Το παρόν σχέδιο εστιάζεται στην ιστορική εξέλιξη της Άρτας από την αρχαία Αμβρακία και το Δεσποτάτο της Ηπείρου στην Οθωμανική κυριαρχία μέχρι και την απελευθέρωση του 1881, υπό το πρίσμα των 17 στόχων βιώσιμης ανάπτυξης.
Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών Ιστορίας και Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Ιστορίας (ΦΕΚ 303 /Β΄/13-03-2003).
Πρόγραμμα Σπουδών «Δράσεις Ενεργού Πολίτη» του Νηπιαγωγείου, του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου (ΥΑ υπ. αριθμ. 130372/ΓΔ4 (ΦΕΚ 6048/Β΄/1-11-2024).
Οι μαθητές/τριες αναμένεται να:
κατανοήσουν την τοπική ιστορία μέσα από έρευνα και βιωματική μάθηση,
έρθουν σε επαφή με τη μνημειακή και την ιστορική τοπογραφία της Άρτας,
αναδείξουν την πολιτιστική κληρονομιά της Άρτας.
Έρευνα από μαθητές/τριες για ιστορικά μνημεία και αρχαιολογικούς τόπους της Άρτας, ειδικότερα: μνημεία Αρχαίας Αμβρακίας: δυτική νεκρόπολη, ναός του Απόλλωνα, Μικρό και Μεγάλο θέατρο, «Πρυτανείο» κ.ά., ρωμαϊκά: ρωμαϊκή αγρέπαυλη Στρογγυλής, βυζαντινά-μεταβυζαντινά: Κάστρο Άρτας, Μονή Παναγίας Βλαχέρνας, Παναγία Παρηγορήτισσα, Κάτω Παναγιά, Ι.Μ. Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Σκουληκαριά, Κόκκινη Εκκλησιά στο Βουργαρέλι κ.ά., οθωμανικά: τζαμί Φαϊκ Πασά-Ιμαρέτ, Φεϋζούλ τζαμί, πύργος ρολογιού, Τουρκικό φυλάκιο-τελωνείο στο Γεφύρι της Άρτας, Κούλια Κορωνησίας κ.ά.), γεφύρια (Γεφύρι της Άρτας, Γέφυρα της Πλάκας) και μαρτυρικούς τόπους (Σέλτσο, Κομμένο).
Η επιλογή του θέματος θα πραγματοποιηθεί μέσα από μια συλλογική, δημοκρατική διαδικασία διαβούλευσης και ανταλλαγής ιδεών. Αρχικά, θα οργανωθεί μια ανοιχτή συζήτηση στην τάξη, όπου οι μαθητές/τριες θα εκφράσουν τις σκέψεις τους σχετικά με την ιστορική πορεία της Άρτας και τη σύνδεσή της με τους 17 στόχους βιώσιμης ανάπτυξης. Θα τεθούν ερωτήσεις όπως: «Ποια περίοδος της ιστορίας της Άρτας σας φαίνεται πιο ενδιαφέρουσα;», «Πώς μπορούμε να συνδέσουμε την ιστορία με τη σημερινή ανάγκη για βιώσιμη ανάπτυξη;», και «Ποια θέματα θεωρείτε πιο σημαντικά για να αναδείξουμε μέσα από το πρόγραμμά μας;». Για τη συλλογή ιδεών, θα χρησιμοποιηθούν εργαλεία όπως: καταιγισμός ιδεών (brainstorming), ομαδική συζήτηση σε μικρές ομάδες και η δημιουργία χαρτών ιδεών (mind maps). Οι δράσεις περιλαμβάνουν επίσης ανάρτηση προτάσεων σε πίνακα, ψηφοφορία για την επιλογή του τελικού θέματος και αναστοχασμό πάνω στις ιδέες που συγκεντρώθηκαν. Μέσα από αυτή τη συμμετοχική διαδικασία, οι μαθητές/τριες θα επιλέξουν το θέμα που θα τους εκφράζει περισσότερο και θα ενισχύει το ενδιαφέρον και τη δημιουργικότητά τους καθόλη τη διάρκεια του προγράμματος.
Οι μαθητές/τριες θα χωριστούν σε ομάδες, καθεμία από τις οποίες θα αναλάβει μια συγκεκριμένη ιστορική περίοδο ή θεματικό άξονα (π.χ. αρχαία Αμβρακία, Δεσποτάτο Ηπείρου, Οθωμανική κυριαρχία, απελευθέρωση του 1881). Η συλλογή πληροφοριών θα γίνει με αξιοποίηση ιστορικών πηγών, επισκέψεις σε τοπικά μνημεία, συνεργασία με φορείς και συνεντεύξεις με ειδικούς. Παράλληλα, οι ομάδες θα κληθούν να αναδείξουν πώς οι συνθήκες κάθε εποχής σχετίζονται με σύγχρονες έννοιες όπως η ειρήνη, η ισότητα, η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και η βιώσιμη ανάπτυξη.
Η αξιοποίηση των πληροφοριών που θα συλλεχθούν στο στάδιο της προετοιμασίας θα οδηγήσουν σε κάποια/ες από τις πιο κάτω δράσεις.
Δημιουργία τουριστικού οδηγού με έμφαση στην ιστορία της περιοχής ανά τους αιώνες.
Δημιουργία εκπαιδευτικού ιστολογίου με θέματα αρτινής ιστορίας και αρχαιολογίας.
Δημιουργία ψηφιακών διαδραστικών χαρτών με τις σημαντικότερες ιστορικές θέσεις της περιοχής, δημιουργία ψηφιακών ιστοριογραμμών με σημαντικά γεγονότα που συνδέονται με την ιστορία του τόπου και υλοποίηση ψηφιακών περιοδικών ή podcast.
Δημιουργία ψηφιακών ιστορικών αφηγήσεων για σημαντικά ιστορικά γεγονότα ή πρόσωπα που ανέπτυξαν σημαντική ιστορική δράση στην περιοχή.
Δημιουργία αφισών, βίντεο, πολυτροπικού κειμένου ή άλλων δημιουργικών παρουσιάσεων.
Το επιστέγασμα θα είναι μια μεγάλη δράση που θα ενσωματώνει τα παραπάνω, όπως η διοργάνωση εκδήλωσης παρουσίασης που θα περιλαμβάνει τις αφίσες, παρουσιάσεις, θεατρικά δρώμενα ή ψηφιακά μέσα.
Καθ’ όλη τη διάρκεια, οι μαθητές/τριες θα αξιολογούν την πορεία τους με αυτοαξιολόγηση και ανατροφοδότηση, ενισχύοντας τη συνεργατικότητα και την ενεργό συμμετοχή.
Η επικοινωνία και διάχυση του προγράμματος θα πραγματοποιηθεί με ποικίλους τρόπους, τόσο εντός του σχολείου όσο και στην τοπική κοινότητα. Οι μαθητές/τριες θα οργανώσουν μια εκδήλωση παρουσίασης, όπου θα εκθέσουν τα αποτελέσματα της δουλειάς τους μέσα από παρουσιάσεις, θεατρικά δρώμενα, αφίσες και ψηφιακές εφαρμογές. Παράλληλα, θα δημιουργηθεί υλικό (έντυπο και ηλεκτρονικό) που θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του σχολείου και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για ευρύτερη διάχυση. Συνεργασία θα επιδιωχθεί με τοπικούς φορείς, όπως είναι το αρχαιολογικό μουσείο, ο δήμος και τοπικοί πολιτιστικοί σύλλογοι, ώστε το έργο να αποκτήσει μεγαλύτερη απήχηση στην κοινωνία της Άρτας. Επίσης, θα σταλούν ενημερωτικά δελτία τύπου σε τοπικά μέσα ενημέρωσης και θα οργανωθούν εκθέσεις ή επισκέψεις για την παρουσίαση του προγράμματος σε άλλες σχολικές μονάδες. Απώτερος στόχος είναι η διοργάνωση τοπικού μαθητικού συνεδρίου για την ιστορία και τα μνημεία της Άρτας.
Μετά την ολοκλήρωση του έργου, θα πραγματοποιηθεί τελικός αναστοχασμός με τη συμμετοχή όλων των μαθητών/τριών. Θα οργανωθεί συζήτηση όπου οι μαθητές/τριες θα εκφράσουν τις εμπειρίες τους, τι αποκόμισαν από τη συμμετοχή τους και πώς βίωσαν τη σύνδεση της ιστορικής πορείας της Άρτας με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης. Μέσα από ερωτήσεις όπως «Τι μάθαμε;», «Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσαμε;» και «Πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε αυτή την εμπειρία στο μέλλον;», θα αναλυθούν τα δυνατά σημεία και τα περιθώρια βελτίωσης του προγράμματος. Επιπλέον, θα συμπληρωθούν ατομικά και ομαδικά φύλλα αναστοχασμού και θα συγκεντρωθούν προτάσεις για μελλοντικά σχέδια δράσης. Ο αναστοχασμός θα ενισχύσει τη συνειδητοποίηση της μαθησιακής διαδικασίας, θα καλλιεργήσει την κριτική σκέψη και θα αναδείξει την αξία της συνεργασίας και της ενεργού συμμετοχής.
