Η δράση αποσκοπεί στο να βοηθήσει τους/τις μαθητές/τριες να κατανοήσουν τη σημασία του νερού ως υγροβιότοπου, να γνωρίσουν τα ποτάμια, τις λίμνες ή τις θάλασσες τις περιοχής τους, τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζουν και μέσα από βιωματικές δραστηριότητες να ευαισθητοποιηθούν για την προστασία τους.
(Γ. Κουντουριώτης, Σύμβουλος Εκπ/σης Φυσικών Επιστημών)
Διασύνδεση με το:
1) Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών Γεωλογίας- Γεωγραφίας (ΦΕΚ 304/Β΄/13-03-2003.
2) Νέο πρόγραμμα σπουδών Γεωλογίας-Γεωγραφία (ΦΕΚ_ 1859_24-03-2023 2023) της Β΄ τάξης:
α) Να αναγνωρίζουν την αξία των φυσικών πόρων και την ανάγκη ορθολογικής διαχείρισής τους.
β) Να κατανοούν τη σχέση ανθρώπου και φυσικού περιβάλλοντος, να ευαισθητοποιούνται σε θέματα περιβαλλοντικών προβλημάτων και να αναπτύσσουν στάσεις και συμπεριφορές προς την κατεύθυνση της προστασίας του περιβάλλοντος στην προοπτική της αειφορίας.
3) Πρόγραμμα Σπουδών «Δράσεις Ενεργού Πολίτη» του Νηπιαγωγείου, του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου (ΦΕΚ 6048/Β΄/1-11-2024).
Διασύνδεση υπάρχει και με άλλα προγράμματα σπουδών όπως της Βιολογίας.
Από τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων και τη Θεματική ενότητα Φροντίζω το Περιβάλλον σχετικά είναι το Ε.53 «Οικολογία – Παγκόσμια και Φυσική Κληρονομιά» και το Ε.59 «Θαλάσσια ρύπανση – με αφορά;» που θα μπορούσαν να προσαρμοστούν στις ανάγκες της δράσης στην τοπική Γεωγραφία.
Επίσης από τα εκπαιδευτικά προγράμματα, που υλοποιεί το ΚΕΠΕΑ Μαρωνείας, σχετικά είναι τα: «Οι Λιμνοθάλασσες της Ροδόπης», «Ωδή στο αλάτι … η λιμνοθάλασσα της Γλυφάδας», που επίσης μπορούν να προσαρμοστούν στις ανάγκες της δράσης.
Σε επίπεδο γνώσεων, οι μαθητές/τριες, αναμένεται να:
αναγνωρίσουν τη σημασία και τις βασικές λειτουργίες των υγροβιότοπων (αποθήκη νερού, χώρος ενδιαίτησης ζώων και φυτών, προστασία βιοποικιλότητας),
γνωρίσουν τη γεωγραφική κατανομή των υγροβιότοπων της Περιφερειακής Ενότητας Δράμας,
κατανοήσουν ποιες ανθρώπινες δραστηριότητες απειλούν τους υγροβιότοπους (π.χ. η ρύπανση, η τουριστική ανάπτυξη κ.τ.λ.),
γνωρίσουν τις διεθνείς και εθνικές συμβάσεις που προστατεύουν του υγροβιότοπους (π.χ. Σύμβαση Ramsar, Δίκτυο Natura 2000).
Σε επίπεδο δεξιοτήτων, οι μαθητές/τριες, αναμένεται να:
συνεργάζονται αποτελεσματικά σε ομάδες για το σχεδιασμό και την υλοποίηση περιβαλλοντικών δράσεων,
αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη αξιολογώντας περιβαλλοντικά προβλήματα και προτείνοντας λύσεις,
συλλέγουν, αναλύουν και παρουσιάζουν δεδομένα για την κατάσταση των υγροβιότοπων με χρήση διάφορων μέσων (επιτόπια παρατήρηση, συνεντεύξεις ειδικών, πηγές από το Διαδίκτυο κ.τ.λ.),
διαμορφώνουν και να παρουσιάζουν επιχειρήματα υπέρ της προστασίας των υγροβιότοπων.
Σε επίπεδο στάσεων, οι μαθητές/τριες, αναμένεται να:
αναπτύξουν σεβασμό και αίσθημα ευθύνης για τους υγροβιότοπους της περιοχής μας και γενικότερα για το φυσικό περιβάλλον,
υιοθετήσουν στάση ενεργού πολίτη συμμετέχοντας σε δράσεις προστασίας του περιβάλλοντος,
ευαισθητοποιηθούν για θέματα περιβαλλοντικής διαχείρισης και αειφορίας,
καλλιεργήσουν τη συλλογική ευθύνη και το αίσθημα της κοινωνικής προσφοράς μέσα από τη συμμετοχή τους σε ομαδικές δράσεις.
Στη φάση αυτή, γίνεται η επιλογή θέματος μετά από συλλογική διαβούλευση και ανταλλαγή ιδεών.
Περιγράφονται οι ερωτήσεις/τα εργαλεία/οι δράσεις με βάση τα οποία επιλέγεται το θέμα από την τάξη.
Με χρήση του καταιγισμού ιδεών και ερωτήσεων, μπορούμε να βρούμε τι γνωρίζουν τα παιδιά, τι τους ενδιαφέρει, τι προτάσεις βιωματικών δράσεων θα ήθελαν να υλοποιήσουν κ.τ.λ.
Ενδεικτικές ερωτήσεις: Ποιους υγροβιότοπους της περιοχής μας γνωρίζετε; Ποιους θα θέλατε να επισκεφθείτε; Τι προβλήματα υπάρχουν σ’ αυτούς; Πως θα μπορούσατε να συμβάλετε στην προστασία τους; Γιατί είναι σημαντικοί;
Ο καταιγισμός ιδεών θα μπορούσε να ξεκινήσει και με περιήγηση στο Διαδίκτυο σε σχετικές ιστοσελίδες, όπως η ιστοσελίδα του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Μαρωνείας ή άλλες.
Επίσης, θα μπορούσαν να βοηθήσουν και ερωτηματολόγια που θα δοθούν στους/στις μαθητές/τριες, ψηφιακά ή έντυπα.
Στη φάση αυτή, οι μαθητές/τριες σχεδιάζουν τη δράση με τη βοήθεια του/της εκπαιδευτικού.
Συγκεκριμένα, γίνεται:
κατανομή ομάδων και ρόλων (ερευνητές, φωτογράφοι, συγγραφείς αναφοράς, εργασία πεδίου κ.τ.λ.),
επιλογή προορισμού ή προορισμών (Η λίμνη Βιστωνίδα, η λίμνη Ισμαρίδα, η λιμνοθάλασσα του Πόρτο Λάγους, οι ποταμοί Λίσσος και Κομψάτος, παραθαλάσσιες περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Ροδόπης και οι λιμνοθάλασσες Καρατζά, Αλυκή, Πτελέα και Έλους),
επαφή με φορείς (Δήμος, Μουσεία, ΚΕΠΕΑ Μαρωνείας),
προετοιμασία εξοπλισμού. που θα χρειαστεί κατά την επίσκεψη (φωτογραφικές μηχανές, τετράδια, tablets).
Μετά την επίσκεψη στον υγροβιότοπο επιλογής, τη φωτογράφηση, την καταγραφή εμπειριών και την ερευνητική εργασία, οι μαθητές/τριες δημιουργούν παρουσίαση (PowerPoint ή αφίσες), διοργανώνουν έκθεση φωτογραφίας και πολιτιστικής δημιουργίας, ενώ παράλληλα διαμορφώνουν ειδικό ιστολόγιο.
Οι μαθητές/τριες επικοινωνούν τα αποτελέσματα της δράσης, μέσω παρουσίασης (PowerPoint ή αφίσες) στη σχολική κοινότητα, εκδήλωσης με έκθεση φωτογραφιών και πολιτιστικών δημιουργιών, καθώς και άρθρων στο ιστολόγιο του σχολείου.
Στο πλαίσιο του αναστοχασμού, τίθενται ερωτήματα, όπως:
α) Τι μάθαμε για τον υγροβιότοπο της περιοχής μας; Ποια η σημασία του;
β) Πως ήταν παλαιότερα και πως είναι τώρα;
γ) Τι προβλήματα διαπιστώσαμε ότι αντιμετωπίζει;
δ) Με ποιους τρόπους μπορούμε να συμβάλουμε στην αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών;
ε) Πως νοιώσαμε κατά τη διάρκεια των δράσεων και τι μας προσέφεραν οι δράσεις;
