Η ιστορία δεν είναι απλώς λέξεις σε ένα βιβλίο – είναι οι πέτρες που πατάμε, τα τείχη που μας περιβάλλουν, οι σιωπές που περιμένουν να ακούσουν. Τα κάστρα και τα φρούρια της Πρέβεζας αποτελούν θησαυρούς, ζωντανά μνημεία της τοπικής μας ταυτότητας και κληρονομιάς. Με το προτεινόμενο ΣΔ, οι μαθητές και οι μαθήτριες αναδεικνύονται σε ενεργούς πολίτες και «υιοθετούν» ένα από τα κάστρα-φρούρια του νομού, αναλαμβάνοντας δράση με σκοπό τη γνώση, την προστασία και την ανάδειξή του.
Δημιουργός: Φωτεινή Δημακοπούλου. Επόπτρια Ποιότητας της Εκπαίδευσης-Δ.Δ.Ε. Πρέβεζας, Σύμβουλος Κοινωνικών Επιστημών-ΠΕ78
Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών Ιστορίας και Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Ιστορίας (ΦΕΚ 303 /Β΄/13-03-2003).
Πρόγραμμα Σπουδών «Δράσεις Ενεργού Πολίτη» του Νηπιαγωγείου, του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου (ΥΑ υπ. αριθμ. 130372/ΓΔ4), (ΦΕΚ 6048/Β΄/1-11-2024).
Οι μαθητές /τριες αναμένεται να :
ενδυναμώσουν τον δεσμό με τον τόπο τους, μέσα από τη γνώση, τη βιωματική εμπειρία και τη δράση, ώστε να γίνουν ενεργοί φορείς διατήρησης και ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς στο παρόν και το μέλλον,
εξηγούν την ιστορία, τα δομικά-αρχιτεκτονικά-οχυρωματικά στοιχεία και τη στρατηγική σημασία της θέσης του κάστρου που θα υιοθετήσουν,
κατανοήσουν το ρόλο που διαδραμάτισε στην τοπική και εθνική ιστορία,
αναπτύξουν βασικές δεξιότητες ιστορικής έρευνας (τεκμηρίωση, προφορικές μαρτυρίες, ανάλυση πηγών),
οργανώσουν δράσεις για την προστασία και την ανάδειξή τους (να φιλοτεχνήσουν αφίσες, να αρθρογραφήσουν στον τοπικό Τύπο, να οργανώσουν περίπατο μνήμης και πολιτισμού για μαθητές/τριες, εκπαιδευτικούς, γονείς και κατοίκους με ξεναγούς τα ίδια τα παιδιά κ.ά),
παρουσιάσουν συλλογικά τα έργα και τις δράσεις τους σε ειδική εκδήλωση που θα οργανωθεί σε συνεργασία με τοπικούς φορείς.
Στη φάση αυτή επιδιώκουμε τη συλλογική λήψη αποφάσεων, λαμβάνοντας υπόψη τις προτιμήσεις των μαθητών/τριών, το μαθησιακό τους προφίλ και το συγκείμενο στο οποίο δραστηριοποιείται η σχολική μας μονάδα. Ενδεικτικά: Ανταλλαγή ιδεών με ερωτήσεις όπως: Τι γνωρίζουμε για τα κάστρα της Πρέβεζας; Γιατί να ασχοληθούμε με αυτά; Ποιο κάστρο/φρούριο μας εμπνέει περισσότερο; Χρήση εργαλείων όπως καταιγισμός ιδεών (brainstorming), χάρτης εννοιών, ομαδικός διάλογος. Προβολή εικόνων/βίντεο/χάρτη με τα κάστρα της Πρέβεζας (Φρούριο Αγίου Ανδρέα, Φρούριο Παντοκράτορα, Φρούριο Αγίου Γεωργίου, κ.ά.). Ομαδική διερεύνηση και παρουσίαση βασικών πληροφοριών για κάθε κάστρο. Ψηφοφορία για επιλογή και υιοθεσία κάστρου: κάθε σχολείο/τάξη επιλέγει ένα κάστρο/φρούριο της περιοχής.
Οι μαθητές και οι μαθήτριες αναλαμβάνουν τον αναλυτικό σχεδιασμό της δράσης τους. Ο/Η εκπαιδευτικός λειτουργεί συντονιστικά και διευκολυντικά. Σχεδιάζονται οι απαραίτητες ενέργειες, προσδιορίζονται οι συνεργασίες με φορείς, συγκροτούνται οι ομάδες εργασίας, περιγράφονται τα υλικά , τα μέσα και τα εργαλεία που θα αξιοποιηθούν, η διαδικασία αξιολόγησης και συντάσσεται ευέλικτος χρονοπρογραμματισμός. Ενδεικτικά: Καθορισμός επιμέρους στόχων: ιστορική έρευνα, καλλιτεχνική δράση, προβολή – διάχυση κ.ά. Σχηματισμός ομάδων εργασίας (π.χ. Ομάδα Τεκμηρίωσης, Δημιουργίας, Επικοινωνίας). Δημιουργία χρονοδιαγράμματος με βασικά στάδια και παραδοτέα. Σύνταξη ερωτηματολογίων για συνεντεύξεις από κατοίκους, εκπαιδευτικούς, και λοιπούς φορείς. Επαφές με: Δήμο/Εφορεία Αρχαιοτήτων, ΓΑΚ, Πολιτιστικούς Συλλόγους και Συλλόγους Γονέων & Κηδεμόνων για υποστήριξη/συμμετοχή.
Η υλοποίηση του ΣΔ από τις μαθητικές ομάδες περιλαμβάνει δράση στο πεδίο, εμπλοκή σε κατάλληλα σχεδιασμένες βιωματικές δραστηριότητες (έρευνα, συλλογή, καταγραφή, δημιουργία υλικού, δράση ενεργού πολίτη-μαθητή). Ενδεικτικά: Εκπαιδευτική επίσκεψη στο κάστρο – ξενάγηση, φωτογράφιση, καταγραφή εντυπώσεων. Δημιουργία βιωματικού υλικού. Θεατρικό δρώμενο βασισμένο σε ιστορικά γεγονότα. Καλλιτεχνικές δημιουργίες (μακέτες, αφίσες, ζωγραφιές). Ψηφιακή αφήγηση ή βίντεο με την ιστορία του κάστρου. Συλλογή τοπικών μαρτυριών από ειδικούς και κατοίκους της περιοχής, έρευνα πηγών. Εντοπισμός προβληματικών σημείων (κακή συντήρηση, υπερεκμετάλλευση για τουριστικούς λόγους, χρήση ψευδών ή λανθασμένων ιστορικών στοιχείων κ.λπ). Καταγραφή προτάσεων βελτίωσης του χώρου (π.χ. καθαριότητα, σήμανση, ενημερωτικό υλικό). Οργάνωση καμπάνιας ευαισθητοποίησης για την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου τους.
Τα συλλογικά έργα των μαθητικών ομάδων, οι δράσεις και οι προτάσεις τους θα διαχυθούν στην τοπική κοινότητα με κύριο στόχο την αφύπνιση και την ενεργοποίηση της τοπικής κοινωνίας και την ανάδειξη του σχολείου σε πυρήνα πολιτειότητας και πολιτισμού. Ενδεικτικά: Παρουσίαση του προγράμματος σε ανοιχτή εκδήλωση στο σχολείο ή στο κάστρο. Δημιουργία αφίσας/ενημερωτικού εντύπου/βίντεο που θα αναρτηθεί σε δημόσιους χώρους. Ανάρτηση στο ιστολόγιο του σχολείου ή στον Τύπο (τοπική εφημερίδα/ραδιόφωνο). Δημιουργία έκθεσης με τα έργα των μαθητών/τριών (μακέτες, φωτογραφίες, κείμενα). Τοπικό φεστιβάλ με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Ομαδική συζήτηση με ερωτήσεις όπως: Τι μάθαμε μέσα από το ταξίδι αυτό; Ποια στιγμή μας συγκίνησε περισσότερο; Σε ποιο βαθμό επηρεάσαμε θετικά τους κατοίκους; Πώς μπορούμε να συνεχίσουμε τη δράση μας; Δημιουργία συλλογικού ημερολογίου ή timeline της εμπειρίας. Γραπτές ή καλλιτεχνικές αποτυπώσεις των εμπειριών (π.χ. ένα ποίημα, μια ζωγραφιά, ένα κόμικ). Δημιουργία ψηφιακού φωτογραφικού άλμπουμ.
