Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης Προγράμματος Δράσης

“Ο άνεμος της αλλαγής: Αιολική ενέργεια και κλιματική δράση στο Λασίθι”

Περιφέρεια και Διεύθυνση

Σύντομη περιγραφή

Η δράση επικεντρώνεται στην αιολική ενέργεια και τη σημασία της για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την προστασία του κλίματος. Οι μαθητές ερευνούν πώς η ενέργεια του ανέμου αξιοποιούνταν στο παρελθόν με τους ανεμόμυλους και πώς σήμερα με τις ανεμογεννήτριες. Μελετούν γιατί ορισμένες περιοχές, όπως το Λασίθι, έχουν υψηλό αιολικό δυναμικό, εξετάζοντας στοιχεία όπως η γεωμορφολογία, το υψόμετρο και το γεωλογικό υπόβαθρο. Επισκέπτονται επιστημονικούς φορείς, αναζητούν πραγματικά δεδομένα, δημιουργούν ψηφιακούς χάρτες και παρουσιάσεις. Μέσα από συνεργατικές STEAM δραστηριότητες, αναπτύσσουν δεξιότητες κριτικής σκέψης και προτείνουν λύσεις για μια πιο βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση.

Πρόγραμμα Σπουδών

Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών Γεωλογίας- Γεωγραφίας (ΦΕΚ 304/Β΄/13-03-20032. ΦΕΚ_ 1859_24-03-2023 Α-Β_Γυμνάσιο_Γεωλογία_Γεωγραφία)

Πρόγραμμα Σπουδών «Δράσεις Ενεργού Πολίτη» του Νηπιαγωγείου, του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου (ΦΕΚ 6048/Β΄/1-11-2024).

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Μετά την ολοκλήρωση της δράσης οι μαθητές/ τριες θα μπορούν να:

  • εξηγούν πώς η γεωμορφολογία επηρεάζει το αιολικό δυναμικό σε μια περιοχή,
  • αναλύουν πραγματικά δεδομένα για το κλίμα και την ενέργεια με ψηφιακά εργαλεία,
  • εφαρμόζουν επιστημονικές και τεχνολογικές γνώσεις σε πρακτικές κατασκευές και μετρήσεις,
  • αξιολογούν τα πλεονεκτήματα και τις προκλήσεις των ΑΠΕ στο τοπικό τοπίο αναπτύσσουν ενσυναίσθηση για τη φύση και τη σύνδεση του ανθρώπου με το περιβάλλον του διατυπώνουν προτάσεις παρέμβασης και ενημέρωσης ως ενεργοί πολίτες,
  • αναγνωρίζουν την πολυπλοκότητα των φαινομένων και των επιπτώσεων που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, κατανοώντας ότι απαιτούνται πολυεπίπεδες λύσεις (τεχνικές, κοινωνικές, πολιτισμικές) και συνεργασία διαφορετικών επιστημονικών πεδίων,
  • αναστοχάζονται για τη δική τους στάση, επιλογές και δράσεις σχετικά με το ενεργειακό και περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.

Πεδίο Υλοποίησης

Η αυλή ή άλλοι χώροι του σχολείου, Προορισμοί γύρω από το σχολείο (σε απόσταση περπατήματος), Προορισμοί σε απόσταση από το σχολείο (απαιτείται η μετάβαση με συγκοινωνιακό μέσο), Ο ψηφιακός χώρος του διαδικτύου 

Φάσεις Υλοποίησης

Σκοπός: Ενεργοποίηση ενδιαφέροντος – διατύπωση αυθεντικών ερωτημάτων.

Δραστηριότητες:

Καταιγισμός ιδεών για την κλιματική αλλαγή και την ενέργεια.

  • Πώς αλλάζει ο άνεμος τη ζωή μας στο Λασίθι;
  • Γιατί έχουν τοποθετηθεί ανεμογεννήτριες σε βουνά και όχι σε πεδιάδες;
  • Μπορεί η ενέργεια από τον άνεμο να αντικαταστήσει τα ορυκτά καύσιμα;
  • Πώς σχετίζονται οι ανεμογεννήτριες με την κλιματική αλλαγή;
  • Παρατήρηση χαρτών και Google Earth για εντοπισμό αιολικών πάρκων στην Κρήτη.

Ομαδική δημιουργία εννοιολογικού χάρτη: «Άνεμος – Ενέργεια – Τοπίο – Κλιματική Κρίση»

Ανάλυση εικόνων: φωτογραφίες ανεμογεννητριών σε διαφορετικά περιβάλλοντα – προκλήσεις και ερωτήματα.

Κεντρικό Ερώτημα Προβληματισμού: Πρέπει να επεκταθούν τα αιολικά πάρκα στο Νομό Λασιθίου; Πώς μπορούμε να ισορροπήσουμε τις ανάγκες της καθαρής ενέργειας με την προστασία του τοπίου, της βιοποικιλότητας και της τοπικής ταυτότητας; Οι μαθητές/τριες καλούνται να εξετάσουν αυτό το ερώτημα μέσα από τα ευρήματά τους, τα δεδομένα που έχουν επεξεργαστεί και τις απόψεις που συνέλεξαν, διαμορφώνοντας τεκμηριωμένες θέσεις και προτάσεις.

 

Στη φάση αυτή οργανώνονται οι μαθητές/τριες σε ομάδες με συγκεκριμένους ρόλους. Ενδεικτικά:

Ομάδα Παρατήρησης και Γεωμορφολογικής Ερμηνείας:Eντοπίζουν φυσικά χαρακτηριστικά που επηρεάζουν την ένταση και κατεύθυνση του ανέμου (π.χ. υψόμετρο, μορφολογία εδάφους, ασβεστολιθικά πετρώματα, ρέματα). Συμμετέχουν σε επιτόπια παρατήρηση (π.χ. σε αιολικά πάρκα ή ορεινές διαβάσεις), καταγράφουν εικόνες, γεωλογικά και γεωμορφολογικά δεδομένα.Αναλύουν γιατί τα συγκεκριμένα σημεία είναι ευνοϊκά για την αιολική ενέργεια. Συντάσσουν αναφορά με φωτογραφίες, σκαριφήματα και σύντομη περιγραφή του γεωτοπίου.

Ομάδα Μετρήσεων και Κατασκευών (STEAM):Κατασκευάζουν απλά ανεμόμετρα και μετρούν την ταχύτητα του ανέμου σε διαφορετικά σημεία γύρω από το σχολείο ή στο πεδίο.Δημιουργούν διαγράμματα κατεύθυνσης ανέμου βασισμένα σε δεδομένα που συλλέγουν. Κατασκευάζουν λειτουργικό μοντέλο ανεμογεννήτριας με ανακυκλώσιμα υλικά και δοκιμάζουν την απόδοσή του με χρήση ανεμιστήρα. Ερμηνεύουν τα αποτελέσματα των μετρήσεων και προτείνουν βελτιώσεις ή εφαρμογές.

Ομάδα Ανάλυσης Δεδομένων και Ψηφιακής Χαρτογράφησης:Συγκεντρώνουν πραγματικά δεδομένα από δημόσιες ή επιστημονικές πηγές (π.χ. Meteo, Πανεπιστήμιο Κρήτης, ΔΕΗ Ανανεώσιμες).Επεξεργάζονται στοιχεία για το αιολικό δυναμικό, την τοπική κατανάλωση ενέργειας και τις εκπομπές CO₂. Δημιουργούν θεματικές ενότητες στο ArcGIS StoryMap (https://www.arcgis.com), όπως π.χ. (α) Το αιολικό δυναμικό του Λασιθίου, (β) Ανεμογεννήτριες και το τοπίο, (γ) Το ενεργειακό μας . Ενσωματώνουν στις ενότητες τους χάρτες, τα δεδομένα και σύντομα ερμηνευτικά κείμενα.

Ομάδα Δημόσιου Διαλόγου: Σχεδιάζουν και διεξάγουν debate στην τάξη ή σε εκδήλωση, με θέματα όπως: (α) Τα οφέλη και οι προκλήσεις των αιολικών πάρκων στην περιοχή μας. (β) Συλλέγουν απόψεις από κατοίκους (π.χ. με συνεντεύξεις ή μικρή δημοσκόπηση) για την αποδοχή ή επιφυλάξεις γύρω από τις ανεμογεννήτριες. Δημιουργούν ενημερωτικό υλικό (π.χ. αφίσα, infographic, σύντομο άρθρο) για την κοινότητα. Συντάσσουν προτάσεις προς τοπικούς φορείς για βιώσιμες ενεργειακές πολιτικές στην περιοχή, συνοδευόμενες από τεκμηρίωση.

Οι ομάδες παρουσιάζουν στην ολομέλεια το έργο τους και συναποφασίζουν για τα περιεχόμενα του τελικού Story map.

Δημιουργούν  QR codes με περιβαλλοντική και γεωλογική πληροφορία για τη για σήμανση σημείων ενδιαφέροντος.

Δημιουργία αφίσας για το σχολείο: Αιολική Ενέργεια στον Τόπο μας

Παρουσίαση του τελικού StoryMap σε τοπικούς φορείς (Δήμος, κοινότητα).

Καταθέτουν ολοκληρωμένη πρόταση στις τοπικές αρχές  για την αξιοποίηση των QR codes που έχουν δημιουργήσει.

Στο τελικό στάδιο του προγράμματος, οι μαθητές/τριες αναστοχάζονται συλλογικά και ατομικά για τις εμπειρίες, τις γνώσεις και τις δεξιότητες που απέκτησαν.

Η αξιολόγηση γίνεται με εργαλεία αυτοαξιολόγησης και ποιοτικής ανατροφοδότησης, βασισμένα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο GreenComp (https://op.europa.eu/) και το Climademy Competence Framework (https://climademy.eu).

Δημιουργία συλλογικού «Τοίχου Ενέργειας»: τι έμαθα, τι με προβλημάτισε, τι θέλω να αλλάξει.

Ατομικές αφηγήσεις: Πώς μπορώ να συμβάλω σε μια καθαρή ενεργειακή μετάβαση.