Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες θα είναι σε θέση:

• να κατανοήσουν ότι κάθε άτομο είναι ξεχωριστό όπως ακριβώς και οι παλάμες των χεριών τους,
• να αναγνωρίσουν ότι όλα τα άτομα έχουν δυνατά σημεία αλλά και αδύναμα στοιχεία,
• να κατανοήσουν ότι τα χαρακτηριστικά μας δεν μας κάνουν καλύτερους ή χειρότερους αλλά διαφορετικούς,
• να αναγνωρίσουν ότι αν και όλοι/ες είμαστε διαφορετικοί/ές, είμαστε όλοι/ες ίσοι.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

Δραστηριότητα (Διάρκεια: 45΄)

1. Οι μαθητές/τριες σε μία λευκή κόλλα Α4 κάνουν το περίγραμμα της παλάμης και των δύο χεριών τους και κόβουν με ψαλίδι γύρω γύρω το περίγραμμα. Σε κάθε δάχτυλο της πρώτης παλάμης γράφουν κάτι που μπορούν να κάνουν και σε κάθε δάχτυλο της δεύτερης παλάμης γράφουν κάτι που δεν μπορούν να κάνουν. Έτσι καταγράφουν 5 πράγματα που μπορούν να κάνουν και 5 πράγματα που δεν μπορούν να κάνουν.
2. Στην ολομέλεια οι μαθητές/τριες παρουσιάζουν τον εαυτό τους και τις παλάμες τους και συζητούν για τις ομοιότητες αλλά και τις διαφορές που έχουν μεταξύ τους.
3. Στη συνέχεια οι μαθητές/τριες καλούνται να δουν την πρώτη παλάμη (με όσα μπορούν να κάνουν) σα να ήταν το ανοιξιάτικο φύλλο ενός δέντρου και να τη χρωματίσουν ανάλογα. Η δεύτερη παλάμη (με όσα δεν μπορούν να κάνουν), θα μπορούσε να είναι το φθινοπωρινό φύλλο ενός δέντρου και χρωματίζεται ανάλογα.
4. Το κάθε παιδί τοποθετεί το ανοιξιάτικο φύλλο της μίας παλάμης στα κλαδιά ενός δέντρου και το φθινοπωρινό φύλλο της άλλης παλάμης τοποθετείται στο έδαφος. Όλα τα φύλλα είναι χρήσιμα στο δέντρο. Τα δυνατά μας σημεία τα ενισχύουμε και τις αδυναμίες μας τις αναγνωρίζουμε και τις αποδεχόμαστε. Όσο πιο διαφορετικά τα άτομα, τόσο πιο πλούσια είναι η ομάδα της τάξης.
5. Τέλος oι μαθητές/τριες συναποφασίζουν για το όνομα της τάξης τους και τον τίτλο του συνεργατικού έργου «Το δέντρο…»

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες θα είναι σε θέση:

• να μπουν στη θέση του άλλου,
• να γνωρίσουν τις αναπηρίες και τις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες,
• να βιώσουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες,
• να ονοματίσουν τα συναισθήματα που ένιωσαν κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

1η Δραστηριότητα  (Διάρκεια: 15΄)

«Ιδεοθύελλα – Εννοιολογικός χάρτης»

Α) «Τι είναι η αναπηρία; Ποιες αναπηρίες γνωρίζεις;»

Β)«Τι είναι οι ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες; Ποιες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες γνωρίζεις»;

Γ) «Τι θα ήθελες να μάθεις για αυτό το θέμα;»

Οι απαντήσεις των παιδιών καταγράφονται σε εννοιολογικό χάρτη σε χαρτόνι ή στο coggle.it. Αυτός ο αρχικός εννοιολογικός χάρτης θα αξιοποιηθεί και στο 7ο Εργαστήριο κατά την αξιολόγηση.

2η Δραστηριότητα (Διάρκεια: 30΄)

«Σταθμοί εργασίας»

Οι μαθητές/τριες χωρίζονται σε πέντε (5) ομάδες επιλέγοντας κάρτες διαφορετικού χρώματος και μοιράζονται ρόλοι στην ομάδα (παρουσιαστής/τρια, γραμματέας, συντονιστής/τρια χρόνου, παρατηρητής/τρια, μέλος). Θα παραμείνουν στην ίδια ομάδα σε όλα τα εργαστήρια αλλά οι ρόλοι θα αλλάζουν κυλιόμενα σε κάθε εργαστήριο. Ταυτόχρονα κατανέμονται στους 5 σταθμούς εργασίας. Οι ομάδες – σταθμοί εργασίας αντιστοιχούν:

1. στην οπτική αναπηρία,
2. στην ακουστική αναπηρία,
3. στην κινητική αναπηρία,
4. στο φάσμα αυτισμού,
5. στις μαθησιακές δυσκολίες.

Η κάθε ομάδα θα περάσει και από τους πέντε (5) σταθμούς με κυκλικό τρόπο. Κάθε μαθητής/ρια έχει μία φόρμα αυτοαξιολόγησης που συμπληρώνει ατομικά (Φύλλο 1, στο Υποδειγματικό υλικό) πριν μετακινηθεί στον επόμενο σταθμό εργασίας. Σε κάθε σταθμό, η κάθε ομάδα παραμένει 5 λεπτά. Ο/η εκπαιδευτικός κρατά το χρόνο και με ηχητικό σήμα δηλώνει τη δεξιόστροφη μετακίνησή των μαθητών/ριών στον επόμενο σταθμό εργασίας. Η δραστηριότητα τελειώνει όταν όλες οι ομάδες έχουν περάσει από όλους τους σταθμούς εργασίας και έχουν συμπληρώσει τη φόρμα αυτοαξιολόγησης. Στην ολομέλεια της τάξης γίνεται συζήτηση για το θέμα και τα αρχικά ερωτήματα των παιδιών αλλά και για:

α) τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι μαθητές/ριες στους σταθμούς εργασίας,

β) τις απαντήσεις τους στη φόρμα αυτοαξιολόγησης,

γ) για τα συναισθήματά τους.

Σε χαρτόνι ο/η εκπαιδευτικός καταγράφει με διαφορετικό χρώμα, μέσα σε κύκλο, τα συναισθήματα των παιδιών, για το πώς ένιωσαν και τον αναρτά στον τοίχο, γιατί θα εμπλουτιστεί στα επόμενα εργαστήρια. Εναλλακτικά τα συναισθήματα των μαθητών/τριών καταγράφονται ψηφιακά σε padlet, canva.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες θα είναι σε θέση:

• να αντιληφθούν τα στερεότυπα που έχουν σχετικά με την αναπηρία και τις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες,
• να εντοπίσουν τις ανάγκες των ατόμων και «των σημαντικών άλλων»,
• να σκεφτούν κριτικά, συγκριτικά και αναστοχαστικά για τον τρόπο με τον οποίο ζωγράφισαν και εκφράστηκαν,
• να εκφράσουν συναισθήματα.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

Δραστηριότητα (Διάρκεια: 45΄)

Οι μαθητές/τριες έχουν κατανεμηθεί σε πέντε (5) ομάδες στο προηγούμενο εργαστήριο αναλαμβάνοντας πέντε (5) διαφορετικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Αρχικά εργάζονται αρχικά ατομικά, στη συνέχεια ομαδικά και κατόπιν στην ολομέλεια.

Ατομικό επίπεδο:

«Ζωγραφίστε ένα στιγμιότυπο από την καθημερινότητα του ατόμου με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες που έχει αναλάβει να διερευνήσει η ομάδα σας». Οι μαθητές/τριες αρχικά ζωγραφίζουν ατομικά σε μια σελίδα Α4. Στη συνέχεια καταγράφουν τις απαντήσεις τους στις ερωτήσεις:

1) «Κι αν ήσουν εσύ αυτό το άτομο, τι θα ήθελες να πεις;» σε κίτρινο Post it

2) «Κι αν ήσουν εσύ ο γονέας του παιδιού, τι θα ήθελες να πεις;» σε πορτοκαλί Post it

3) «Κι αν ήσουν ο/η συμμαθητής/ρια του παιδιού, τι θα ήθελες να

πεις;» σε γαλάζιο Post it

4) «Κι αν ήσουν εσύ ο/η εκπαιδευτικός του παιδιού, τι θα ήθελες να πεις;» σε πράσινο Post it.

Επίπεδο ομάδας:

Οι μαθητές/τριες συζητούν στην ομάδα για τις ζωγραφιές τους. Σε padlet, canva ή σε χαρτί κάνσον κάνουν κολάζ με τα έργα τους και συναποφασίζουν για τον τίτλο του συλλογικού έργου τους. Κατόπιν συζητούν για τις φράσεις που έγραψαν στα χρωματιστά Post it και τα κολλούν αντίστοιχα σε κόλες Α3, δίπλα στο κολάζ τους με τη σειρά και ανά χρώμα.

Ολομέλεια:

Οι 5 ομάδες αναρτούν τα πέντε (5) συλλογικά έργα στον τοίχο της αίθουσας. Ξεκινά η εικαστική περιήγηση και κάθε ομάδα παρουσιάζει με τη σειρά τα έργα και τις σκέψεις της. Οι μαθητές/τριες των άλλων ομάδων προτείνουν εναλλακτικούς τίτλους και σκέψεις. Ακολουθεί συζήτηση και αναστοχασμός:

1) Ποιο είναι το φύλο και η ηλικία του ατόμου που ζωγράφισαν; Ποιο είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο ζωγράφισαν (σπίτι, σχολείο, φύση, πόλη, κλπ;)

2) Ποιες είναι οι απαντήσεις των παιδιών στις ερωτήσεις για τις ανάγκες; (Είναι φράσεις οίκτου, ενδυνάμωσης, ενθάρρυνσης;)

3) Πώς ένιωσαν; Τα συναισθήματα των παιδιών καταγράφονται σε ομόκεντρο κύκλο και εμπλουτίζουν τον κύκλο των συναισθημάτων του προηγούμενου εργαστηρίου.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες θα είναι σε θέση:

• να κατανοήσουν ότι τα άτομα με αναπηρία προσδιορίζονται από διάφορες ανάγκες και χαρακτηριστικά,
• να εντοπίσουν στερεότυπα στη δημόσια παρουσίασή τους,
• να κατανοήσουν το ατομικό και το κοινωνικό μοντέλο αναπηρίας,
• να σταχυολογήσουν επιχειρήματα και να τα εκφράσουν,
• να κάνουν γενίκευση του προβληματισμού.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

Δραστηριότητα (Διάρκεια: 45΄)

Συνέντευξη Αργύρη Κουμτζή «Με δύναμη τη θέληση» (από 0:47 έως 7:02) και (από 12:20 έως 15:40) στο TEDx AUEB

https://www.youtube.com/watch?v=mxQ1LSJvgxU

Οι ομάδες παρακολουθούν το 10λεπτο απόσπασμα από το βίντεο και εργάζονται για να απαντήσουν στις ερωτήσεις ως εξής:

1η ομάδα: Πώς περιγράφει ο Αργύρης τον εαυτό του; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του;

2η ομάδα: Ποιες είναι οι ανάγκες του Αργύρη;

3η ομάδα: Τι κατάφερε ο Αργύρης να κάνει;

4η ομάδα: Τι θα ήθελε να δει να συμβαίνει στην εκπαίδευση;

5η ομάδα: Τι θα ήθελε να δει να συμβαίνει στην κοινωνία;

Στη συνέχεια κάθε ομάδα κάνει 3λεπτη παρουσίαση. Τα άτομα με αναπηρία παρουσιάζονται:

α) ως ήρωες ζωής

β) ως άτομα με μοναδικό σημείο αναφοράς της ταυτότητάς τους την αναπηρία τους.

Ακολουθεί συζήτηση για το δίλημμα ΑΜΕΑ ή ΑμεΑ και τη μετάβαση από το ατομικό στο κοινωνικό μοντέλο αναπηρίας. Σε έναν νέο ομόκεντρο κύκλο συναισθημάτων προστίθενται νέα συναισθήματα που προκύπτουν.

Επέκταση: Οι μαθητές/ριες μπορούν:

1. να κάνουν αγώνες επιχειρηματολογίας. Μία ομάδα θα επιχειρηματολογήσει για ποιους λόγους ο Αργύρης θα πρέπει να γίνει δεκτός στο Πανεπιστήμιο και η άλλη ομάδα θα επιχειρηματολογήσει για ποιους δεν μπορεί να γίνει η εγγραφή,
2. να αναζητήσουν στη λογοτεχνία και σε κόμικς χαρακτήρες με αναπηρία και να κάνουν το «αποτύπωμά τους»,
3. να περιηγηθούν στο Ψηφιακό Αρχείο της ιστοσελίδας «Ψηφίδες γνώσης» του Πανεπιστημίου Κύπρου, με πορτρέτα και βιογραφικά ατόμων με αναπηρία για να δουν τη δράση τους https://www.ucy.ac.cy/psifides-gnosis/el/digital-archive,
4. να παρακολουθήσουν θεατρικές/χορευτικές παραστάσεις, εικαστικές εκθέσεις από ομάδες ατόμων με ή χωρίς αναπηρία,
5. να πάρουν συνέντευξη από ένα άτομο με αναπηρία.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες θα είναι σε θέση να:

• να διακρίνουν τις έννοιες της ισότητας των ευκαιριών, της ισότιμης ευκαιρίας,
• να διακρίνουν τις έννοιες της συμπερίληψης, της ένταξης, του αποκλεισμού και του διαχωρισμού,
• να επιχειρηματολογήσουν για τις αξίες της συμπερίληψης,
• να αναγνωρίσουν τη σχέση ανάμεσα σε αξίες και συμπεριφορές,
• να γράψουν τη διακήρυξη της συμπεριληπτικής τάξης.

1^ηΔραστηριότητα (Διάρκεια: 15΄)

Δίνεται στους/στις μαθητές/τριες το φύλλο εργασίας 2 και το συμπληρώνουν στις ομάδες τους. Ακολουθεί παρουσίαση των ομάδων και συζήτηση σχετικά με :

1. Είναι δίκαιη η ισότητα ευκαιριών;
2. Τι σημαίνει Ισότιμη ευκαιρία; Διαφορετική βοήθεια-ίδιο αποτέλεσμα;
3. Τι είναι η συμπερίληψη; Άρση φραγμών και εμποδίων;

Στη συνέχεια αποσαφηνίζεται η έννοια του αποκλεισμού, του διαχωρισμού, της ένταξης και της συμπερίληψης.

2^ηΔραστηριότητα (Διάρκεια: 15΄)

Δίνεται στους/στις μαθητές/τριες το φύλλο εργασίας 3 και το συμπληρώνουν στις ομάδες τους. Οι μαθητές/τριες στην κάθε ομάδα επιλέγουν τις 2 αξίες που είναι πιο σημαντικές για τη συμπερίληψη και καταλήγουν στις 10 αξίες της τάξης που είναι κοινά αποδεκτές με ψηφοφορία.

3^ηΔραστηριότητα (Διάρκεια: 15΄)

Αν η συμπερίληψη ήταν δέντρο. Οι ρίζες θα ήταν οι αξίες. Οι λέξεις θα ήταν ο κορμός και οι πράξεις τα κλαδιά του δέντρου. Οι μαθητές/τριες με αφορμή μία αξία, λένε λέξεις και πράξεις που σχετίζονται με την αξία αυτή και σχηματίζουν το λεξόδεντρο της συμπερίληψης. Υπογραμμίζεται ότι οι αξίες μολονότι δεν είναι ορατές επηρεάζουν την ορατή συμπεριφορά, τις λέξεις και τις πράξεις των ατόμων. Τέλος, συνδυάζοντας τις αξίες και τις συμπεριφορές οι μαθητές/ριες καταγράφουν τη διακήρυξη της συμπεριληπτικής τάξης.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες θα είναι σε θέση:

• να εντοπίσουν στο σχολείο τους φραγμούς και εμπόδια για τη συμπερίληψη,
• να προτείνουν αλλαγές στο σχολείο,
• να σχεδιάσουν και να ζωγραφίσουν το σχολείο της συμπερίληψης.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

Δραστηριότητα (Διάρκεια: 45΄)

Δίνεται στους μαθητές/ριες το φύλλο εργασίας 4.

1. Οι μαθητές/τριες συνεχίζουν να δουλεύουν σε πέντε (5) ομάδες. Για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα τα παιδιά καλούνται να σκεφτούν τους χώρους του σχολείου μέσα από τα μάτια ενός ατόμου με αναπηρία και να εντοπίσουν σημεία ή στοιχεία που αποτελούν εμπόδια στην πρόσβαση και τη συμμετοχή.

2. Κάθε ομάδα εξετάζει τα εμπόδια και τις δυσκολίες που θα αντιμετώπιζε στο σχολείο το άτομο με την αναπηρία/ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες που διερευνά η ομάδα του.

3. Οι μαθητές/τριες αφού εντοπίσουν τα εμπόδια και τους φραγμούς στο σχολείο τους, προτείνουν ιδέες για να γίνει το σχολείο τους πιο συμπεριληπτικό.

4. Στην ολομέλεια της τάξης παρουσιάζονται τα συμπεράσματα της κάθε ομάδας και ζωγραφίζουν όλοι μαζί συνεργατικά το σχολείο της συμπερίληψης σύμφωνα με τις αλλαγές που έχουν προτείνει.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες θα είναι σε θέση:

• να συμπληρώσουν φύλλα αυτοαξιολόγησης και αναστοχασμού,
• να συζητήσουν για τη συνεργασία τους στην ομάδα,
• να αποτιμήσουν το Πρόγραμμα,
• να κάνουν Ατομικό Πλάνο Δράσης,

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

Δραστηριότητα – Αξιολόγηση (Διάρκεια: 45΄)

1. Οι μαθητές/τριες απαντούν στις ερωτήσεις Α. «Τι είναι η αναπηρία; Β. «Τι είναι οι ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες; Γ. «Τι έμαθες για αυτό το θέμα;» και τις συγκρίνουν με τις απαντήσεις που έδωσαν στο 2ο εργαστήριο.
2. Στο χαρτόνι με τα συναισθήματα που είναι αναρτημένο στον τοίχο ή στο canva, padlet από το 2ο Εργαστήριο, στον τελικό εξωτερικό ομόκεντρο κύκλο καταγράφονται τα νέα συναισθήματα των μαθητών/τριών.
3. Οι μαθητές/τριες συμμετέχουν στις διαδικασίες περιγραφικής αυτό-αξιολόγησης και αναστοχασμού. Αρχικά συμπληρώνουν ατομικά το φύλλο αυτό-αξιολόγησης, το φύλλο αναστοχασμού και αποφασίζουν τι θα ήθελαν να βάλουν στο ατομικό τους portfolio.
4. Κατόπιν συζητούν στην ομάδα τους για το τι τους άρεσε, τι τους δυσκόλεψε και τι θα ήθελαν να αλλάξουν στο πρόγραμμα. Η κάθε ομάδα ανακοινώνει με τη σειρά τα συμπεράσματά της στην ολομέλεια της τάξης.
5. Στη συνέχεια οι μαθητές/τριες συζητούν στην ομάδα τους για τον τρόπο που λειτούργησε η ομάδα τους αναφορικά με τις διαδικασίες πχ. αν υπήρχε ισότιμη συμμετοχή των μελών, τήρηση του χρόνου, καλή συνεργασία. Η κάθε ομάδα ανακοινώνει με τη σειρά τα συμπεράσματά της στην ολομέλεια της τάξης.
6. Οι μαθητές/τριες καταρτίζουν το ατομικό πλάνο δράσης, που μπορούν να βάλουν στο portfolio. Στο ατομικό πλάνο δράσης ο/η κάθε μαθητής/τρια γράφει 3 πράγματα που έχει αποφασίσει ότι πρέπει να κάνει ή να αλλάξει για να βελτιώσει τον εαυτό του/της στο επόμενο πρόγραμμα.
7. Τέλος, ο/η κάθε μαθητής/τρια γράφει μία μόνο λέξη για το Πρόγραμμα σε ένα χρωματιστό post it και το κολλά δίπλα στο συνεργατικό έργο.