Εργαστήρια Δεξιοτήτων

Ζω καλύτερα - Ευ Ζην
  • Ψυχική και Συναισθηματική Υγεία - Πρόληψη

Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης Προγράμματος Δράσης

Αριθμός Εργαστηρίων:

5

Αριθμός Διδακτικών Ωρών:

5

Γίνε Ήρωας του Διαδικτύου

Λέξεις που προσδιορίζουν το πρόγραμμα

Δεξιότητες Στόχευσης

Δεξιότητες Κοινωνικής Ζωής
  • ανθεκτικότητα
  • αυτομέριμνα
  • ενσυναίσθηση
  • ευαισθησία
  • κοινωνική
  • πολιτειότητα
  • προσαρμοστικότητα
  • υπευθυνότητα
Δεξιότητες Μάθησης του 21ου αιώνα 4cs
  • δημιουργικότητα
  • επικοινωνία
  • κριτική σκέψη
  • συνεργασία
Δεξιότητες της τεχνολογίας, της μηχανικής και της επιστήμης
  • γραμματισμός στα μέσα
Δεξιότητες του νου
  • επίλυση προβλημάτων
  • κατασκευές, παιχνίδια, εφαρμογές
Δεξιότητες Ψηφιακής Ιθαγένειας
  • ανθεκτικότητα
  • ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο
  • προστασία από εξαρτητικές συμπεριφορές στις τεχνολογίες
Ψηφιακή μάθηση 21ου αιώνα (4cs σε ψηφιακό περιβάλλον)
  • συνδυαστικές δεξιότητες ψηφιακής τεχνολογίας, επικοινωνίας και συνεργασίας.
  • ψηφιακή κριτική σκέψη
  • ψηφιακή συνεργασία

Σύντομη περιγραφή

Το Πρόγραμμα Καλλιέργειας Δεξιοτήτων με τίτλο: «Γίνε ήρωας του Διαδικτύου» συμβάλλει στην υιοθέτηση καλών πρακτικών χρήσης του διαδικτύου από τους/τις μαθητές/τριες.  Στόχος του είναι η ενδυνάμωση των παιδιών, ώστε να εξερευνούν με μεγαλύτερη ασφάλεια το διαδίκτυο και να μάθουν να αποφεύγουν ή και να αντιμετωπίζουν προβλήματα που σχετίζονται με την ψυχική τους υγεία όπως π.χ. ο διαδικτυακός εκφοβισμός.  Το εκπαιδευτικό υλικό του προγράμματος και το διαδραστικό παιχνίδι Ίντερλαντ, όπως τονίζεται στα επισυναπτόμενα, βοηθάει στην αφομοίωση των απαραίτητων γνώσεων από τους/τις μαθητές/τριες, στην  καλλιέργεια δεξιοτήτων μάθησης, ζωής, κοινωνίας, τεχνολογίας-επιστήμης, νου, ώστε οι μαθητές/τριες να μπορέσουν να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη, να αναγνωρίζουν τις αρχές της προστασίας από διαδικτυακές απειλές, να συγκροτήσουν και να βελτιώσουν τη διαδικτυακή τους συμπεριφορά και στάση σε θέματα διαδικτυακής επικοινωνίας.

Τίτλοι επιμέρους εργαστηρίων

1. Μοιράσου αλλά φυλάξου

Αυτό είναι ένα εισαγωγικό μάθημα για την ιδιωτικότητα/απόρρητο των πληροφοριών. Στόχος είναι οι μαθητές/τριες να συνειδητοποιήσουν ότι είναι σχεδόν αδύνατο να ανακαλέσεις ό,τι έχεις κοινοποιήσει, να ελέγξεις ποιος/α θα το δει και πόσο μακριά στο μέλλον θα φτάσει.  Οι δραστηριότητες αυτής της ενότητας αξιοποιούν χειροπιαστά παραδείγματα και συζητήσεις που κεντρίζουν τη σκέψη για να διδάξουν στους/στις μαθητές/τριες πώς να διατηρούν μια θετική διαδικτυακή παρουσία και πώς να προστατεύουν τα προσωπικά δεδομένα τους.

Στόχοι για τους/τις μαθητές/τριες:

  • Να οικοδομήσουν και να διαχειριστούν την καλή τους υπόληψη εντός και εκτός διαδικτύου.
  • Να σέβονται τα όρια της ιδιωτικής ζωής των άλλων, ακόμα και αν διαφέρουν από τα δικά τους.
  • Να κατανοήσουν τις πιθανές επιπτώσεις της κακής διαχείρισης του ψηφιακού τους αποτυπώματος.
  • Να ζητούν τη βοήθεια ενός/μιας ενήλικα όταν έρχονται αντιμέτωποι με δύσκολες καταστάσεις.

Δραστηριότητες που μπορεί να επιλέξει ο/η εκπαιδευτικός:

«Πότε δεν κοινοποιούμε» (σελ. 19-21 από το curriculum).

«Προφυλάσσοντας την ιδιωτική μας ζωή» (σελ. 22-26 από το curriculum).

«Δεν εννοούσα αυτό!» (σελ. 27-31 από το curriculum).

«Καδράρισέ το» (σελ. 32-34 από το curriculum).

«Τι μπαίνει στο κάδρο;» (σελ. 34 από το curriculum).

«Τελικά ποιος είναι αυτός;» (σελ. 35-37 από το curriculum).

«Πώς μας βλέπουν οι άλλοι;» (σελ. 39-39 από το curriculum).

Το εργαστήριο προτείνεται να ολοκληρωθεί με τη θεματική «Το βουνό της επίγνωσης» από το παιχνίδι Interland  (σελ. 40 στο curriculum).

2. Μην την πατάς με την απάτη

Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουν οι μαθητές/τριες ότι οι επαφές και το περιεχόμενο που βρίσκουν στο διαδίκτυο δεν είναι απαραίτητα αληθείς/ές ή αξιόπιστες/ο, ενώ μπορεί να αποτελεί και κακόβουλη προσπάθεια εξαπάτησης ή υποκλοπής προσωπικών πληροφοριών, ταυτότητας ή ιδιοκτησίας. Οι διαδικτυακές απάτες λειτουργούν ενθαρρύνοντας τους/τις χρήστες/τριες όλων των ηλικιών να ανταποκριθούν σε ψευδείς αναρτήσεις και προτροπές, ορισμένες φορές ακόμα και από άτομα που παριστάνουν ότι είναι κάποιος/α γνωστός/ή τους.

Στόχοι για τους/τις μαθητές/τριες:

  • Να κατανοήσουν ότι όσα τους/τις λένε οι άλλοι/ες στο διαδίκτυο δεν είναι υποχρεωτικά αλήθεια.
  • Να μάθουν πώς λειτουργούν οι απάτες, γιατί αποτελούν απειλή και τι μέτρα μπορεί να πάρει κανείς/καμία για να τις αποφύγει.
  • Να αξιολογούν την εγκυρότητα των πληροφοριών και μηνυμάτων στο διαδίκτυο.

Δραστηριότητες που μπορεί να επιλέξει ο/η εκπαιδευτικός:

«Αναδυόμενα παράθυρα, πλαστοπροσωπία (catfishing) και άλλες απάτες» (σελ. 44-50 από το curriculum).

«Ποιος είναι αυτός που μου μιλάει;» (σελ. 51-57 από το curriculum).

«Ισχύει πράγματι αυτό;» (σελ. 58-64 από το curriculum).

«Εντοπισμός αναξιόπιστων πληροφοριών στο διαδίκτυο» (σελ. 65-71 από το curriculum).

«Αν ήμασταν μια μηχανή αναζήτησης» (σελ. 72-75 από το curriculum).

«Εξάσκηση στη διαδικτυακή αναζήτηση» (σελ. 76-80 από το curriculum).

Το εργαστήριο προτείνεται να ολοκληρωθεί με τη θεματική  «Το Ποτάμι της Αλήθειας» από το παιχνίδι Interland  (σελ. 81 στο curriculum).

3. Κράτα καλά τα μυστικά σου

Οποιοσδήποτε/οποιαδήποτε χρησιμοποιεί μια συσκευή που είναι συνδεδεμένη στο διαδίκτυο, ένα παιχνίδι, τηλέφωνο, ψηφιακό βοηθό ή υπολογιστή κτλ. χρειάζεται να ξέρει τα βασικά για το απόρρητο και την ασφάλεια στο διαδίκτυο. Η προστασία αυτών των συσκευών και των προσωπικών πληροφοριών σε αυτές, προϋποθέτει ότι σκεφτόμαστε τι εισέρχεται και εξέρχεται από αυτές και προσέχουμε να δημιουργούμε ισχυρούς κωδικούς πρόσβασης.

Στόχοι για τους/τις μαθητές/τριες:

  • Να μάθουν για ποιο λόγο το απόρρητο και η ασφάλεια είναι σημαντικά και πώς σχετίζονται μεταξύ τους.
  • Να εξασκηθούν στη δημιουργία δυνατών κωδικών πρόσβασης και να μάθουν πώς να τους κρατούν για τον εαυτό τους (και για τους/τις ενήλικες που νοιάζονται για αυτούς/ές).
  • Να εξοικειωθούν με τα εργαλεία και τις ρυθμίσεις που παρέχουν προστασία.

Δραστηριότητες που μπορεί να επιλέξει ο/η εκπαιδευτικός:

«Μα δεν ήμουν εγώ!» (σελ. 85-88 από το curriculum).

«Φτιάξε έναν δυνατό κωδικό πρόσβασης» (σελ. 89-92 από το curriculum).

«Μην το πεις σε κανέναν»  (σελ. 93-94 από το curriculum).

Το εργαστήριο προτείνεται να ολοκληρωθεί με τη θεματική «Ο Πύργος του Θησαυρού» από το παιχνίδι Interland  (σελ. 95 στο curriculum).

4. Η κουλ συμπεριφορά είναι η καλή συμπεριφορά

Ο ψηφιακός κόσμος δημιουργεί νέες προκλήσεις και ευκαιρίες για κοινωνική αλληλεπίδραση, τόσο για τα παιδιά όσο και για όλους/ες μας. Στις διαδικτυακές συνομιλίες ίσως είναι δυσκολότερο να διακρίνει κανείς/καμία τις κοινωνικές διαστάσεις ενός υπαινιγμού, η διαρκής «σύνδεση» μπορεί να δημιουργήσει μια αίσθηση άνεσης αλλά και άγχους, ενώ η ανωνυμία μπορεί να ευνοήσει τη γέννηση ενός ειδυλλίου ή την ανταλλαγή κομπλιμέντων, αλλά και να κάνει κακό σε μας ή στους/στις άλλους/ες. Είναι περίπλοκο, ωστόσο, ξέρουμε ότι το διαδίκτυο μπορεί να εντείνει και την ευγένεια και την αρνητικότητα. Το να μάθουμε να εκφράζουμε ευγένεια και ενσυναίσθηση, όπως και το πώς να αντιδρούμε στην αρνητικότητα και την παρενόχληση, είναι ουσιώδους σημασίας για το χτίσιμο υγιών σχέσεων, τη μείωση του εκφοβισμού (bullying), της κατάθλιψης, τις δυσκολίες στο σχολείο και άλλα προβλήματα. Έρευνες έχουν δείξει ότι αντί απλώς να λέμε στα παιδιά να μην έχουν αρνητική συμπεριφορά στο διαδίκτυο, υπάρχουν δύο είδη διδασκαλίας που μπορούν να βοηθήσουν να αντιμετωπιστούν τα γενεσιουργά αίτια αρνητικών συμπεριφορών: η κοινωνικοσυναισθηματική αγωγή (ΚΣΑ) και η πρόληψη του εκφοβισμού. Οι προτεινόμενες δραστηριότητες θέτουν ισχυρά θεμέλια ενθαρρύνοντας τους/τις μαθητές/τριες να αλληλοεπιδρούν εξαρχής θετικά και τους/τις διδάσκουν πώς να διαχειρίζονται την αρνητικότητα.

Στόχοι για τους/τις μαθητές/τριες:

  • Να προσδιορίσουν τι σημαίνει να έχει κανείς θετική στάση και πώς αυτή εκφράζεται εντός και εκτός διαδικτύου.
  • Να βάλουν θετική ενέργεια στις διαδικτυακές επικοινωνίες τους.
  • Να αναγνωρίσουν τις περιπτώσεις όπου είναι απαραίτητη η συμβουλή ενός/μιας έμπιστου/ης ενήλικα.

Δραστηριότητες που μπορεί να επιλέξει ο/η εκπαιδευτικός:

«Να παρατηρείς τα συναισθήματα» (σελ. 100-104 από το curriculum).

«Να εξασκείσαι στην ενσυναίσθηση» (σελ. 105-111 από το curriculum).

«Τρόποι για να δείχνουμε καλοσύνη» (σελ. 112 – 114 από το curriculum).

«Απλά πες το ευγενικά» (σελ. 115-116 από το curriculum).

«Πρόσεχε τον τόνο της φωνής σου» (σελ. 117 από το curriculum).

«Πώς μπορούν οι λέξεις να αλλάξουν ολόκληρη την εικόνα» (σελ. 118 – 123 από το curriculum).

Το εργαστήριο προτείνεται να ολοκληρωθεί με τη θεματική «Το Βασίλειο της Ευγένειας» από το παιχνίδι Interland  (σελ.124 στο curriculum).

5. Αν έχεις αμφιβολίες, συζήτησέ το αμέσως

Είναι σημαντικό οι μαθητές/τριες να κατανοήσουν ότι δεν είναι μόνοι/ες σε περίπτωση που δουν διαδικτυακό περιεχόμενο που τους/τις αναστατώσει ή τρομάξει. Δε θα πρέπει να διστάζουν να ζητήσουν βοήθεια από κάποιον/α που εμπιστεύονται και είναι σημαντικό να γνωρίζουν ότι έχουν επιλογές: Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να «δείξουν θάρρος» και να αντιδράσουν.

Στόχοι για τους/τις μαθητές/τριες:

  • Να κατανοήσουν ποιες κατηγορίες καταστάσεων απαιτούν να ζητήσουν βοήθεια ή να μιλήσουν με κάποιον/α ενήλικα που εμπιστεύονται.
  • Να αναλογιστούν με πόσους διαφορετικούς τρόπους μπορούν να επιδείξουν θάρρος και γιατί είναι σημαντικό να εμπλακούν ενήλικες στη συζήτηση.

Δραστηριότητες που μπορεί να επιλέξει ο/η εκπαιδευτικός:

«Τι σημαίνει θάρρος» (σελ. 129-131 από το curriculum).

«Από θεατής, υπερασπιστής» (σελ. 132-136 από το curriculum).

«Οι υπερασπιστές έχουν επιλογές!» (σελ. 137-139 από το curriculum).

«Βλέπεις πράγματα που σε αναστατώνουν; Τι κάνεις;» (σελ. 140-145   από το curriculum).

«Τι μπορείς να κάνεις όταν βλέπεις κάτι κακόβουλο στην οθόνη σου;» (σελ. 146-148 από το curriculum).

«Πώς μπορείς να διαχειρίζεσαι την κακόβουλη συμπεριφορά στο   διαδίκτυο;» (σελ. 149-152 από το curriculum).

«Πότε πρέπει να ζητήσεις βοήθεια;» (σελ. 153 – 156 από το curriculum).

«Κάνε την αναφορά και στο διαδίκτυο» (σελ. 157-159 από το curriculum).

Εκπαιδευτικό υλικό