Κύριος σκοπός της δράσης είναι η διερεύνηση του ποταμού Τριποτάμου, που διασχίζει την πόλη της Βέροιας, μέσα από τη μελέτη των γεωμορφολογικών, υδρολογικών, γεωλογικών και κλιματικών χαρακτηριστικών του, καθώς και της ανθρώπινης δραστηριότητας, της χλωρίδας, της πανίδας και των περιβαλλοντικών προβλημάτων που τον αφορούν.
Προγράμματα Σπουδών (ΑΠΣ) για το γνωστικό αντικείμενο της Μελέτης Περιβάλλοντος Δ΄ Δημοτικού (ΦΕΚ 303/Β΄/13-03-2003) και
Γεωγραφίας Ε΄ Δημοτικού (ΦΕΚ 304/Β΄/13-03-2003)
Νέο Πρόγραμμα Σπουδών για το γνωστικό αντικείμενο της Μελέτης Περιβάλλοντος Δ΄ Δημοτικού ( ΦΕΚ 3023/τ.Β΄/2023) και Γεωγραφίας Ε΄ Δημοτικού (ΦΕΚ 2259/τ,Β΄/06-04-2023)-
Διασύνδεση με το Πρόγραμμα Σπουδών «Δράσεις Ενεργού Πολίτη» του Νηπιαγωγείου, του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου (ΦΕΚ 6048/Β΄/1-11-2024).
Οι μαθητές/τριες να:
αναγνωρίσουν τα βασικά μέρη ενός ποταμού (πηγή, κοίτη, παραπόταμοι, εκβολές),
εντοπίσουν τον ποταμό στον χάρτη και να περιγράψουν τη διαδρομή του,
αναγνωρίσουν τον ρόλο του Τριποτάμου στο τοπικό οικοσύστημα και την ανθρώπινη δραστηριότητα,
περιγράψουν είδη χλωρίδας, πανίδας και οικοσυστήματα που ζουν γύρω από τον ποταμό,
παρατηρούν, να καταγράφουν και να συγκρίνουν δεδομένα από επιτόπια έρευνα,
δημιουργούν απλούς χάρτες, σκίτσα ή μακέτες του ποταμού,
συνεργάζονται ομαδικά και να παρουσιάζουν τα ευρήματά τους,
αξιοποιούν βασικές ερευνητικές δεξιότητες (συνεντεύξεις, ερωτηματολόγια, φωτογράφιση, καταγραφή ήχων) και εργαλεία ΤΠΕ,
αξιολογούν και να διαχειρίζονται πληροφορίες από διάφορες πηγές (διαδίκτυο, συνεντεύξεις, βιβλιοθήκες),
προβληματιστούν για τις ανθρώπινες παρεμβάσεις στο ποτάμι και τις συνέπειές τους.
Για την εισαγωγή, την παρουσίαση στους/στις μαθητές/τριες και τη διερεύνηση του θέματος προτείνονται οι εξής δράσεις:
Προβολή φωτογραφιών από τον Τριπόταμο, ομαδική συζήτηση και ανταλλαγή ιδεών των μαθητών/τριών με τους/τις υπεύθυνους/ες εκπαιδευτικούς των τάξεων σχετικά με το θέμα.
Καταιγισμός ιδεών με τις αρχικές γνώσεις, ιδέες και απόψεις των παιδιών σχετικά με το ποτάμι της πόλης (πηγές, διαδρομή, εκβολές, συνοικία της Μπαρμπούτας, χρήση του ποταμού από τους ανθρώπου, χλωρίδα, πανίδα κ.λ.π.).
Δημιουργία εννοιολογικού χάρτη με την αξιοποίηση ψηφιακών εργαλείων.
Πραγματοποιείται επιτόπια παρατήρηση στη συνοικία της Μπαρμπούτας, όπου οι μαθητές/-τριες μπορούν να εντοπίσουν τις σπηλιές που έχουν δημιουργηθεί στην περιοχή, το είδος των πετρωμάτων και την όχθη του ποταμού. Επιπλέον, μπορούν να εντοπίσουν ανθρώπινες κατασκευές, στις οποίες έχουν αξιοποιηθεί τα πετρώματα της περιοχής και να αναφερθούν στην έννοια της επανάχρησης και αξιοποίησης υλικών, στον τρόπο μεταφοράς υλικών σε διάφορες εποχές, στο τοπικό εμπόριο μαρμάρων και ξυλείας κ.λ.π. Για τη μελέτη της βλάστησης της περιοχής του Τριποτάμου, που αναπτύσσεται στην όχθη του ποταμού και της ιχθυοπανίδας αξιοποιείται η μέθοδος του περιβαλλοντικού μονοπατιού, με κατάλληλα σχεδιασμένα φύλλα εργασίας (κλείδες αναγνώρισης φυτών).
Συγκέντρωση και παρουσίαση πληροφοριών στην τάξη, επαναδιατύπωση των βασικών εννοιών και κατηγοριών.
Κατανομή μαθητών/τριών σε ομάδες και ανάληψη αρμοδιοτήτων (ερευνητές, φωτογράφοι, μεταφορείς, γραμματείς, παρουσιαστές): Οι μαθητές/τριες οργανώνονται σε ομάδες και αναλαμβάνουν ρόλους για την εργασία μέσα στην τάξη και στο πεδίο. Εκπαιδεύονται ως προς τις τεχνικές επιλογής ρόλων και εφαρμογής τους στην ομάδα.
Εντοπισμός των πιθανών προορισμών για δράσεις στο πεδίο, δυνατότητα για επισκέψεις. Αξιοποιώντας το διαδίκτυο, εντοπίζουν σημεία του ποταμού που θέλουν να επισκεφτούν και όσα δίνουν τη δυνατότητα για δράσεις στο πεδίο, για επίσκεψη, παρατήρηση και συλλογή στοιχείων (π.χ. υδροτριβείο, Γέφυρα Καραχμέτ, Εκκλησία Παναγίας Δεξιάς, πηγές Τριποτάμου).
Οι μαθητές/τριες σε συνεργασία με τον/την εκπαιδευτικό και με τη βοήθεια του διαδικτύου καταγράφουν τους φορείς και τα άτομα με τα οποία μπορούν να συνεργαστούν για τη μελέτη του ποταμού, καθώς και για τον σχεδιασμό και υλοποίηση δράσεων (Σύλλογος Φίλων του Τριποτάμου, Αντιδημαρχία Περιβάλλοντος Δήμου Βέροιας, Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη, προσωπικότητες της πόλης που έχουν ασχοληθεί με τον ποταμό).
Προετοιμασία υλικού:χάρτες, Η/Υ, διαδραστικός πίνακας, μπλοκ ζωγραφικής, τετράδια σημειώσεων, tablet.
Οργάνωση του χρονοδιαγράμματος εξέλιξης και ολοκλήρωσης του προγράμματος.
Διατύπωση ιδεών για τα τελικά παραγόμενα υλικά από την υλοποίηση του προγράμματος (π.χ. βίντεο, αφίσες, θεατρική παράσταση).
Οι μαθητές/-τριες κατά τις διαδρομές τους στο ποτάμι έχουν τη δυνατότητα να εντοπίσουν τα περιβαλλοντικά προβλήματα, να καταγράψουν ιδέες και δυνατότητες για δράσεις και να σχεδιάσουν την υλοποίησή τους
Σχεδιασμός και υλοποίηση περιβαλλοντικών δράσεων σχετικών με το ποτάμι (π.χ. καθαρισμός της όχθης, εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης μαθητών και κοινότητας, δημιουργία προωθητικού υλικού για την προστασία του ποταμού).
Ανάρτηση υλικού στην ιστοσελίδα του σχολείου, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στο κανάλι YouTube του σχολείου.
Δημιουργία και προβολή υλικού (π.χ. βίντεο, PowerPoint, χρονογραμμή, ηχογραφήσεις, θεατρικές παραστάσεις και δρώμενα) στους/στις μαθητές/τριες και στους γονείς-κηδεμόνες του σχολείου καθώς και στην ευρύτερη κοινότητα.
Προβολή των περιβαλλοντικών δράσεων στην ευρύτερη κοινότητα.
Ενεργή συμμετοχή του σχολείου σε δράσεις διάχυσης και ενημέρωσης που οργανώνονται από την τοπική κοινωνία και συλλόγους.
Συνεργασία του σχολείου με άλλες σχολικές μονάδες που υλοποιούν παρόμοιες δράσεις για την ανάπτυξη κοινών δράσεων (π.χ. καθαρισμός μέρους της όχθης του Τριποτάμου) με την αρωγή του Δήμου Βέροιας, του Συλλόγου Φίλων Καθαριότητας Βέροιας, του Συλλόγου Φίλων του Τριποτάμου κ.λ.π.
Ομαδικές συζητήσεις, ερωτηματολόγια γνώσεων, ψηφιακά παιχνίδια (π.χ. σταυρόλεξα). Σκοπός η καταγραφή και ανάλυση των συναισθημάτων και εμπειριών που θα βιώσουν οι μαθητές/-τριες. Εργαλεία: Ρούμπρικες αξιολόγησης.
Αξιολόγηση των επικοινωνιακών, κοινωνικών και αντιληπτικών/κιναισθητικών δεξιοτήτων που θα αναπτύξουν ή θα βελτιώσουν οι μαθητές/-τριες, καθώς και των αξιών που υιοθέτησαν. Εργαλεία: Ρούμπρικες αξιολόγησης (μαθητές/-τριες – εκπαιδευτικοί), παρατήρηση (εκπαιδευτικοί).
