Η δράση ξεκινά με μια ανοιχτή συζήτηση γύρω από τον Μυστρά, με σκοπό να ενεργοποιηθούν οι εμπειρίες και οι γνώσεις των μαθητών/τριών για αυτό το μνημείο.

Ο/Η εκπαιδευτικός θέτει ερωτήσεις, όπως:

Τι σάς αρέσει και τι δε σάς αρέσει σε αυτόν τον αρχαιολογικό χώρο;

Έχετε προσέξει κάποια συγκεκριμένα μνημεία στον Μυστρά; Τι γνωρίζετε για αυτά;

Γιατί πιστεύετε ότι κάποιοι χώροι έχουν αναφορές σε ιστορικά πρόσωπα ή γεγονότα; Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τον τόπο;

Αν ήσασταν επισκέπτης/τρια, θα καταλαβαίνατε την ιστορία και τη σημασία του Μυστρά;

Έχετε ακούσει αν έχει γίνει ποτέ κάτι σημαντικό σε αυτόν τον χώρο; Πώς φαντάζεστε να ήταν στο παρελθόν; Τι ρόλο μπορεί να έπαιξε στην ιστορία και στη ζωή της περιοχής;

Αν ερχόταν ένας/μια επισκέπτης/τρια στην πόλη μας, τι θα του/της λέγατε για τον Μυστρά;

Ακολουθεί προβολή και σύγκριση παλαιότερων και σύγχρονων φωτογραφιών και αναπαραστάσεων του Μυστρά.

Οι μαθητές/τριες, χωρισμένοι/ες σε μικρές ομάδες, καλούνται να τις παρατηρήσουν προσεκτικά και να εντοπίσουν σημεία αλλαγής, διατήρησης ή εγκατάλειψης. Καταγράφουν τα στοιχεία αυτά σε φύλλο εργασίας και τα συζητούν στην ολομέλεια, προσπαθώντας να εξηγήσουν γιατί μπορεί να έχουν αλλάξει ή παραμείνει ίδια.

Μέσα από την παρατήρηση, διατυπώνουν τα πρώτα ερωτήματα που θα τους/τις καθοδηγήσουν στην περαιτέρω έρευνα: για το παρελθόν του Μυστρά, τον ρόλο του στην τοπική ιστορία, τον ρόλο του στη ζωή της πόλης και τις δραστηριότητες των ανθρώπων, καθώς και τη σημερινή εικόνα του χώρου. Η αρχική διερεύνηση κλείνει με τη συλλογική δημιουργία ενός πίνακα ερωτήσεων και θεμάτων προς περαιτέρω διερεύνηση.

Οι μαθητές/τριες γράφουν σε χαρτάκια τι θα ήθελαν να μάθουν και τα ομαδοποιούν σε θεματικές ενότητες:

Ιστορικά πρόσωπα/γεγονότα.

Χρήσεις του χώρου.

Συμβολισμοί.

Παρεμβάσεις/Αναδείξεις …

Ο πίνακας αυτός λειτουργεί ως σημείο αναφοράς για την οργάνωση των ομάδων και την κατεύθυνση των δραστηριοτήτων που ακολουθούν.

Με αφετηρία τον πίνακα ερωτημάτων που δημιουργήθηκε, οργανώνεται η ομαδική εργασία των μαθητών/τριών. Η τάξη χωρίζεται σε ομάδες ρόλων (π.χ. Ιστορικοί-Λαογράφοι, Αρχιτέκτονες-Αρχαιολόγοι, Δημοσιογράφοι, Δημιουργοί) και κάθε ομάδα αναλαμβάνει μια θεματική ενότητα προς διερεύνηση, σε σύνδεση με τις πρώτες ερωτήσεις που έχουν ήδη αναδειχθεί.

Ομάδα Ιστορικών – Λαογράφων: Αναζητεί πληροφορίες για την ιστορία του Μυστρά και τη συμβολή του στην ευρύτερη ιστορία. Εστιάζει επίσης στα σημαντικότερα μνημεία, διερευνώντας τον δημιουργό τους, το έτος κατασκευής και το ιστορικό της δημιουργίας τους. Παράλληλα, συγκεντρώνει φωτογραφικό υλικό, αφηγήσεις και μαρτυρίες με σκοπό να καταγράψει τη διαχρονική λειτουργία του Μυστρά στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή της περιοχής.

Ομάδα Αρχιτεκτόνων-Αρχαιολόγων: Μελετά τα σημαντικότερα μνημεία και έργα τέχνης, εστιάζοντας στην αρχιτεκτονική δομή, την κατάσταση διατήρησης και τις δυνατότητες ανάδειξης. Προετοιμάζει ένα φύλλο παρατήρησης που θα χρησιμοποιήσει στην επιτόπια επίσκεψη: καταγράφει πεδία όπως η αισθητική εικόνα, η διατήρηση, οι χρήσεις του χώρου και ενδεχόμενες φθορές, η παρουσία μνημείων, η πρόσβαση και η φροντίδα του χώρου.

Ομάδα Δημοσιογράφων: Διαμορφώνει ερωτήσεις που θα θέσει σε κατοίκους, επισκέπτες ή επαγγελματίες που σχετίζονται με τον Μυστρά. Δημιουργεί φανταστικές συνεντεύξεις με ιστορικά πρόσωπα του Μυστρά.

Ομάδα Δημιουργών: Διερευνά διαδικτυακά και συγκρίνει αντίστοιχους αρχαιολογικούς χώρους ή μνημεία άλλων περιοχών στο ιστορικό και κοινωνικό τους πλαίσιο, καταγράφοντας ομοιότητες και διαφορές ως προς τα κριτήρια που έθεσαν και διερευνούν οι άλλες ομάδες. Σχεδιάζει ψηφιακά εργαλεία για την παρουσίαση των ευρημάτων.

Καθόλη τη διάρκεια αυτής της φάσης, οι μαθητές/τριες εργάζονται συνεργατικά στις ομάδες και στην ολομέλεια, ανταλλάσσουν ιδέες και δοκιμάζουν διαφορετικούς τρόπους προσέγγισης του υλικού τους και καταγραφής των υλικών που θα χρειαστούν για την επίσκεψη στο πεδίο. Συγκεκριμένα, οι μαθητές/τριες επισκέπτονται οργανωμένα τον αρχαιολογικό χώρο του Μυστρά και εργάζονται με βάση τους ρόλους των ομάδων που έχουν συγκροτήσει.

Η ομάδα Αρχιτεκτόνων-Αρχαιολόγων: Συμπληρώνει το φύλλο παρατήρησης, παρακολουθώντας την κατάσταση των μνημείων, τη διατήρηση του χώρου, την πρόσβαση, τα σημεία ενδιαφέροντος και τις παρεμβάσεις. Καταγράφει με σύντομες φράσεις τις διαπιστώσεις της και φωτογραφίζει χαρακτηριστικά σημεία.

Η ομάδα Ιστορικών-Λαογράφων: Αναζητεί επιτόπιες ενδείξεις που συνδέονται με την ιστορία του Μυστρά, παρατηρώντας τα μνημεία, τις επιγραφές και πληροφοριακά στοιχεία στον χώρο. Επισκέπτεται τη δημοτική βιβλιοθήκη ή αρχεία αναζητώντας πληροφορίες, ιστορικές καταγραφές, φωτογραφικό υλικό από τη μορφή και τη ζωή του Μυστρά τα παλιότερα χρόνια.

Η ομάδα Δημοσιογράφων: Διεξάγει σύντομες συνεντεύξεις με μεγάλους σε ηλικία κατοίκους, επισκέπτες, πολίτες ή επαγγελματίες της περιοχής, εκπροσώπους της δημοτικής αρχής, βασισμένες σε προσχεδιασμένο ερωτηματολόγιο. Δραματοποιεί ιστορίες και θρύλους του Μυστρά σε επιλεγμένα σημεία του αρχαιολογικού χώρου.

Η ομάδα Δημιουργών: Καταγράφει εικόνες, χρώματα, συνθήματα ή αντικείμενα σε σύγκριση με αντίστοιχα στοιχεία άλλων μνημείων που μελέτησαν και που μπορεί να αξιοποιηθούν καλλιτεχνικά για τη σύνθεση τελικού, δημιουργικού προϊόντος, ψηφιακής μορφής αξιοποιώντας υλικό όλων των ομάδων. Σκιτσογραφεί τα μνημεία, δημιουργεί κολάζ με φυσικά υλικά, αποτυπώνει τα χρώματα και τις αισθήσεις του χώρου.