Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα 

Οι μαθητές/τριες θα έχουν καταστεί ικανοί/ές να:

• αναγνωρίζουν την ομάδα της τάξης τους ως μια κοινότητα που απαρτίζεται από μέλη που έχουν μεταξύ τους κοινά και διαφορετικά στοιχεία,
• περιγράφουν τον εαυτό τους ως μέλη της κοινότητας της τάξης τους,
• συνειδητοποιούν την ύπαρξη ατομικών διαφορών ακόμη και μεταξύ των μελών μιας πολύ μικρής ομάδας που αρχικά μπορεί να φαίνεται ομοιογενής,
• αναγνωρίζουν ότι οι διαφορές εμπλουτίζουν και διευρύνουν τη ζωή μας.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

1. Τα παιδιά κάθονται τυχαία σε κύκλο και παρατηρούν σιωπηλά δύο (2) συμμαθητές/τριές τους στα δεξιά τους και δύο (2) συμμαθητές/τριές τους στα αριστερά τους.
2. Έπειτα καταγράφουν πέντε (5) κοινά εξωτερικά χαρακτηριστικά των παιδιών αυτών και πέντε (5) εξωτερικά χαρακτηριστικά στα οποία διαφέρουν.
3. Τα παιδιά σχεδιάζουν το περίγραμμα της παλάμης τους και μέσα σε κάθε δάχτυλο γράφουν ένα επίθετο που πιστεύουν τα χαρακτηρίζει. Μπορούν να αναφερθούν σε εξωτερικά χαρακτηριστικά ή σε γνωρίσματα/ιδιότητες της προσωπικότητάς τους.
4. Έπειτα δείχνουν το περίγραμμα και διαβάζουν τα επίθετα. Αρχικά εντοπίζουν διαφορές (ως προς το μέγεθος της παλάμης, το μήκος των δακτύλων, κ.τ.λ.) και ομοιότητες (π.χ. αριθμός δακτύλων) στα περιγράμματα και εν συνεχεία στα επίθετα που χρησιμοποίησαν για να περιγράψουν τον εαυτό τους.
5. Κάθε παιδί καταγράφει πέντε (5) προτιμήσεις του, πέντε (5) ανάγκες που αναγνωρίζει ότι έχει, πέντε (5) ικανότητες που θεωρεί ότι έχει και πέντε (5) δυσκολίες που αντιμετωπίζει. Ανά ζευγάρια, ομάδες και μετά στην ολομέλεια συζητούν, εντοπίζουν και καταγράφουν τις ομοιότητες και τις διαφορές μεταξύ τους.

Συζητούν πως αυτές οι διαφορές μπορούν να αποδειχτούν θετικές για όλους/ες.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα 

Οι μαθητές/τριες θα έχουν καταστεί ικανοί/ές να:

• αναγνωρίζουν τις προσωπικές τους αντιλήψεις και τα στερεότυπα,
• διατυπώνουν κριτική στάση απέναντί τους,
• εντοπίζουν την ύπαρξη διακρίσεων και τη σύνδεσή τους με τις στερεοτυπικές αντιλήψεις,
• αναπτύσσουν ενσυναίσθηση.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

1. Δίνεται στα παιδιά ένας κατάλογος με γνωρίσματα παιδιών τα χαρακτηριστικά των οποίων αποτελούν συχνά στόχο διακρίσεων. Ο κατάλογος αυτός μπορεί να καταρτιστεί από τον/την εκπαιδευτικό ή να βασιστεί στον ενδεικτικό που παρατίθεται στο παράρτημα.
2. Τα παιδιά σχηματίζουν ομάδες των τριών και στη συνέχεια επιλέγουν από τον κατάλογο ένα παιδί με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά γνωρίσματα. Συζητούν μεταξύ τους επικεντρώνοντας τη συζήτηση στην εικόνα / στερεότυπο που έχουν για το παιδί που επέλεξαν από τον κατάλογο.
3. Στη συνέχεια συζητούν στην ολομέλεια τις επιλογές τους και δίνεται έμφαση σε ερωτήσεις όπως:

• Ήταν δύσκολο να επιλέξετε; Γιατί; Επιλέχτηκαν μερικά παιδιά πολλές φορές; Γιατί; Υπήρξαν παιδιά που δεν επιλέχτηκαν καθόλου; Γιατί;
• Πώς αποφασίσατε για παιδιά που δεν γνωρίζετε καθόλου; Πώς νιώσατε όταν έπρεπε να επιλέξετε; Πώς νιώθετε όταν σας επιλέγουν; Πώς νιώθετε όταν δεν σας επιλέγουν;

4. Η δραστηριότητα βασίζεται σε ανάλογη του προγράμματος Μικρή Πυξίδα (Compasito).
5. Τα παιδιά τραβούν κλήρο χαρτάκια με τα γνωρίσματα παιδιών της προηγούμενης δραστηριότητας.

Συζητούν πώς θα ένιωθαν, αν τα αποκαλούσαν έτσι και αν τα απέκλειαν ή τα περιθωριοποιούσαν λόγω αυτών των γνωρισμάτων τους και μόνο.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα 

Οι μαθητές/τριες θα έχουν καταστεί ικανοί/ές να:

• παρατηρούν και αποκωδικοποιούν  τις πληροφορίες που παρέχουν οι πίνακες ή η εικονογράφηση,

συζητούν με αφορμή   έργα τέχνης ή την εικονογράφηση ενός βιβλίου,

• καλλιεργούν την ενσυναίσθηση,
• προτείνουν τρόπους έμπρακτης υποστήριξης ατόμων που βιώνουν διακρίσεις και αποκλεισμό.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

1. Επιλέγουμε εικονογραφημένα λογοτεχνικά βιβλία με θέμα τη διαφορετικότητα που μπορεί ήδη να έχουν διαβάσει τα παιδιά ή και όχι. Καλό είναι να υπάρχει ποικιλία στις αναπαραστάσεις διαφορετικότητας (εξωτερική εμφάνιση, καταγωγή, θρησκεία, αναπηρία, κ.τ.λ.).
2. Με βάση την εικονογράφηση σημείων που αναπαρίστανται διακρίσεις και απόρριψη του «Άλλου», τα παιδιά παρατηρούν την εικόνα, εντοπίζουν τα στοιχεία που δείχνουν την απόρριψη, συζητούν αν έχουν βρεθεί σε αυτή τη θέση, γίνονται ένα από τα πρόσωπα της εικόνας και προτείνουν συγκεκριμένους τρόπους που θα υποστήριζαν και θα φρόντιζαν το πρόσωπο ή το χαρακτήρα που υφίσταται διακρίσεις. Η δραστηριότητα μπορεί να γίνει και με πίνακες ζωγραφικής (συνδέεται με την ρουτίνα «Αντιλαμβάνομαι-Γνωρίζω-Φροντίζω» του προγράμματος Artful Thinking).
3. Στην εικονογράφηση των βιβλίων, αλλά και στο κείμενο αναζητούμε εικόνες καθολικότητας. Τα παιδιά τις εντοπίζουν, συζητούν για αυτές και τα κοινά στοιχεία και ζωγραφίζουν ανάλογες με τη δική τους καθημερινότητα. (π.χ. για μια οικογένεια μουσουλμάνων και σημείο καθολικότητας την αγάπη μεταξύ των μελών, τα παιδιά ζωγραφίζουν αντίστοιχα τη δική τους).

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα 

Οι μαθητές/τριες θα έχουν καταστεί ικανοί/ές να:

• συνεργάζονται στο πλαίσιο της ομάδας,
• εντοπίζουν διαφορετικές προσεγγίσεις και τρόπους αποδοχής του «Άλλου»,
• επεξεργάζονται τις κειμενικές πληροφορίες και να τις παρουσιάζουν με ένα «γράφημα» (χάρτης της πορείας του/της πρωταγωνιστή/τριας),

αναγνωρίζουν ότι ο αλληλοσεβασμός είναι σημαντικός στην επικοινωνία.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

1. Τα παιδιά σε ομάδες διαβάζουν εικονογραφημένα βιβλία με θέμα τη διαφορετικότητα. Θα πρέπει στα βιβλία αυτά να υπάρχει μια ποικιλία τρόπων αποδοχής του «Άλλου» (π.χ. αποδείχτηκε εξαιρετικός ή ήρωας, κατέβαλε προσωπική προσπάθεια, υποστηρίχθηκε από ένα ευαισθητοποιημένο πρόσωπο, η ομάδα επέδειξε κατανόηση, σεβασμό και αποδοχή εξαρχής). Μπορούν να αξιοποιηθούν βιβλία που έχουμε διαβάσει στο παρελθόν στην τάξη, όπως και κείμενα των διδακτικών εγχειριδίων.
2. Για κάθε βιβλίο σχεδιάζουν σε ένα χαρτόνι την πορεία του/της πρωταγωνιστή/τριας (αφετηρία, διαδρομή, εμπόδια, πρόσωπα που βοηθούν, τελικό σημείο).
3. Εντοπίζουν και συζητούν στην ομάδα τους πώς ο/η διαφορετικός/ή έγινε τελικά αποδεκτός/ή.
4. Προβληματίζονται για το αν ο τρόπος της αποδοχής είναι πάντα εφικτός ή αποτελεσματικός.
5. Οι ομάδες παρουσιάζουν στην ολομέλεια το χάρτη της πορείας του/της πρωταγωνιστή/τριας τους και αναφέρουν τα συμπεράσματά τους σχετικά με τον τρόπο και τη διαδικασία αποδοχής του.

Στην ολομέλεια συζητούν και προσεγγίζουν κριτικά τους τρόπους που παρουσιάστηκα,ν λαμβάνοντας υπόψη και τι θα προτιμούσαν αν ήταν οι ίδιο/ιες μαθητές/τριες στη θέση του πρωταγωνιστή/τριας.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα 

Οι μαθητές/τριες θα έχουν καταστεί ικανοί/ές να:

• συνεργάζονται και να οργανώνουν τη δουλειά τους στο πλαίσιο της ομάδας,
• γράφουν μικρά ημερολογιακά κείμενα,
• εκφράζουν τις διαφορετικές οπτικές μιας κατάστασης,
• αναγνωρίζουν τα συναισθήματα των άλλων,
• αναπτύσσουν ενσυναίσθηση,
• αναγνωρίζουν τον αντίκτυπο που μπορεί να έχουν οι πράξεις διάκρισης, όπως είναι η απαγόρευση, ο αποκλεισμός, η περιθωριοποίηση,
• αναγνωρίζουν τις συνέπειες που μπορούν να επιφέρουν συμπεριφορές αποκλεισμού των άλλων.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

1. Τα παιδιά χωρίζονται πάλι στις ομάδες που είχαν στο προηγούμενο εργαστήριο και η κάθε ομάδα έχει διαβάσει το βιβλίο ή το κείμενό της. Κάθε παιδί της ομάδας αναλαμβάνει και έναν ρόλο/χαρακτήρα του βιβλίου και γράφουν το ημερολόγιο χαρακτήρα. Δηλαδή τι θα έγραφε στο ημερολόγιό του ο χαρακτήρας που έχουν αναλάβει σχετικά με ένα περιστατικό/γεγονός/κατάσταση.
2. Προτείνεται η συγγραφή του ημερολογίου να γίνεται για τουλάχιστον δύο (2) διαφορετικές περιστάσεις: μία στην οποία ο/η διαφορετικός/ή βιώνει τις διακρίσεις και την απόρριψη και μία στην οποία γίνεται αποδεκτός.
3. Διαβάζουν στις ομάδες τι έγραψαν στο ημερολόγιό τους.
4. Συγκρίνουν, συζητούν και προβληματίζονται σχετικά με το πώς βίωσε ο κάθε χαρακτήρας το ίδιο γεγονός/κατάσταση.
5. Παρουσιάζουν στην ολομέλεια και ανταλλάσσουν απόψεις σχετικά με την ποικιλία της οπτικής γωνίας των χαρακτήρων και κατ’ επέκταση των ατόμων.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα 

Οι μαθητές/τριες θα έχουν καταστεί ικανοί/ές να:

• διερευνούν τρόπους και πιθανές διαδικασίες αποδοχής του «Άλλου»,
• εντοπίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα,
• αναπτύσσουν ενσυναίσθηση,
• να δημιουργούν ομάδες και να δουλεύουν συνεργατικά,
• αλληλεπιδρούν δημιουργικά με ένα λογοτεχνικό κείμενο μεταπλάθοντάς το και δίνοντας ένα δικό τους τέλος.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

1. Στην ολομέλεια, για τα βιβλία τα οποία έχουν διαβαστεί και παρουσιαστεί, τα παιδιά συζητούν και προτείνουν πώς ο/η διαφορετικός/ή θα μπορούσε να γίνει αποδεκτός/ή όχι γιατί είχε κάποιο ταλέντο ή αποδείχτηκε εξαιρετικό/ή, ή έσωσε από κάποιον κίνδυνο τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας, αλλά πώς ο/η ίδιος/α και κυρίως η ομάδα μπορούν να πλησιάσουν ο/η ένας/μια τον/την άλλο/η καθώς και να γνωριστούν, ώστε να υπάρξει αλληλοσεβασμός, αλληλοκατανόηση και τελικά η ουσιαστική αλληλεπίδραση.
2. Οι προτάσεις της ολομέλειας καταγράφονται και η κάθε ομάδα συνεργατικά γράφει το προτεινόμενο τέλος της ιστορίας.
3. Η κάθε ομάδα δημιουργεί μια διαφήμιση για το νέο της βιβλίο και την παρουσιάζει στην τάξη. Εναλλακτικά, μπορεί να την παρουσιάσει με παιχνίδι ρόλων.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα 

Οι μαθητές/τριες θα έχουν καταστεί ικανοί/ές να:

• διερευνούν τρόπους και πιθανές διαδικασίες αποδοχής του «Άλλου»,
• εντοπίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα,
• αναπτύσσουν ενσυναίσθηση,
• να δημιουργούν ομάδες και να δουλεύουν συνεργατικά,
• αλληλεπιδρούν δημιουργικά με ένα λογοτεχνικό κείμενο μεταπλάθοντάς το και δίνοντας ένα δικό τους τέλος.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

1. Με βάση το μοτίβο «Στην αρχή νόμιζα… τώρα νομίζω» τα παιδιά καλούνται σε ομάδες να γράψουν ποιήματα που θα αποτυπώνουν την αλλαγή στη σκέψη και τη στάση τους σχετικά με τις διακρίσεις και, κυρίως, τις πράξεις διακρίσεων (αποκλεισμός, πειράγματα).
2. Τα παιδιά προβαίνουν σε αποτίμηση του συνολικού προγράμματος. Σε χαρτάκια post it διαφορετικού χρώματος γράφουν μια λέξη με την οποία θα χαρακτήριζαν το συνολικό πρόγραμμα, τι τους άρεσε περισσότερο, τι τα δυσκόλεψε και τι θα άλλαζαν αν το ξανάκαναν. Κολλάνε τα χαρτάκια σε ένα μεγάλο χαρτόνι χωρισμένο σε τέσσερα (4) μέρη και φτιάχνουν το πολύχρωμο «χνάρι» του προγράμματος.
3. Συμπληρώνουν Φύλλα αυτοαξιολόγησης.