Η δράση αποσκοπεί στη γνωριμία των μαθητών/τριών με την ιστορία, τα μνημεία αρχαίας, κλασικής, βυζαντινής και μεταβυζαντινής περιόδου και την πολιτισμική κληρονομιά της Καβάλας στο πλαίσιο της εκπαίδευσης για την αειφόρο ανάπτυξη. Ειδικότερα οι μαθητές/τριες, μέσα από βιωματικές, συμμετοχικές δραστηριότητες και με τη βοήθεια εφαρμογής καινοτόμων ψηφιακών μέσων «ζωντανεύουν» τα αγάλματα που συναντούν στις επισκέψεις τους σε μουσεία και χώρους τέχνης, «συνομιλούν» μαζί τους και με όχημά τους τη βιωματική μάθηση και την πολυτροπικότητα, συνεργάζονται για την παραγωγή διαφορετικών ειδών γραπτού λόγου, κειμενικών ειδών και πολυτροπικών συνθέσεων με σκοπό την ανάδειξη της διαφορετικής αναπαράστασης της γυναίκας μέσα από τη γλυπτική, ανάλογα με την ιστορική περίοδο και συνακόλουθα τη διαφορετική θέση της στην κοινωνία της εκάστοτε εποχής.
Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος της Ιστορίας στις Γ΄, Δ΄, Ε΄ και Στ΄ τάξεις του Δημοτικού Σχολείου (ΦΕΚ, Τεύχος Β’, 1963/2021)
Πρόγραμμα Σπουδών «Δράσεις Ενεργού Πολίτη» του Νηπιαγωγείου, του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου (ΦΕΚ 6048/Β΄/1-11-2024)
Οι μαθητές/τριες θα είναι σε θέση να:
αναφέρουν τα πολιτισμικά μνημεία, τα γλυπτά, τις επιγραφές και τα εκθέματα της Καβάλας,
επεξεργάζονται πληροφορίες για να τα εντάξουν στην ιστορική περίοδο στην οποία ανήκουν,
συνθέσουν πληροφορίες, να κατανοήσουν και να προβληματιστούν για τη θέση της γυναίκας σε κάθε εποχή ως προς τα θέματα ισότητας και δικαιοσύνης,
συγγράφουν ποικίλα κειμενικά είδη (άρθρο, αφήγημα, αφίσα, σκίτσο, ποίηση-τραγούδι),
διηγούνται ιστορικά γεγονότα,
εφαρμόζουν κανόνες σωστής συμπεριφοράς ως επισκέπτες μουσείων ή χώρων τέχνης,
συνδέσουν στοιχεία του παρελθόντος με τη σημερινή πραγματικότητα και να κάνουν αντίστοιχες συνδέσεις του σήμερα με το μέλλον.
Η επιλογή του θέματος προέκυψε μέσα από μια διαδικασία συλλογικής διαβούλευσης και ανταλλαγής ιδεών μεταξύ μαθητών/τριών και εκπαιδευτικών, με στόχο την ενεργή συμμετοχή όλων και τη σύνδεση της σχολικής γνώσης με την Τοπική Ιστορία. Η συζήτηση έγινε με άξονες τις ερωτήσεις:
Τι γνωρίζουμε για την ιστορία της πόλης μας;
Ποια μουσεία ή/ και χώροι πολιτισμού ή τέχνης υπάρχουν στην Καβάλα και τι μπορούμε να μάθουμε από αυτά;
Πώς μπορούμε να ζωντανέψουμε τα εκθέματα ενός μουσείου;
Ποια αγάλματα ή εκθέματα μάς προκαλούν το ενδιαφέρον και γιατί;
Τι θα μας έλεγαν τα γυναικεία αγάλματα αν μπορούσαν να μιλήσουν;
Διδακτικές τεχνικές και εργαλεία:
Καταιγισμός ιδεών (brainstorming): Σε ομαδικό επίπεδο καταγράφουμε όλα τα ενδιαφέροντα θέματα που πρότειναν οι μαθητές/τριες
Χάρτης εννοιών: Για την οπτική οργάνωση των θεματικών γύρω από την τοπική ιστορία και τα μουσεία.
Ψηφοφορία: Οι μαθητές/τριες ψηφίζουν τα θέματα που τους ενδιέφεραν περισσότερο.
Συζήτηση στην ολομέλεια: Ανταλλαγή επιχειρημάτων και απόψεων για κάθε πρόταση. Επιλογή μουσείου όπως το Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας και οι «κόρες»
Καταγραφή και αποθήκευση όλων των προτάσεων σε ηλεκτρονικό φάκελο με τίτλο «Τοπική Ιστορία» για μελλοντική αξιοποίηση π.χ. τα «κτήρια της πόλης»,
Προβολή φωτογραφιών/βίντεο από το Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας, ως αφόρμηση και ενίσχυση του ενδιαφέροντος των μαθητών/τριών.
Αξιοποίηση ψηφιακού εργαλείου (vid noz)για την κατασκευή βίντεο με τα αγάλματα που «ζωντανεύουν»
Γνωριμία με τα Μουσεία Καβάλας Ζωντανά Εκπαιδευτικά Παιχνίδια -Vivid Educational Games όπως: Στο Μουσείο τριγυρνώ, τη λέξη αναζητώ…, Μουσείο: εισιτήριο για ένα διαχρονικό ταξίδι, Περπατώ στο σήμερα βαδίζοντας στο χθες.
Αξιοποίηση Ψηφιακού χάρτη για την ψηφιακή περιήγηση στα μνημεία της Καβάλας
Αξιοποίηση του Πολιτιστικού χάρτη της Καβάλας/ Ευρωπαϊκό έργο INT-ACT: Όταν η Πολιτιστική Κληρονομιά ζωντανεύει με τεχνολογία
Ψηφιακές ξεναγήσεις (π.χ. με QR codes και tablets), και ψηφιακές εφαρμογές επαυξημένης πραγματικότητας (AR) για αναπαράσταση ιστορικών σκηνών, παιχνίδια γνώσεων (π.χ. escape room ιστορίας, quiz Kahoot ή το Genially) καθώς και Podcast με αφήγηση των εκθεμάτων από τους ίδιους τους/τις μαθητές/τριες.
Άλλες ψηφιακές εφαρμογές π.χ. συννεφόλεξο, εννοιολογική χαρτογράφηση κ.α.
Συγκρότηση παιδαγωγικής ομάδας (δάσκαλοι, εκπαιδευτικοί ειδικοτήτων).
Συζήτηση με τους/τις μαθητές/τριες για τα μουσεία, τα αγάλματα και την τοπική ιστορία.
Καταγραφή ιδεών και ερωτημάτων των μαθητών/τριών π.χ. Ποιος έφτιαξε τα αγάλματα;
Δημιουργία χρονοδιαγράμματος και στόχων. Οι μαθητές/τριες σχεδιάζουν τη δράση με τη βοήθεια του/της εκπαιδευτικού:
Κατανομή ομάδων και ρόλων (π.χ. αρθρογράφοι, εικαστικοί, συγγραφείς, σκιτσογράφοι).
Καταγραφή προορισμών (π.χ. Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας/ φιλοξενούμενη έκθεση σύγχρονης τέχνης Δημοσθένη Σωτηρούδη με αφιέρωμα στη γυναίκα).
Επαφές με φορείς π.χ. Δήμος, Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας, Δημοτικό Λαογραφικό Μουσείο Καβάλας (που φιλοξενεί παραδοσιακές γυναικείες φορεσιές), Εφορεία Αρχαιοτήτων Καβάλας, Τοπικοί καλλιτέχνες, Σύλλογος Γονέων/Κηδεμόνων
Προετοιμασία επίσκεψης (μελέτη εκθεμάτων, αγαλμάτων, προβολή υλικού, σύνδεση με τις ερωτήσεις των παιδιών).
Εκπαιδευτική επίσκεψη (Καθοδηγούμενη περιήγηση, ενεργητική συμμετοχή για παράδειγμα μέσα από θεατρικά δρώμενα, παγωμένες εικόνες, παιχνίδι ρόλων: οι μαθητές “γίνονται” τα αγάλματα).
Δημιουργική Γραφή :Τα αγάλματα μιλούν. Κάθε ομάδα γράφει την «ιστορία» του εκθέματός της. Οι μαθητές/τριες γράφουν σε μορφή εσωτερικού μονολόγου ή διαλόγου, αφηγήσεις με αφορμή τα εκθέματα.
Με την καθοδήγηση του εκπαιδευτικού, οι μαθητές/τριες θα συμμετάσχουν σε μια διαδραστική δραστηριότητα, όπου «δανείζουν» τη φωνή τους στα αγάλματα και αφηγούνται την ιστορία τους. Μέσα από αυτόν τον ρόλο, θα εμβαθύνουν στη ζωή των ανθρώπων της εποχής, το ύφος της τέχνης και τις κοινωνικές αξίες αλλά και τη θέση της γυναίκας που αναδεικνύονται μέσα από τα έργα.
Καθορισμός και κατανομή ειδικότερων ρόλων στις ομάδες: Χωρισμός των μαθητών/τριών σε τέσσερις (4) ομάδες εργασίας με κοινό θέμα τα αγάλματα που «ζωντανεύουν» και μας λένε την ιστορία τους. Δημιουργία σύντομου δημιουργικού κειμένου: «Τι θα έλεγε το άγαλμα αν ζωντάνευε;». Μεταφορά της συνέντευξης σε κείμενο- αφήγηση των τριών «ζωντανών» αγαλμάτων και επιλογή εξώφυλλου με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων.
Σκίτσο και αναπαράσταση: Οι μαθητές θα επιλέξουν ένα άγαλμα που τους εντυπωσίασε και θα το αποτυπώσουν στο χαρτί με τη δική τους καλλιτεχνική ματιά. Θα ενθαρρυνθούν να προσθέσουν σύμβολα ή λέξεις-κλειδιά που το χαρακτηρίζουν. Αναπαράσταση της «συνάντησης» των ζωντανών αγαλμάτων σε κόμικ. Οι μαθητές/τριες γράφουν ένα γράμμα σε ένα άγαλμα, ένα σύντομο κείμενο μετά την επίσκεψη ενθαρρύνοντας τη δημιουργική έκφραση και την κριτική σκέψη π.χ. Αγαπητό άγαλμα, σήμερα σε είδα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας και αναρωτήθηκα πώς ήταν η ζωή σου ως γυναίκα στην εποχή σου, τι θα μου έλεγες αν μπορούσες να μιλήσεις και άλλα.
Οι μαθητές/τριες για την επικοινωνία και τη διάχυση των αποτελεσμάτων τους δημιουργούν padlet/ podcastμε τίτλο «Τα αγάλματα αφηγούνται τις ιστορίες τους».
Δημιουργούν σχετική παρουσίαση (PowerPoint/Prezi ή ψηφιακές αφίσες) για τη σχολική κοινότητα και διοργανώνουν εκδήλωση με έκθεση φωτογραφιών και πολιτιστικών δημιουργιών τους. Μοιράζονται τις εμπειρίες τους μέσω άρθρου στο ιστολόγιο του σχολείου.
Διοργανώνουν σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς του σχολείου διαγωνισμό ζωγραφικής με θέμα την «Άπτερο Νίκη» της Σαμοθράκης που κοσμεί το Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι καθώς η θεά της Νίκης αποτελεί ένα παγκόσμιο διαχρονικό σύμβολο του Ελληνικού πολιτισμού.
Δραστηριότητα αναστοχασμού: Οι μαθητές/τριες γράφουν ένα γράμμα σε ένα άγαλμα, ένα σύντομο κείμενο μετά τη δράση ενθαρρύνοντας τη δημιουργική έκφραση και την κριτική σκέψη π.χ. Αγαπητό άγαλμα, σήμερα σε είδα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας και αναρωτήθηκα πώς ήταν η ζωή σου ως γυναίκα στην εποχή σου, τι θα μου έλεγες αν μπορούσες να μιλήσεις.
Όσοι/ες μαθητές/τριες επιθυμούν διαβάζουν τα γράμματά τους στην ολομέλεια της τάξης.
