις μαθητές/τριες να καταγράψουν τα συμπεράσματα τους σε μια μικρή έκθεση και να τα παρουσιάσουν στην ολομέλεια της τάξης.
Υποδραστηριότητα 2: Φτιάχνω ένα γράφημα για τα προσωπικά δεδομένα ! Οδηγίες για τον/την εκπαιδευτικό:
Ο/Η εκπαιδευτικός παροτρύνει τους/τις μαθητές/τριες να σχεδιάσουν ένα απλό, πληροφοριακό γράφημα (info graphics) για την προστασία των προσωπικών δεδομένων των παιδιών και εφήβων.

7. Ψηφιακή χρήση – Αξιολόγηση του προγράμματος

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Έπειτα από την ολοκλήρωση του εργαστηρίου, οι μαθητές/τριες θα είναι σε θέση:
• να αναγνωρίζουν πόσο χρόνο αφιερώνουν στη ψηφιακή και κανονική ζωή,
• να εξηγούν γιατί η τεχνολογία είναι ένα εργαλείο και όχι τρόπος να ζεις,
• να εκφράζουν τις απόψεις τους για την ισορροπία μεταξύ ψηφιακής και κανονικής ζωής.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

Δραστηριότητα: Σβήνω την οθόνη και ονειρεύομαι !

Οδηγίες για τον/την εκπαιδευτικό:

Ο/Η εκπαιδευτικός ενθαρρύνει τους/τις μαθητές/τριες να εκφραστούν μέσω ενός κολάζ που θα δημιουργήσουν με χειραπτικά μέσα για την ισορροπία μεταξύ της ψηφιακής και κανονικής ζωής. Στον μισό χώρο του πίνακα χαρτονιού καταγράφονται οι δεξιότητες της ψηφιακής ζωής και στο άλλο μισό οι δεξιότητες της κανονικής ζωής.

Οδηγίες για την εργασία των μαθητών/τριών:

Δίνονται οδηγίες στους/στις μαθητές/τριες από το προηγούμενο εργαστήριο να φέρουν στην τάξη περιοδικά, εφημερίδες, ψαλίδια, κόλλες, μαρκαδόρους για να δημιουργήσουν το κολάζ τους.

Αξιολόγηση του προγράμματος από τους/τις μαθητές/τριες

Οι μαθητές/τριες, ανά ομάδα στο πλαίσιο της αυτοαξιολόγησης, παρουσιάζουν τα ψηφιακά τους τεχνήματα και το υλικό του portfolio.
Επιπρόσθετα, ανατρέχουν στα φύλλα αξιολόγησης κάθε εργαστηρίου και συμπληρώνουν το φύλλο αξιολόγησης του προγράμματος.

Αξιολόγηση του προγράμματος από τον/την εκπαιδευτικό

Ο/Η εκπαιδευτικός ανά εργαστήριο συμπληρώνει την δική του ρουμπρίκα αξιολόγησης με βάση τα φύλλα αξιολόγησης των μαθητών/τριών για κάθε εργαστήρια, το e-portfolio και τις σημειώσεις που έχει καταγράψει (ημερολόγιο).

Εκπαιδευτικό υλικό