Μέσα από το πρόγραμμα οι μαθητές/τριες καλούνται να μάθουν για τον πολιτισμό και την ιστορία τριών από τις μεγάλες πόλεων που αναπτύχθηκαν στην αρχαιότητα στην περιοχή της Πρέβεζας και της Άρτας (Όρραον, Κασσώπη, Νικόπολη) και τη σχέση μεταξύ τους μέσω της μετανάστευσης πληθυσμού. Μέσω της μελέτης της μετανάστευσης τα παιδιά κατανοούν γιατί οι άνθρωποι αναγκάζονταν να μεταναστεύσουν από την αρχαιότητα ως σήμερα και αντιλαμβάνονται ότι όλοι οι άνθρωποι αξίζουν τον σεβασμό ανεξάρτητα από τον τόπο καταγωγής. Με βιωματικές δραστηριότητες, οι μαθητές/τριες έρχονται σε θέση να εκτιμήσουν την αξία της τοπικής ιστορίας προσαρμόζοντάς τις γνώσεις τους στο παρόν και κατανοώντας τη σημασία της ειρηνικής συνύπαρξης και της ανάγκης για σταθερές και οργανωμένες κοινωνίες.
Δημιουργοί του Προγράμματος: Σωτηρία Κατσιγιάννη, Εκπαιδευτικός ΠΕ70 Σοφία Πασσά, Επόπτρια Ποιότητας της Εκπαίδευσης ΠΕ Πρέβεζας Αναστασία Ζάψα, Εκπαιδευτικός ΠΕ70
Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος της Ιστορίας στις Γ’, Δ’, Ε’ και Στ’ τάξεις του Δημοτικού Σχολείου (ΦΕΚ, Τεύχος Β’, 1963/2021).
Πρόγραμμα Σπουδών για το μάθημα της Ιστορίας στις Γ΄, Δ΄, Ε΄ και ΣΤ΄ τάξεις Δημοτικού Σχολείου (Β΄ 507) 10545/Δ1/2023 Υ.Α.
Πρόγραμμα Σπουδών «Δράσεις Ενεργού Πολίτη» του Νηπιαγωγείου, του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου (ΦΕΚ 6048/Β΄/1-11-2024).
Οι μαθητές/τριες αναμένεται να :
γνωρίσουν τρεις από τις πιο σημαντικές αρχαίες πόλεις της Ηπείρου,
κατανοήσουν την έννοια της μετακίνησης και της μετανάστευσης στην αρχαιότητα,
αναπτύξουν δεξιότητες συνεργασίας, έρευνας και δημιουργικής έκφρασης,
εκτιμήσουν την αξία της πολιτισμικής κληρονομιάς.
Οι μαθητές/τριες συζητούν και ερευνούν τις εξής βασικές ερωτήσεις: Τι γνωρίζουμε για την αρχαία Κασσώπη, το Όρραον και τη Νικόπολη; Γιατί οι άνθρωποι στην αρχαιότητα άφηναν τις πόλεις τους και πήγαιναν αλλού; Πώς νομίζουμε ήταν τα ταξίδια στην αρχαία εποχή; Ήταν εύκολα ή δύσκολα; Τι μπορεί να έπαιρναν μαζί τους οι άνθρωποι όταν μετακινούνταν; Πώς μπορεί να άλλαζε η ζωή τους στον νέο τόπο; Ποια μπορεί να ήταν τα συναισθήματα των ανθρώπων που φεύγουν; Εργαλεία για τη διερεύνηση του θέματος: Χάρτες για τον εντοπισμό των πόλεων (συμβατικοί ή ψηφιακοί) και σύνδεση των αρχαίων πόλεων (Όρραον και Κασσώπη) με τη Νικόπολη (με καρφίτσα και νήμα) για να διαπιστωθεί ο δρόμος μετακίνησης, εκπαιδευτικά βίντεο και προσομοιώσεις όπου παρουσιάζονται οι προς μελέτη πόλεις, παρουσίαση με φωτογραφίες των αρχαιολογικών χώρων σήμερα, των σπουδαιότερων μνημείων ανά πόλη καθώς και αρχαιολογικών ευρημάτων. Οι μαθητές/τριες συγκεντρώνουν πληροφορίες, σημειώνουν ερωτήσεις που προκύπτουν και ετοιμάζουν ιδέες για το πώς θα παρουσιάσουν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους. Προτείνεται η αξιοποίηση υλικού από τη ιστοσελίδα του Αρχαιολογικού Μουσείου Νικόπολης (https://nicopolismuseum.gr/en/educationalresources/). Επιπλέον, σε έναν πίνακα στην τάξη κολλούν λέξεις κλειδιά που θα λειτουργήσουν ως βοηθητικές για τη μετάβαση από τη φάση της διερεύνησης στη φάση του σχεδιασμού.
Αφού έχει ενεργοποιηθεί το ενδιαφέρον των μαθητών/τριών και με την καθοδήγηση του/της εκπαιδευτικού έχουν καταλήξει σε κάποια ερωτήματα που θα ήθελαν να απαντηθούν, περνάνε στη φάση του σχεδιασμού όπου αποφασίζεται η επίσκεψη των μαθητών/τριών στο πεδίο αλλά και η δημιουργία καλλιτεχνικού και ενημερωτικού υλικού.
1. Κατανομή ρόλων των ομάδων κατά τις επισκέψεις 2. Κατανομή ρόλων για τη δημιουργία εικαστικού υλικού (μακέτες) και θεατρικού δρώμενου 3. Επαφές με αρμόδιους φορείς (Δήμος, Αρχαιολογία) 4. Προετοιμασία υλικού (φωτογραφικές μηχανές, φύλλα παρατήρησης, τετράδια, υλικά για τις μακέτες, υλικά για το θεατρικό δρώμενο).
Η τάξη χωρίζεται σε τρεις ομάδες. Η κάθε ομάδα αναλαμβάνει τη δημιουργία μιας μακέτας του πιο αναγνωρίσιμου μνημείου της κάθε πόλης (π.χ. Όρραον: αρχαία οικία, Κασσώπη: αγορά, Νικόπολη: Ωδείον). Επισκέψεις στις αρχαίες πόλεις με ξενάγηση από αρχαιολόγο. Κατά την επίσκεψη σε κάθε χώρο γίνεται καταγραφή στο φύλλο παρατήρησης, καταγραφή ερωτήσεων και φωτογράφιση του χώρου. Οι μαθητές/τριες χωρίζονται σε τρεις ομάδες και γράφουν μερικές σελίδες από το ημερολόγιο του ταξιδιώτη: 1η ομάδα: Από την Κασσώπη στη Νικόπολη, 2η ομάδα: Από το Όρραον στη Νικόπολη, 3η ομάδα: Οι πρώτες εντυπώσεις από την εγκατάσταση στη Νικόπολη. Οι μαθητές/τριες συνεργατικά ετοιμάζουν ένα θεατρικό δρώμενο όπου υποδύονται οικογένειες που μεταναστεύουν από το Όρραον και την Κασσώπη στη Νικόπολη, συναντιούνται στον δρόμο και συζητούν: Τι πήραν μαζί τους και γιατί; Πώς αισθάνονται; Τι περιμένουν από την κατοίκηση στη νέα πόλη; Ετοιμασία δρώμενου (σκηνικά, ρόλοι, κείμενα). Οι ιστορικές πληροφορίες που έχουν αποκομίσει οι μαθητές/τριες παρουσιάζονται σε ένα ενημερωτικό φυλλάδιο που δημιουργούν με τη βοήθεια του/της εκπαιδευτικού. Αν υπάρχει η δυνατότητα έχει γίνει επαφή με τον Δήμο για χορηγία για την εκτύπωση αντιτύπων.
Οι μαθητές/τριες: Φτιάχνουν μια μικρή έκθεση στο σχολείο όπου παρουσιάζουν τους χάρτες, τις μακέτες, τα ημερολόγια, τις φωτογραφίες από τις επισκέψεις. Στο τέλος παίζουν το θεατρικό δρώμενο μπροστά στις άλλες τάξεις. Επισκέπτονται το δημαρχείο και άλλα κεντρικά σημεία της πόλης και μοιράζουν το φυλλάδιο που έχουν δημιουργήσει ενημερώνοντας τους/τις ενδιαφερόμενους/ες για όσα έχουν μάθει σε όλη αυτή την πορεία.
Μετά την ολοκλήρωση της δράσης, οι μαθητές/τριες συμμετέχουν σε δραστηριότητα σύγκρισης του “αρχαίου” και του “σύγχρονου” μετανάστη. Δημιουργούνται δύο φιγούρες-περιγράμματα και κάθε παιδί κολλά χαρτάκια με συναισθήματα, σκέψεις και ανάγκες. Ακολουθεί συζήτηση και σύνθεση. Τέλος, οργανώνεται ο κύκλος με το κουβάρι: κάθε παιδί λέει τι ένιωσε ή τι του έκανε εντύπωση.
