Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες αναμένεται να:

-αναγνωρίζουν φαινόμενα ανισοτήτων, φτώχειας και πείνας στη σύγχρονη κοινωνία,

-αξιοποιούν τις ρουτίνες σκέψης και τα εργαλεία διαλόγου,

-καλλιεργούν στρατηγική σκέψη και πλάγια σκέψη.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

–Γνωριμία/ Άνοιγμα σε κύκλο: «Τρία πράγματα για μένα…» (5΄)

Οι μαθητές/τριες γράφουν και ανακοινώνουν 3 αντιπροσωπευτικά πράγματα για τον εαυτό τους στην ολομέλεια της τάξης.

-Εισαγωγικό στάδιο (10)΄                 

Εισαγωγή στο πρόγραμμα (στόχοι/μεθοδολογία). Προσδιορισμός της ανάγκης για κριτική διερεύνηση του θέματος. Οι μαθητές/τριες ενημερώνονται από τον/την εκπαιδευτικό για τα κριτήρια με τα οποία θα αξιολογηθούν (α. τις ικανότητες και δεξιότητες των μαθητών/-τριών: π.χ. την επικοινωνία, τη δημιουργική και κριτική τους σκέψη, ψηφιακές δεξιότητες, β. στάσεις, π.χ. τη στάση απέναντι στη διαδικασία της μάθησης, γ. τις γνώσεις των μαθητών/-τριών στα διάφορα γνωστικά πεδία/αντικείμενα).

Ο/Η εκπαιδευτικός και οι μαθητές/τριες συναποφασίζουν από την αρχή του Προγράμματος τη δημιουργία φακέλου εργασιών (portfolio), τον στόχο τήρησης του φακέλου, τον χρόνο έναρξης και τον χρόνο ενημέρωσης, το περιεχόμενό του, το είδος των εργασιών που θα εμπεριέχει και τον τρόπο που θα καταχωρούνται οι εργασίες τους.

-Βρες τον τίτλο (5΄)

Οι μαθητές/τριες σε δυάδες παρατηρούν την εικόνα του Παραρτήματος και δίνουν στην ολομέλεια αιτιολογημένα έναν τίτλο που ταιριάζει (Εικόνα1).

Εικόνα 1. Πηγή:https://artsandculture.google.com/asset/DgEVEK7qq-eLLQ

-Κοιτάζω/ βρίσκω 10 λέξεις/ επαναλαμβάνω (10΄)

Mε το ψηφιακό zoom της πλατφόρμας «Arts & Culture» τα παιδιά επεξεργάζονται προσεκτικά την ίδια εικόνα (1) για 2΄ και καταγράφουν 10 λέξεις που σκέφτονται. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται για άλλα 2΄ και γίνεται προσθήκη νέων 10 λέξεων. Κατηγοριοποιούν τις λέξεις σε στήλες στον πίνακα της τάξης είτε στο “whiteboard” της διαδικτυακής πλατφόρμας (π.χ. ανισότητες, φτώχεια, πείνα κ.λπ.). Ακολουθεί συζήτηση-ανατροφοδότηση.

Προβολή διαδραστικού βίντεο (5΄)

Προβολή βίντεο «The power of words», 1.48΄ (https://edpuzzle.com/media/6099190dac7204418dab7530) που έχει εμπλουτισθεί με ερωτήσεις σχετικά με το πρόβλημα των ανισοτήτων. Οι μαθητές/τριες απαντούν ατομικά στις ερωτήσεις και καλούνται ως αναγνώστες ενός οπτικού αφηγήματος: α) να αποκωδικοποιήσουν το περιεχόμενο του βίντεο δίνοντας σημασία στα οπτικά σημεία, β) να το ερμηνεύσουν δίνοντας σημασία στις λεπτομέρειες, γ) να υποθέσουν μία αντίστοιχη επικοινωνιακή συνθήκη.

-Κριτικός Αναστοχασμός/ Πίνακας αλληλεπίδρασης (10’)

Με αφορμή το ζήτημα των ανισοτήτων, της φτώχειας, της πείνας τα παιδιά αποτυπώνουν προβληματισμούς και συνθέτουν μαζί με πληροφορίες, φωτογραφίες, ζωγραφιές ή/και κείμενα έναν πίνακα-ταμπλό που τον τοποθετούν σε δημόσιο σημείο του σχολείου και που θα εμπλουτίζεται σταδιακά σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Όλη η σχολική κοινότητα καλείται να προσθέσει προβληματισμούς και να καταθέσει απόψεις και γνώμες σε αυτοκόλλητα χαρτιά (είτε με χρήση κάποιου διαδικτυακού πίνακα ανακοινώσεων ή κάποιου wiki στην e- class ή ιστολογίου κ.ά).

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες αναμένεται να:

-καλλιεργούν την επικοινωνιακή τους ικανότητα, την κριτική και δημιουργική σκέψη,

-εισέρχονται σε βαθύτερες πτυχές έργων τέχνης και ανακαλύπτουν τις ερμηνείες τους.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

-Βλέπω/ ισχυρίζομαι/ αναρωτιέμαι (15΄)

Οι μαθητές/τριες έχουν στη διάθεσή τους μία συλλογή εικόνων που σχετίζεται με τις ανισότητες, τη φτώχεια και την πείνα (1^ο Φύλλο εργασίας).

Επεξεργάζονται σταδιακά τα αντικείμενα της Τέχνης σε τρία στάδια απαντώντας τις εξής ερωτήσεις: α) «τι βλέπω;», β) «τι νομίζω;», γ) «τι αναρωτιέμαι;». Ο/Η εκπαιδευτικός καταγράφει όλες τις απαντήσεις δημιουργώντας τρεις στήλες. Ακολουθεί συζήτηση/ ανατροφοδότηση.

– «Η αρχή, η μέση και το τέλος» και συγγραφή κειμένου δημιουργικής γραφής (20΄)

Οι μαθητές/τριες θα πρέπει να επιλέξουν μία από τις εικόνες που επεξεργάστηκαν στο 1^ο Φύλλο εργασίας και να υποθέσουν ότι η εικόνα αυτή είναι το μέσο της ιστορίας.

Στη συνέχεια γράφουν με συντομία τη δική τους εκδοχή, ώστε να αποτυπώσουν τι έγινε πριν και τι μετά ομαδοσυνεργατικά, μέσω των κοινόχρηστων εγγράφων της google. Παρουσιάζουν στην ολομέλεια της τάξης (1^ο Φύλλο εργασίας).

-Κριτικός αναστοχασμός (10΄)

Χρονογραμμή και διαδραστικός χάρτης με θέμα τον υποσιτισμό.

Οι μαθητές/τριες καλούνται να πάρουν μέρος σε δραστηριότητα αξιολόγησης απαντώντας ομαδοσυνεργατικά στις ερωτήσεις της δραστηριότητας (π.χ. Ποιες περιοχές μαστίζει περισσότερο ο υποσιτισμός; Πώς έχει εξελιχθεί το φαινόμενο αυτό τα τελευταία χρόνια; Πού μπορεί να οφείλεται και τι θα μπορούσαμε να κάνουμε εμείς; κ.ά.). Το μαθησιακό αντικείμενο από το Φωτόδεντρο με τίτλο: «Υποσιτισμός – Ποιες χώρες πλήττει περισσότερο;» (http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-10876) περιλαμβάνει, διαδραστικά διαγράμματα, καθώς και ερωτήματα κλειστού και ανοικτού τύπου, μέσα από τα οποία εξετάζονται ενδιαφέρουσες πτυχές του ζητήματος του υποσιτισμού.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες αναμένεται να:

-διαχειρίζονται αποτελεσματικά τον χρόνο τους για να επιτυγχάνουν μαθησιακούς στόχους (αυτορρύθμιση),

-αναπτύσσουν δεξιότητες ενεργητικής ακρόασης και επικοινωνίας,

-καλλιεργούν στρατηγική σκέψη και πλάγια σκέψη.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

-Εργασία σε ομάδες (15΄)

Οι μαθητές/τριες μελετούν περιστατικά ανισοτήτων, φτώχειας και πείνας που είχαν σαν συνέπεια την περιβαλλοντική μετανάστευση (2^ο Φύλλο εργασίας). Χωρισμένοι σε ομάδες επεξεργάζονται έναν διαδραστικό χάρτη, ο οποίος απεικονίζει τις περιοχές που κινδυνεύουν από την αύξηση της στάθμης του νερού. Οι μαθητές/τριες επιλέγουν διαφορετικά σημεία και ο χάρτης παρουσιάζει ποιες περιοχές θα πλημμυρίσουν ή κινδυνεύουν, ενώ εμφανίζεται και ο αριθμός των ατόμων που εκτοπίζονται. Τα παιδιά καταγράφουν τα πιθανά αποτελέσματα σε μερικά χρόνια και ανακοινώνουν τα ευρήματά τους στην τάξη.

-Επίλυση προβλήματος: «Πέντε π και ένα γ» (10΄)

Δίνεται ένα περιστατικό και οι μαθητές/τριες καλούνται σε εργασία σε ομάδες να το διερευνήσουν μέσα από μια σειρά ερωτημάτων. Κάθε ομάδα αναλαμβάνει να απαντήσει σε ένα ερώτημα ή τα μέλη της ομάδας κατανέμουν τα ερωτήματα εσωτερικά και εργάζονται με σκοπό να πληροφορήσουν τα μέλη της ομάδας τους. Στην ολομέλεια παρουσιάζονται οι απαντήσεις και ακολουθεί συζήτηση.

Στοιχεία για τη στρατηγική «Πέντε π και ένα γ»: https://alliotikathriskeytika.blogspot.com/2013/10/5w1h.html

-Στα παπούτσια του ρόλου (5΄)

Οι μαθητές/τριες «μπαίνουν» στα παπούτσια του ρόλου ενός μικρού παιδιού που αναγκάζεται να φύγει από την Κένυα το 2006, εξαιτίας της φτώχειας και της πείνας ως αποτέλεσμα της ξηρασίας στην περιοχή. Για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα έχει δημιουργηθεί ένας διαδραστικός πίνακας με το λογισμικό «padlet», με τίτλο «Αν ήμουν εγώ;» όπου καταγράφουν τις ιδέες τους (Εικόνα 2).

-Αποφόρτιση/ Επιστροφή στην πραγματικότητα.

Οι μαθητές/τριες καλούνται να βγουν από τον ρόλο που υποδύθηκαν και να επιστρέψουν στην πραγματικότητα «τινάζοντας» από πάνω τους την προηγούμενη ταυτότητα. Στη συνέχεια, εκφράζουν τα συναισθήματά τους κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες αναμένεται να:

-οικοδομούν σχέσεις συνεργασίας,

-ευαισθητοποιούνται σχετικά με τις προτεραιότητες της Ατζέντας 2030.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

-Ιδεοθύελλα «Βιώσιμη Ανάπτυξη» (5΄)

Οι μαθητές/τριες καλούνται να καταγράψουν ατομικά λέξεις που σχετίζονται με τη βιώσιμη ανάπτυξη και να τις ανακοινώσουν στην τάξη.

-Παρουσίαση της Ατζέντας 2030 και των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (10΄) Ο/Η εκπαιδευτικός παρουσιάζει τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης δίνοντας έμφαση στις ανισότητες, φτώχεια, πείνα μέσα από τον επίσημο ιστότοπο των Ηνωμένων Εθνών.

-Εργασία σε ομάδες (20΄)

Έχοντας επιλέξει οι μαθητές/τριες σε συνεργασία με τον/την εκπαιδευτικό τους στόχους: 1. «Μηδενική φτώχεια», 2. «Μηδενική πείνα» και 10. «Λιγότερες ανισότητες», οι μαθητές/τριες καλούνται να καταγράψουν μεγάλα προβλήματα στη χώρα τους, αλλά και παγκοσμίως, και να τα συνδέσουν με τους τρεις στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης που επέλεξαν να ασχοληθούν (3^Ο Φύλλο εργασίας).

-Κριτικός αναστοχασμός (10’)

Διαδραστικό παιχνίδι γνώσεων για τους Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης

Οι μαθητές/τριες δοκιμάζουν τις γνώσεις τους παίρνοντας μέρος σε μία δραστηριότητα ανατροφοδότησης από το Φωτόδεντρο με τίτλο: «Στόχοι της Αειφόρου Ανάπτυξης» (http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor- 8521-10875) (Εικόνα 3). Στη συνέχεια οι μαθητές/τριες παρουσιάζουν τα ευρήματά τους στην τάξη.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες να:

-κατηγοριοποιούν και συσχετίζουν αιτίες και συνέπειες,

-ενεργοποιούνται για ανάληψη δράσεων,

-καλλιεργούν δεξιότητες επικοινωνίας,

-διατυπώνουν προτάσεις/θέσεις για την επίλυση προβλημάτων.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

-Εργασία σε ομάδες (10΄)

Οι μαθητές/τριες δουλεύοντας σε ομάδες και με βάση αυτά που μελέτησαν στο προηγούμενο εργαστήριο καταγράφουν λόγους που καθιστούν αναγκαία την επίτευξη της Ατζέντας των 17 Στόχων σε συνάφεια με την εξάλειψη των ανισοτήτων, της φτώχειας και της πείνας (4^ο Φύλλο εργασίας).

–Συζήτηση Ανοιχτής γυάλας (25΄)

Οι μαθητές/τριες παίρνουν μέρος σε μία δραστηριότητα διαλόγου, συζήτηση «ανοιχτής γυάλας» με θέμα: «Προτάσεις που μπορούν να βοηθήσουν στην υλοποίηση της Ατζέντας 2030».

Στο κέντρο της αίθουσας τοποθετείται η «γυάλα» (4-5 καρέκλες σε έναν εσωτερικό κύκλο, ενώ οι υπόλοιπες καρέκλες είναι τοποθετημένες σε ομόκεντρους κύκλους έξω από αυτήν). Κάποιοι/ες κάθονται μέσα στη γυάλα, ορίζουν τον/τη συντονιστή/συντονίστρια και συζητούν για το συγκεκριμένο θέμα, ενώ τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας κάθονται στις καρέκλες έξω από αυτήν, παρακολουθούν τη συζήτηση και κρατούν σημειώσεις.

Μία καρέκλα είναι πάντα κενή και κάποιο μέλος του κοινού μπορεί, ανά πάσα στιγμή, να καθίσει σε αυτήν και να ενταχθεί στη συζήτηση της γυάλας ή ταυτόχρονα άλλο μέλος να εγκαταλείψει οικειοθελώς τη γυάλα και να λάβει τη θέση του ένα μέλος από το κοινό ή μέλος του κοινού να ζητήσει τη θέση κάποιου/ας μέσα στη «γυάλα».

Η συζήτηση συνεχίζεται με την πλειονότητα των συμμετεχόντων/συμμετεχουσών να εισέρχονται και να εξέρχονται από τη γυάλα. Όταν τελειώσει ο χρόνος ο/η συντονιστής/τρια συνοψίζει τη συζήτηση.

Η τεχνική της «Συζήτησης ανοιχτής γυάλας», μπορεί να λειτουργεί και ως ανατροφοδότηση.

-Κριτικός Αναστοχασμός (10΄)

Δελτίο καιρού

Ο/Η εκπαιδευτικός βάζει στο πάτωμα στη σειρά εικόνες από μετεωρολογικά σύμβολα με διαβάθμιση (κεραυνούς, συννεφιά, ήλιο, κ.λπ.).

Στη συνέχεια ζητά από τα παιδιά να σταθούν δίπλα στο σύμβολο που αντιστοιχεί στα συναισθήματά τους σε σχέση με τον βαθμό που κατανόησαν το εργαστήριο ή που προβληματίστηκαν.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες να:

-αξιοποιούν εναλλακτικές ματιές στη θέαση ενός ζητήματος

-αναπτύσσουν το αίσθημα της ενεργούς πολιτειότητας

-επιλύουν προβλήματα σχεδιάζοντας μια σειρά βημάτων

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

-Επίλυση προβλήματος/Τα έξι σκεπτόμενα καπέλα (Six Thinking Hats) (30΄)

Στην τεχνική των Έξι σκεπτόμενων καπέλων του DeBono, κάθε καπέλο αντιπροσωπεύει έναν συνηθισμένο τρόπο σκέψης που χρησιμοποιούμε για να λύσουμε προβλήματα .

Οι μαθητές/τριες αναστοχάζονται σε ομάδες σχετικά με το υπό διερεύνηση θέμα (π.χ. τη φτώχεια) μέσα από έξι διαφορετικές οπτικές (έξι ομάδες εργασίας), σε κάθε μία από τις οποίες έχει δοθεί, ένα χρώμα (άσπρο, κίτρινο, πράσινο, κόκκινο, μαύρο και μπλε καπέλο) (5^ο Φύλλο εργασίας).

Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία, εκπρόσωποι των ομάδων παρουσιάζουν στην τάξη την επιχειρηματολογία τους, τις προτάσεις τους και τις πιθανές λύσεις. Καταστρώνουν το σχέδιο δράσης τους στην τοπική κοινωνία, ένα ενδεικτικό πλάνο σχεδιασμού επαφών, χρονοδιάγραμμα κ.λπ.

Οι μαθητές/τριες μπορούν να αναζητήσουν υλικό και πληροφορίες από ιστοσελίδες, τοπικές οργανώσεις, δημόσιους οργανισμούς, φορείς που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως συνεργάτες στη δράση τους (π.χ. Δήμος, Περιφέρεια, Παν/μιο κ.α.) (Βλ. Παράρτημα).

-Αποφόρτιση (10΄)

Οι μαθητές/τριες αφού ολοκληρώσουν την παρουσίαση των αποτελεσμάτων, θα πρέπει να «βγουν» από τον ρόλο τους (χρόνος για επιστροφή στην πραγματικότητα) και να επιλέξουν ατομικά πλέον και αιτιολογημένα το «καπέλο» (οπτική) που τους αντιπροσωπεύει περισσότερο. Παρουσιάζουν στην ολομέλεια της τάξης.

-Κριτικός Αναστοχασμός (5΄)

Οι μαθητές/τριες αποτυπώνουν με τον δικό τους τρόπο, οπτικοποιώντας το σημαντικότερο στοιχείο ή αυτό που τους έκανε εντύπωση από το εργαστήριο με ένα σύνθημα και το αναρτούν στον πίνακα ανακοινώσεων της τάξης.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες να:

-καλλιεργούν τον ψηφιακό γραμματισμό,

-επιδεικνύουν νοοτροπία ενεργούς πολιτειότητας,

-αναλαμβάνουν μικρής κλίμακας δράσεις,

-αναπτύσσουν υπευθυνότητα, πρωτοβουλία και οργανωτική ικανότητα.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

-Παρουσίαση προτάσεων ανάληψης μικρής κλίμακας δράσεων (20΄)

Οι μαθητές/τριες αξιολογούν αν μπορούν να υλοποιήσουν μικρής κλίμακας δράσεις στο πλαίσιο της τοπικής κοινωνίας ή του σχολείου που θα συμβάλλουν στην υλοποίηση των Στόχων. Με την καθοδήγηση του/της εκπαιδευτικού και εάν το επιτρέπουν οι συνθήκες μπορούν: α) να οργανώσουν συνάντηση ή να συντάξουν επιστολή προς εκπρόσωπο δομής/φορέα, περιγράφοντας τις προτάσεις τους, β) να οργανώσουν ενημερωτική διαδικτυακή καμπάνια ευαισθητοποίησης με τίτλο:

«Καταπολεμούμε τη φτώχεια» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γ) να υλοποιήσουν ραδιοφωνική εκπομπή στο «Web European School Radio» ή να λάβουν μέρος στον αντίστοιχο διαγωνισμό «Κάν΄ το ν’ ακουστεί».

-Επιλογή επιτευγμάτων μαθητών/τριών για το portfolio τους (15΄)

Οι μαθητές/τριες, έχοντας συναποφασίσει με τον/την εκπαιδευτικό από το 1^ο Εργαστήριο για τον στόχο τήρησης του φακέλου/τον χρόνο έναρξης/χρόνο ενημέρωσης/το περιεχόμενο/το είδος των εργασιών που θα εμπεριέχει/τον τρόπο που θα καταχωρούνται οι εργασίες, προχωρούν στην τελική επιλογή. Καλούνται να φέρουν προηγούμενες εργασίες τους που αναπαριστούν την εξέλιξη/πρόοδο και θα χρησιμεύσουν για σύγκριση με τα νέα στοιχεία. Ο/Η μαθητής/τρια συλλέγει, επιλέγει και οργανώνει εκείνα τα στοιχεία τα οποία έχουν οριστεί με τη βοήθεια του/της εκπαιδευτικού και παραπέμπουν σε ρητά διαβαθμισμένα κριτήρια αξιολόγησης. Ο/Η μαθητής/τρια συζητάει το περιεχόμενο του φακέλου με κάθε ενδιαφερόμενο (εκπαιδευτικό, συμμαθητές/τριες, γονείς/κηδεμόνες). Μέσα από γόνιμο διάλογο παρουσιάζει ό,τι έχει πετύχει μέσα από την υλοποίηση του φακέλου του/της, διαπιστώνει αν και σε ποιο βαθμό έχει πραγματοποιήσει τους στόχους που έχουν τεθεί, ακούει παρατηρήσεις/σχόλια για τον φάκελό του και εντοπίζει δεξιότητες/δυνατά σημεία/αδυναμίες.

– Εισιτήρια εξόδου (exit tickets) (5΄)

Δημιουργούμε «εισιτήρια εξόδου» ως δραστηριότητα αποτίμησης με κάποια ερώτηση (π.χ.: «Εάν έπρεπε να περιγράψετε με πολύ απλά λόγια αυτό που μάθατε από το Εργαστήριο σε ένα μικρό παιδί, φίλο/η σας πώς θα το περιγράφατε;»). Τα «εισιτήρια εξόδου» μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέσο διαμορφωτικής αξιολόγησης ή ως τρόπος έκφρασης των συναισθημάτων και της ανταπόκρισης των μαθητών/τριών στις δραστηριότητες του προγράμματος. Έχουν τη μορφή μικρών καρτών με ερωτήσεις αξιολόγησης π.χ. γνώσεων, δεξιοτήτων, στάσεων τις οποίες οι μαθητές/τριες πριν βγουν από την τάξη πρέπει να παραδώσουν συμπληρωμένες με μια απάντηση.