Εργαστήρια Δεξιοτήτων

Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ - Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη
  • Ανθρώπινα δικαιώματα

Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης Προγράμματος Δράσης

Αριθμός Εργαστηρίων:

7

Αριθμός Διδακτικών Ωρών:

7

Πολλοί Πολιτισμοί, Ένα Ψηφιδωτό – Πολίτες της Γης

Δεξιότητες Στόχευσης

Δεξιότητες Κοινωνικής Ζωής
  • ανθεκτικότητα
  • αυτομέριμνα
  • ενσυναίσθηση
  • ευαισθησία
  • κοινωνική
  • πολιτειότητα
  • προσαρμοστικότητα
  • υπευθυνότητα
Δεξιότητες Μάθησης του 21ου αιώνα 4cs
  • δημιουργικότητα
  • επικοινωνία
  • κριτική σκέψη
  • συνεργασία
Πλάγια σκέψη
  • δημιουργική, παραγωγική, ολιστική σκέψη
Ρουτίνες σκέψης και Αναστοχασμός
  • Βλέπω-Σκέφτομαι-Αναρωτιέμαι
  • Σκέφτομαι-Προβληματίζομαι- Διερευνώ

Σύντομη περιγραφή

Ο σκοπός του προγράμματος είναι να βοηθήσει τους μαθητές/τριες να κατανοήσουν και να αναγνωρίσουν τη σημασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της διαπολιτισμικότητας και της διαφορετικότητας, ενθαρρύνοντας την αποδοχή και τον σεβασμό για όλες τις πολιτισμικές ταυτότητες. Στόχος είναι να αναπτύξουν δεξιότητες για την επίλυση κοινωνικών προβλημάτων, να ενισχύσουν την ενσυναίσθηση και την κοινωνική τους συνείδηση και να προετοιμαστούν να συμμετέχουν ενεργά και υπεύθυνα στην κοινωνία. Παράλληλα, το πρόγραμμα αποσκοπεί στην καλλιέργεια δεξιοτήτων που είναι απαραίτητες για την προσωπική και κοινωνική ανάπτυξή τους στο πλαίσιο μιας σύγχρονης, δημοκρατικής κοινωνίας.

Οι μαθητές/τριες αναμένεται να αποκτήσουν μία βαθύτερη κατανόηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της κοινωνικής δικαιοσύνης, αναγνωρίζοντας τη σημασία της ισότητας και του σεβασμού για τη διαφορετικότητα. Επίσης, να αναπτύξουν την ικανότητά τους να σέβονται και να κατανοούν διαφορετικές πολιτισμικές και κοινωνικές ταυτότητες, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη μιας κοινότητας αλληλεγγύης και συνεργασίας στο σχολείο και στην κοινωνία γενικότερα. Τέλος, να  ενισχύσουν τις δεξιότητες κριτικής σκέψης, συνεργασίας, δημιουργικότητας και επικοινωνίας, εφοδιάζοντας τον εαυτό τους με τις ικανότητες που απαιτούνται για να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις της σύγχρονης κοινωνίας και να συνεισφέρουν στην πρόοδο και την ευημερία της κοινότητας.

Τίτλοι επιμέρους εργαστηρίων

1. Ας γνωριστούμε -Ποιοι είμαστε;

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες επιδιώκεται να:

  • εργάζονται σε ένα υποστηρικτικό και φιλικό περιβάλλον,
  • αναπτύσσουν ισότιμες σχέσεις,
  • εργάζονται με αλληλεγγύη σε ομάδες,
  • συνεργάζονται και να εμπιστεύονται,
  • αναπτύσσουν δεξιότητες  επικοινωνίας,
  • εκφράζουν τα συναισθήματά τους,
  • γνωρίζουν τον εαυτό τους και ενισχύουν την αυτοεκτίμηση τους,
  • αναπτύσσουν την ικανότητα λόγου.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

Το παιχνίδι διεξάγεται μέσα στην τάξη. Οι μαθητές/τριες χρησιμοποιούν το ονοματεπώνυμό τους για να φτιάξουν μία ακροστιχίδα. Σε κάθε γράμμα του ονοματεπωνύμου τους, αντιστοιχίζουν μια λέξη που περιγράφει αυτό που τους αρέσει, όπως ένα φαγητό, ένα χρώμα, δραστηριότητες στον ελεύθερο χρόνο τους, τα συναισθήματά τους  για το σχολείο κ.ά. Ανακοινώνουν τα στοιχεία αυτά στην ολομέλεια. Στη συνέχεια, οι μαθητές/τριες καλούνται να θυμηθούν κάποια από τα στοιχεία που ανέφεραν πριν οι συμμαθητές/τριές τους.

 

2. Πολιτισμός και πολιτισμική ταυτότητα

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες επιδιώκεται να:

  • αναφέρουν τη γλώσσα, τη θρησκεία, την καταγωγή, τα έθιμα ως στοιχεία της πολιτισμικής ταυτότητας,
  • κατανοούν ότι η διαμόρφωση της πολιτισμικής ταυτότητας είναι δυναμική και όχι στατική,
  • κατανοούν την αξία της πολιτισμικής ταυτότητας στη ζωή των ανθρώπων,
  • υιοθετούν στάσεις αποδοχής της διαφορετικής ταυτότητας,
  • συμμετέχουν στη διερεύνηση και εντοπίζουν κοινά στοιχεία των πολιτισμικών ταυτοτήτων των λαών,
  • αντιλαμβάνονται τη διαφορετική ταυτότητα ως στοιχείο πλουραλισμού που γεννά  την καινοτομία,
  • προβληματίζονται και να προτείνουν λύσεις για τη διασφάλιση της ειρηνικής συνύπαρξης των λαών με ταυτόχρονη αποδοχή της διαφορετικότητας.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

Πρόκληση ενδιαφέροντος

Οι μαθητές/τριες συμμετέχουν σε παιχνίδι για να συνειδητοποιήσουν ότι οι άνθρωποι ανήκουν σε ομάδες με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά (αντιλαμβάνονται την έννοια της ταυτότητας ομάδας). Καλούνται να δημιουργήσουν ομάδες με βάση κάποιο κριτήριο που καθορίζεται από τον/την εκπαιδευτικό. Για παράδειγμα το χρώμα, το άθλημα, το μάθημα, το φαγητό που τους αρέσει περισσότερο. Οι μαθητές/τριες διαπιστώνουν ότι ενδέχεται να  αλλάξουν ομάδα, όταν το κριτήριο αλλάζει.

Διατύπωση υπόθεσης/προβληματισμός

Οι μαθητές/τριες προβληματίζονται για τη διαφορά μεταξύ της ατομικής ταυτότητας και της πολιτισμικής ταυτότητας και για το αν ο πολιτισμός αναφέρεται στο άτομο ή στις ομάδες. Επίσης, διατυπώνουν τη γνώμη τους για τα χαρακτηριστικά και τους παράγοντες που διαμορφώνουν την πολιτισμική ταυτότητα.

Συλλογή πληροφοριών – δεδομένων

Οι μαθητές/τριες εργάζονται σε ομάδες και πραγματοποιούν διαδικτυακή έρευνα για τα στοιχεία που ορίζουν την πολιτισμική ταυτότητα. Προσανατολίζονται σε στοιχεία όπως η κοινή  καταγωγή, η γλώσσα, η θρησκεία, η μουσική, ο χορός, οι δεσμοί με έναν τόπο, οι αργίες που γιορτάζονται, η κουζίνα, τα αντικείμενα που χρησιμοποιούνται στην καθημερινότητά κ.ά. Καταγράφουν τα ευρήματά τους.

Συμπεράσματα

Οι μαθητές/τριες καταλήγουν σε συμπεράσματα σχετικά με τη δυναμική της πολιτισμικής ταυτότητας των ομάδων και συνειδητοποιούν ότι αυτή αλλάζει μέσα στο χρόνο και επηρεάζεται από τις κοινωνικές, οικονομικές και άλλες συνθήκες.

Γενικεύσεις

Οι μαθητές/τριες καλούνται να επιχειρηματολογήσουν υπέρ ή κατά της άποψης ότι οι άνθρωποι που μεταναστεύουν οφείλουν να αφομοιώσουν την ταυτότητα του τόπου προορισμού τους.

3. Μιλώ για τον τόπο καταγωγής μου και μαθαίνω για τους τόπους καταγωγής των συνομηλίκων μου

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές /τριες επιδιώκεται να:

  • κατανοούν τις ομοιότητες και τις διαφορές τους με τους/τις συνομηλίκους/ες τους,
  • επιχειρηματολογούν υπέρ της διατήρησης της πολιτισμικής ταυτότητας ως παράγοντα ειρηνικής συνύπαρξης και ανάπτυξης των λαών,
  • αποκτούν θετικά κίνητρα για την ενασχόληση με τη λαογραφία του τόπου τους,
  • επιλέγουν και να αξιολογούν με κριτική ματιά τα στοιχεία που συλλέγουν από την έρευνά τους,
  • ενημερώνονται για στάσεις ζωής διαφορετικές από τις  δικές τους,
  • εξοικειώνονται με τις ψηφιακές πηγές πληροφόρησης,
  • αναπτύσσουν οργανωτικές ικανότητες.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

Πρόκληση ενδιαφέροντος

Οι μαθητές/τριες παρατηρούν εικόνες ανθρώπων που αφορούν διαφορετικές παραδοσιακές στολές από διάφορες χώρες. Καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους και τα συναισθήματά τους.

Διατύπωση υπόθεσης/προβληματισμός

Οι μαθητές/τριες προβληματίζονται για το αν υπάρχουν μόνο διαφορές στις συνήθειες, την καθημερινότητα, τα ενδιαφέροντα των λαών.

Συλλογή πληροφοριών – δεδομένων

Οι μαθητές/τριες εργάζονται σε ομάδες και περιγράφουν τις προσωπικές τους εμπειρίες. Πραγματοποιούν έρευνα για τον τρόπο ζωής σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως για το πώς είναι οργανωμένη η εκπαίδευση, οι συνήθειες της καθημερινότητας, τα έθιμα, οι μεγάλες γιορτές, οι γάμοι, το φαγητό, τα παιχνίδια των παιδιών, τόσο στην  Ελλάδα όσο και σε άλλες χώρες.

Συμπεράσματα

Οι μαθητές/τριες καταγράφουν τα συμπεράσματά τους για τις ομοιότητες και τα κοινά χαρακτηριστικά των συνηθειών, των εθίμων σε διάφορους πολιτισμούς που ενδεχομένως  υποδεικνύουν και την κοινή καταγωγή.

4. Έργα τέχνης και παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές επιδιώκεται να:

  • εξηγούν τους λόγους για τους οποίους τα έργα τέχνης και τα μνημεία είναι μέρος της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς,
  • συνδέουν τα έργα τέχνης με το κοινωνικό γίγνεσθαι,
  • επιχειρηματολογούν υπέρ της διατήρησης του χαρακτήρα των μνημείων,
  • προτείνουν λύσεις και μέτρα προστασίας των έργων τέχνης και των μνημείων,
  • παίρνουν αποφάσεις με κριτική σκέψη,
  • αναπτύσσουν δεξιότητες ενεργού πολίτη.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

   Πρόκληση ενδιαφέροντος:

Οι μαθητές/τριες παρατηρούν εικόνες μνημείων, έργα υφαντικής τέχνης  από την Κρήτη, αμπελώνες της Σαντορίνης. Καταγράφουν τα στοιχεία που τους/τις εντυπωσιάζουν και τα συναισθήματά τους. Διατυπώνουν τη γνώμη τους για το πώς συνδέονται τα αντικείμενα της παρατήρησής τους.

 

Διατύπωση υπόθεσης/προβληματισμός

Οι μαθητές/τριες προβληματίζονται για την αξία των έργων τέχνης και των μνημείων ως ενισχυτές της ιστορικής μνήμης. Διατυπώνουν την άποψή τους για το αν τα έργα τέχνης είναι αποκομμένα από το κοινωνικό γίγνεσθαι.

 

Συλλογή πληροφοριών – δεδομένων

Οι μαθητές/τριες χωρισμένοι σε ομάδες πραγματοποιούν διαδικτυακή έρευνα για μνημεία και έργα τέχνης που τους ενδιαφέρουν. Συλλέγουν φωτογραφίες, καταγράφουν στοιχεία για την περίοδο κατασκευής τους, τον πολιτισμό που άκμαζε την περίοδο κατασκευής τους, τα εντοπίζουν στον παγκόσμιο χάρτη και τα συνδέουν με τα έθιμα, τη θρησκεία, τις ιδιαίτερες κοινωνικοπολιτικές συνθήκες της εποχής.

Συμπεράσματα

Οι μαθητές/τριες καταγράφουν τα συμπεράσματά τους για την αξία των μνημείων και των έργων τέχνης στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης και την ανάπτυξη των χωρών.

Γενικεύσεις

Οι μαθητές/τριες επιχειρηματολογούν υπέρ ή κατά της πρόθεσης αλλαγής χρήσης ενός χώρου, ώστε να καλυφθούν ανάγκες της καθημερινότητας (π.χ. μετατροπή ενός παραδοσιακής αρχιτεκτονικής κτηρίου σε ένα πολυώροφο χώρο στάθμευσης). Επίσης, καλούνται να προτείνουν λύσεις για την προστασία των μνημείων από τη ρύπανση ή τους πολέμους.

Περαιτέρω δραστηριότητες:

Οι μαθητές/τριες πραγματοποιούν έρευνα για την άυλη πολιτισμική κληρονομιά της UNESCO, τα κριτήρια κατάταξής των μνημείων και παραθέτουν παραδείγματα από τον ελλαδικό χώρο. Συλλέγουν τις εργασίες τους στο portfolio.

5. Διαφορετική καταγωγή, ίδια δικαιώματα-αποτίμηση σημερινών δεδομένων- κοινωνική ιδιότητα του πολίτη

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες επιδιώκεται να:

  • κατανοούν το φαινόμενο και τους λόγους της μετανάστευσης,
  • αντιλαμβάνονται τον κοινωνικό αποκλεισμό που υφίστανται οι άνθρωποι λόγω της μετανάστευσης,
  • σέβονται τη διαφορετικότητα στο σχολείο και στο κοινωνικό τους περιβάλλον,
  • τάσσονται υπέρ της πρόσβασης σε ίσες ευκαιρίες εργασίας, αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για όλους,
  • παίρνουν πρωτοβουλίες για τη διασφάλιση της αποδοχής της διαφορετικότητας στο σχολείο,
  • συμμετέχουν σε δημοκρατικό διάλογο και επιχειρηματολογούν.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

Πρόκληση ενδιαφέροντος

Οι μαθητές/τριες δημιουργούν συννεφόλεξα με τις λέξεις που σχετίζονται σύμφωνα με τους ίδιους/ες με τη διαφορετική καταγωγή, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τους λόγους που αναγκάζουν τους ανθρώπους να μεταναστεύσουν.

Διατύπωση υπόθεσης/προβληματισμός

Οι μαθητές/τριες διατυπώνουν τις υποθέσεις τους σχετικά με το δικαίωμα του ανθρώπου στην προσωπική ελευθερία και  ασφάλεια, το δικαίωμα στην υγεία, την εργασία.

Προβληματίζονται για το αν τα δικαιώματα αυτά προσφέρονται ή πρέπει να προσφέρονται υπό προϋποθέσεις.

Συλλογή πληροφοριών – δεδομένων

Οι μαθητές/τριες πραγματοποιούν διαδικτυακή έρευνα για τους λόγους μετανάστευσης και την πρόσβαση των μεταναστών στην υγεία, την εκπαίδευση, την εργασία. Εντοπίζουν τα πιθανά προβλήματα, αλλά και τις ευκαιρίες που τους δίνονται.

Συμπεράσματα

Οι μαθητές/τριες καταγράφουν τα συμπεράσματά τους σχετικά με συνθήκες και τους παράγοντες που διαμορφώνουν και καθορίζουν τη θέση των μεταναστών στις χώρες προορισμού.

Γενικεύσεις

Οι μαθητές/τριες διερευνούν το φαινόμενο της εμπορίας ανθρώπων και  προτείνουν λύσεις για την καταπολέμησή του σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Επίσης, αναρωτιούνται για τους πιθανούς κινδύνους και προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες που μεταναστεύουν και προτείνουν λύσεις για την αντιμετώπιση της βίας που δέχονται στο ενδοοικογενειακό και το κοινωνικό περιβάλλον.

Περαιτέρω δραστηριότητες:

Οι μαθητές/τριες παίρνουν συνεντεύξεις από ανθρώπους που χρειάστηκε να μεταναστεύσουν και τις δημοσιεύουν, μετά από έγκριση, στο ιστολόγιο της τάξης.

6. Ενεργώ υπεύθυνα-ισότητα για όλους

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες επιδιώκεται να:

  • αναγνωρίζουν την ατομική ευθύνη των πολιτών στη διασφάλιση της ισότητας και της δημοκρατίας,
  • αναλαμβάνουν δράση υπέρ των ανθρώπινων δικαιωμάτων,
  • αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για την ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας για την αξία των ανθρώπινων δικαιωμάτων,
  • προσαρμόζονται στις συνθήκες που κάθε φορά διαμορφώνονται και με συνεργασία να βρίσκουν λύσεις,
  • αξιοποιούν τις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνίας με στόχο την ανταλλαγή απόψεων και τη διάχυση δράσεων,
  • αναπτύσσουν δεξιότητες        επικοινωνίας.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

Πρόκληση ενδιαφέροντος

Οι μαθητές/τριες παρατηρούν φωτογραφίες από τη Βουλή των Ελλήνων. Καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους και τα συναισθήματα που τους προκαλούν.

 

Διατύπωση υπόθεσης/προβληματισμός

Οι μαθητές/τριες διατυπώνουν τις απόψεις τους για την ευθύνη των πολιτών όσον αφορά στην προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων και την ισότητα σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο.

Συλλογή πληροφοριών – δεδομένων

Οι μαθητές/τριες εργάζονται σε ομάδες, ώστε να ερευνήσουν τους τρόπους με τους οποίους οι πολίτες μπορούν να συμβάλλουν με τις επιλογές τους στη διασφάλιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων και την εξασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης των πολιτών σε ευκαιρίες σε όλους τους χώρους της ανθρώπινης δραστηριότητας. Επίσης, διαμορφώνουν σχέδιο δράσης για να μπορέσουν να συμβάλλουν ενεργά στην ενημέρωση της σχολικής κοινότητας για τα παραπάνω θέματα.

Συμπεράσματα

Οι μαθητές/τριες καταγράφουν τα συμπεράσματά τους για την ευθύνη των πολιτών στην προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Περαιτέρω δραστηριότητες

Οι μαθητές/τριες συνεργάζονται με σχολεία της περιοχής τους, ώστε να δημιουργηθεί ένα δίκτυο δράσης και ενημέρωσης. Οι δράσεις ομαδοποιούνται και ανατίθενται σε ομάδες μαθητών/τριών με κριτήρια τα ενδιαφέροντα και τις κλίσεις τους. Για παράδειγμα κάποιοι/ες μαθητές/τριες αναλαμβάνουν την επικοινωνία μεταξύ των σχολείων και άλλοι την επικοινωνία των δράσεων με την υποστήριξη των εκπαιδευτικών και των γονέων. Προτείνεται συνεργασία με τοπικούς φορείς, όπως τοπικά ΜΜΕ για τη διαφήμιση των δράσεων, τη δημοτική αρχή ως πηγή πληροφόρησης και τη σχολική επιτροπή για πιθανή εξασφάλιση της απαραίτητης υλικοτεχνικής υποδομής υποστήριξης των δράσεων.

Τα πορίσματα συγκεντρώνονται στο portfolio και οι δράσεις αναρτώνται στο  ιστολόγιο της τάξης ή/και του σχολείου.

 

7. Βάζω στόχους και προχωρώ

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες επιδιώκεται να:

  • αξιολογήσουν τις νέες εμπειρίες που απέκτησαν,
  • αξιολογήσουν τη συμμετοχή τους στις ομάδες και τη συνεισφορά τους στις δράσεις,
  • εντοπίσουν τις ελλείψεις στις επιλεγμένες δράσεις, αλλά και τα επιτεύγματά τους,
  • είναι ευέλικτοι και να προσαρμόζουν τη δράση και τις ενέργειές τους ανάλογα με τις δυσκολίες που προκύπτουν,
  • συνειδητοποιήσουν τη σημασία της ατομικής της συλλογικής ευθύνης στην προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων και την αποδοχή του διαφορετικού.

Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)

Έλεγχος – Αξιολόγηση

Οι μαθητές/τριες ελέγχουν τις ενέργειές τους, το σχεδιασμό και την  υλοποίηση της δράσης τους. Προσδιορίζουν τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, τις επιλογές που αποδείχθηκαν αποτελεσματικές και τις περιπτώσεις στις οποίες χρειάστηκε να επαναπροσδιορίσουν τον τρόπο δράσης τους.

Ελέγχουν το portfolio, μελετούν το περιεχόμενο των εργασιών τους και προχωρούν στο στάδιο της αυτοαξιολόγησης και ετεροαξιολόγησης.

Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να επιλέξει ένα βίντεο ή ένα τραγούδι μέσα από το οποία προκύπτει ένα αισιόδοξο μήνυμα για την ειρηνική συνύπαρξη των ανθρώπων και τον σεβασμό των δικαιωμάτων τους. Επισημαίνεται ότι η προσπάθεια για τα ανθρώπινα δικαιώματα θα πρέπει να είναι συνεχής και άοκνη, ενώ ο ρόλος του σχολείου και της εκπαίδευσης είναι πολύ σημαντικός προς αυτήν την κατεύθυνση.

Εκπαιδευτικό υλικό