Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες αναμένεται να:

• κατανοούν το ρόλο που διαδραμάτισαν οι ερμηνείες και οι εξηγήσεις για τις πανδημίες στο παρελθόν ως προς τη διαμόρφωση κοινωνικών αντιδράσεων των κρατικών πολιτικών για την αντιμετώπισή τους
• να γνωρίσουν τη μεθοδολογία της μελέτης περίπτωσης.

Αναλυτική περιγραφή 1ου εργαστηρίου:

Οι μαθητές/ τριες χωρίζονται σε ομάδες  παρατηρούν και σχολιάζουν μια γκραβούρα που αποτυπώνει σκηνή από την πανώλη του 14ου αιώνα και εντοπίζουν ποια είναι η διαχείριση της πανδημίας που υποδηλώνεται. Στη συνέχεια, οι ομάδες μελετούν Κείμενο Μελέτης 1 «Η Πανδημία Πανώλης στην Κεντρική Ευρώπη» για την πανδημία πανώλης στην Ευρώπη του 14ου αιώνα . Ακολουθεί ελεύθερη συζήτηση. Ενδεικτικά ερωτήματα:

1. Πώς εξηγούσαν οι άνθρωποι την πανδημία της πανώλης και ποια μέσα πρότειναν για την αντιμετώπισή της;
2. Πόσο επηρέαζαν τις πολιτικές διαχείρισης της, οι ερμηνείες για τις αιτίες της πανώλης;

Τα ερωτήματα αυτά προσπαθούν οι ομάδες να τα απαντήσουν μέσα από τη προφορική συμπλήρωση ενός ημιδομημένου εννοιολογικού χάρτη.

Διάρκεια 1 διδακτική ώρα

Αναλυτικές οδηγίες  στο Εκπαιδευτικό Υλικό: Θεματική ενότητα Γ: COVID-19 & Παραπληροφόρηση/3η υποενότητα: «Αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης – ιστορική και συστημική προσέγγιση του κύκλου ζωής των πανδημιών» σελ. 111 (1^ο και 2^ο Βήμα)

Φύλλο Εργασίας 1 Οι Πανδημίες στο παρελθόν: ερμηνείες και πολιτικές διαχείρισης.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες αναμένεται να:

• αναγνωρίζουν ποια είναι τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα και οι ιδέες με τα οποία εξηγούμε σήμερα τον «κύκλο ζωής» μιας πανδημίας

Αναλυτική περιγραφή 2ου εργαστηρίου:

Οι ομάδες βάζουν σε σειρά τα διαφορετικά στάδια του κύκλου ζωής μιας πανδημίας δημιουργώντας σε χαρτόνι τον κύκλο ζωής της. Στη συνέχεια, μελετούν το Κείμενο Μελέτης 2«Η επανεμφάνιση των πανδημιών» που εξηγεί ότι οι πανδημίες έχουν κύκλους ζωής που δε κλείνουν ποτέ οριστικά με την πρώτη φορά και συζητούν στις ομάδες για να σχολιάσουν και να εξηγήσουν τη θέση αυτή. Τέλος, συμπληρώνουν με χαρακτηριστικές λέξεις – κλειδιά τον κύκλο ζωής των πανδημιών όπου νομίζουν ότι χρειάζεται.

Διάρκεια: 1 διδακτική ώρα.

Αναλυτικές οδηγίες  στο Εκπαιδευτικό Υλικό: Θεματική ενότητα Γ: COVID-19 & Παραπληροφόρηση/3η υποενότητα: «Αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης – ιστορική και συστημική προσέγγιση του κύκλου ζωής των πανδημιών» σελ. 111 (3^ο Βήμα)

Φύλλο Εργασίας 2 Ο «κύκλος ζωής» μιας πανδημίας.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες αναμένεται να:

• συνδέσουν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα και τις ιδέες με τις οποίες εξηγούμε τον «κύκλο ζωής» μιας πανδημίας με τις στρατηγικές διαχείρισής της,
• προσεγγίσουν μια πανδημία ως σύνθετο πρόβλημα που χρειάζεται διαχείριση σε πολλαπλά επίπεδα (ιατρικό, κοινωνικοοικονομικό, περιβαλλοντικό).

Αναλυτική περιγραφή 3^ου εργαστηρίου: Οι ομάδες συμπληρώνουν το Φύλλο Εργασίας 3 συνδέοντας τον σύγχρονο τρόπο κατανόησης των πανδημιών με τις διάφορες στρατηγικές διαχείρισης της πανδημίας. Τέλος, τις ιεραρχούν αιτιολογώντας τις επιλογές τους. Η δραστηριότητα αυτή τους επιτρέπει να προσεγγίσουν μια πανδημία ως σύνθετο πρόβλημα που χρειάζεται διαχείριση σε πολλαπλά επίπεδα (ιατρικό, κοινωνικοοικονομικό, περιβαλλοντικό).

Διάρκεια: 1 διδακτική ώρα

Αναλυτικές οδηγίες  στο Εκπαιδευτικό Υλικό: Θεματική ενότητα Γ: COVID-19 & Παραπληροφόρηση/3η υποενότητα: «Αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης – ιστορική και συστημική προσέγγιση του κύκλου ζωής των πανδημιών» σελ. 111 (4^ο Βήμα)

Φύλλο Εργασίας 3 Η σύγχρονη κατανόηση των πανδημιών και οι στρατηγικές διαχείρισης.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες αναμένεται να:

• Κατανοήσουν τη διαφορά μεταξύ μιας ψευδούς είδησης και μιας θεωρίας συνωμοσίας με παραδείγματα από τις αντιλήψεις που κυριάρχησαν σε σχέση με την πανδημία της COVID-19.

Αναλυτική περιγραφή 4^ου εργαστηρίου:

Οι ομάδες συμπληρώνουν το φύλλο εργασίας εντοπίζοντας σε ποια γενικά θέματα εμπίπτουν οι διάφορες δηλώσεις παραπληροφόρησης και συνωμοσιολογικής σκέψης (κάθε ομάδα παίρνει μια τετράδα από τις δηλώσεις). Παρουσιάζουν τις επιλογές τους στην ολομέλεια, ενώ ο/η εκπαιδευτικός προβάλλει με βιντεοπροβολέα τις καρτέλες της ομάδας που παρουσιάζει, σημειώνοντας συγχρόνως σε χαρτί του μέτρου, αναρτημένο σε ορατό σημείο της τάξης, τις απαντήσεις, έτσι ώστε να είναι συγκεντρωμένη η θεματολογία όλων των ομάδων.

Στη συνέχεια, στις ομάδες δίνονται 6 καρτέλες με τις γενικές κατηγορίες της παραπληροφόρησης και των συνωμοσιολογικών αντιλήψεων σχετικά με την COVID-19, και ένα διάγραμμα Venn. Ζητείται από τους/τις μαθητές/τριες να τοποθετήσουν τις καρτέλες μέσα στο διάγραμμα και να σχεδιάσουν βέλη που να δείχνουν σε ποιο από τα ερωτήματα του διαγράμματος απαντούν οι δηλώσεις στις καρτέλες. Οι ομάδες συζητούν και καταλήγουν σε συμπεράσματα για τη διάκριση μεταξύ παραπληροφόρησης και θεωριών συνωμοσίας. Από τη συζήτηση προκύπτει ότι η συνωμοσιολογική σκέψη αναφέρεται σε κάτι πιο γενικό, όπως η προέλευση του ιού, ενώ η παραπληροφόρηση εστιάζει σε ψευδείς ειδήσεις που έχουν να κάνουν με τα συμπτώματα και τρόπους διάγνωσης, με ατομικά μέσα προστασίας κλπ (βλ. ενδεικτικό συμπληρωμένο φύλλο εργασίας).

Διάρκεια: 1 διδακτική ώρα

Θεματική ενότητα Γ: COVID-19 & Παραπληροφόρηση/2η υποενότητα:

«Παραπληροφόρηση και «Θεωρίες Συνωμοσίας» – κύρια θέματα και τρόπος σκέψης»

Φύλλο Εργασίας 4: «Τα κύρια Θέματα».

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες αναμένεται να:

• Να εντοπίσουν διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους μια φωτογραφία μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο παραπληροφόρησης ή συνωμοσιολογίας.

Αναλυτική περιγραφή 5^ου εργαστηρίου:

Οι ομάδες σχολιάζουν φωτογραφίες που εκπροσωπούν διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους μια φωτογραφία μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο παραπληροφόρησης ή συνωμοσιολογίας. (φωτογραφίες που δείχνουν ένα μέρος μόνο από μια φωτογραφία, φωτογραφίες με διαφορετικές γωνίες λήψης).

Διάρκεια: 1 διδακτική ώρα

Θεματική ενότητα Γ: COVID-19 & Παραπληροφόρηση/1η υποενότητα: Κριτική σκέψη και παραπληροφόρηση μέσα από φωτογραφίες

Φύλλο Εργασίας 5Α: Ελέγχοντας κριτικά τις εικόνες: ένα μέρος από το σύνολο

Φύλλο Εργασίας 5Β:Ελέγχοντας κριτικά τις εικόνες: η γωνία λήψης

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες αναμένεται να:

• Να κατανοήσουν τη δυνατότητα χειραγωγήσης μέσω της εικόνας.
• Να στέκονται κριτικά απέναντι στα όσα βλέπουν.

Αναλυτική περιγραφή 6^ου εργαστηρίου:

Οι ομάδες σχολιάζουν παραποιημένες φωτογραφίες που υποδηλώνουν κακόβουλες προθέσεις και εκπροσωπούν ακόμη έναν από τους τρόπους με τους οποίους μια φωτογραφία μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο παραπληροφόρησης ή συνωμοσιολογίας. Τέλος, συμπληρώνουν το φύλλο εργασίας της σύνοψης και έχουν να επιλέξουν με ποια φωτογραφία μεταδίδεται μια ψευδής πληροφορία ή μια θεωρία συνωμοσίας.

Φύλλο Εργασίας 6Α: Ελέγχοντας κριτικά τις εικόνες: ένα πλαίσιο προθέσεων

Φύλλο Εργασίας 6Β: Σύνοψη

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες αναμένεται να:

• αναγνωρίζουν τις πολλαπλές επιπτώσεις της παραπληροφόρησης ως προς τη διαχείριση της πανδημίας σε ατομικό, κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο, καθώς και τα ανθρώπινα δικαιώματα που καταστρατηγούνται με αυτές,
• αντιλαμβάνονται ότι η συνωμοσιολογική σκέψη μας κάνει να ερμηνεύουμε πραγματικά γεγονότα ως αποτέλεσμα μιας κακόβουλης πρόθεσης ενός ατόμου ή ομάδας συμφερόντων,
• διαπιστώνουν ότι η παραπληροφόρηση και η συνωμοσιολογική σκέψη μας εμποδίζουν να αντιληφθούμε τις σύνθετες σχέσεις και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ περιβαλλοντικών, κοινωνικοοικονομικών και ιατρικών στρατηγικών διαχείρισης της πανδημίας.

Αναλυτική περιγραφή 7^ου εργαστηρίου:

Οι ομάδες προσπαθούν να μπουν στη θέση ενός ατόμου που ενστερνίζεται συνωμοσιολογικές αντιλήψεις και να σχολιάσουν τα συναισθήματά του.

Στη συνέχεια, συζητούν για να καταγράψουν σε πίνακα τις επιπτώσεις που κρίνουν ότι έχουν οι συνωμοσιολογικές αντιλήψεις στη ζωή ενός ατόμου που τις ενστερνίζεται (ως προς ως προς την ατομική του στάση, ως προς τις σχέσεις του με τους άλλους και ως προς την πολιτική και την επιστήμη κλπ). (Φύλλο Εργασίας 7Α)

Στη συνέχεια, μελετούν την απλοποιημένη έκδοση της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ή την πλήρη έκδοσή της αναλόγως του επιπέδου της τάξης. Συζητούν στην ομάδα τους και εντοπίζουν ποια από τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάζονται με την παραπληροφόρηση και γιατί. Τέλος, επιλέγουν ένα ή περισσότερα άρθρα της Οικουμενικής διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων βάσει των οποίων μπορούν να αναιρέσουν τους οπαδούς συνωμοσιολογικών αντιλήψεων όταν επικαλούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα (λ.χ. ελευθερία έκφρασης) για να διακινούν τις συνωμοσιολογικές τους αντιλήψεις. (Φύλλο Εργασίας 7Β)

Το εργαστήριο ολοκληρώνεται με τη συμπλήρωση του φύλλου εργασίας της σύνοψης, όπου γίνεται ένα είδος ανακεφαλαίωσης της ενότητας για την παραπληροφόρηση και τις θεωρίες συνωμοσίας. (Φύλλο Εργασίας 7Γ)