Το πρόγραμμα Καλλιέργειας Δεξιοτήτων με τίτλο «Οι μοναδικοί φίλοι μας τα ζώα. Μαθαίνω να τα προστατεύω και να υιοθετώ υπεύθυνα» του Υπουργείο Εσωτερικών-Ειδική Γραμματεία για την προστασία των ζώων συντροφιάς εντάσσεται στη θεματική ενότητα «Φροντίζω το περιβάλλον» και στην υποθεματική ενότητα «Κλιματική αλλαγή-Φυσικές καταστροφές, Πολιτική προστασία». Απευθύνεται σε μαθητές/τριες της Β΄ Γυμνασίου των σχολείων Γενικής Εκπαίδευσης της χώρας και αποτυπώνεται στη δομή επτά μονόωρων εργαστηρίων, που διαπραγματεύονται τις εξής θεματικές:
«Γνωρίζω τους άλλους, μοιράζομαι τις σκέψεις μου, αλληλοεπιδρώ με την ομάδα»
«Το αγαπημένο μου ζώο. Θέλετε να σας μιλήσω για αυτό;»
«Αναγνωρίζω τα προβλήματα των ζώων, αναπτύσσω ενσυναίσθηση»
«Αναλογίζομαι τη μη υπεύθυνη ανθρώπινη επέμβαση στο ζωικό βασίλειο»
«Διαμαρτύρομαι: Διεξάγω παρέμβαση που εστιάζει στην προάσπιση των δικαιωμάτων των ζώων και στις υποχρεώσεις των ανθρώπων έναντι αυτών»
«Μαθαίνω να υιοθετώ και να φιλοξενώ υπεύθυνα. Πώς μπορώ να βοηθήσω τα αδέσποτα ζώα του δήμου μου;»
«Δημιουργώ, επικοινωνώ, συμμετέχω ενεργά»
Βασικός στόχος του εργαστηρίου είναι, μέσω της κατάλληλης ενημέρωσης και της καλλιέργειας της ενσυναίσθησης προς τα ζώα, η «δημιουργία» μιας νέας γενιάς σύγχρονων πολιτών με ευαισθησία και σεβασμό προς όλες τις μορφές ζωής και η υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους. Μέσω δραστηριοτήτων και εκπαιδευτικών προσεγγίσεων, επιδιώκεται η ενθάρρυνση της συμμετοχής των μαθητών/τριών σε πρακτικές φροντίδας των ζώων, υπεράσπισης των δικαιωμάτων τους καθώς και της προώθησης του θεσμού της υπεύθυνης υιοθεσίας. Οι προτεινόμενες δραστηριότητες είναι σχεδιασμένες, ώστε να συμβάλουν στην ανάπτυξη Δεξιοτήτων μάθησης 21ου αιώνα, όπως είναι η κριτική σκέψη, η επικοινωνία και η συνεργασία, Δεξιοτήτων κοινωνικής ζωής, όπως είναι η υπευθυνότητα και η ευαισθησία, Δεξιοτήτων διαμεσολάβησης και κοινωνικής ενσυναίσθησης και τέλος στοχεύουν στην καλλιέργεια Δεξιοτήτων επιχειρηματικότητας, όπως είναι η πρωτοβουλία και η ανάληψη δράσεων.
Το 1ο εργαστήριο αποτελείται από τρεις δραστηριότητες μέσω των οποίων επιδιώκεται η γνωριμία και αλληλοεπίδραση με την ομάδα καθώς και μια αρχική τοποθέτηση για το θέμα των ζώων. Σκοπός του εργαστηρίου είναι η ανάπτυξη δεξιοτήτων αυτοδιερεύνησης – αυτογνωσίας, αυτοπαρουσίασης, και διαπροσωπικής επικοινωνίας
(προσεκτική ακρόαση), κριτικής σκέψης και αναστοχασμού.
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μαθητές/τριες αναμένεται:
– Να αντιληφθούν, προσδιορίσουν αναγνωρίσουν στοιχεία του εαυτού τους.
– Να ασκηθούν στη συγκέντρωση της προσοχής αναφορικά με το να «ακούν πραγματικά» το άλλο πρόσωπο (ενεργός, προσεκτική ακρόαση).
– Να γνωρίσουν καλύτερα τους/τις συμμαθητές/τριές τους, να επικοινωνήσουν και να αλληλεπιδράσουν διαπροσωπικά.
– Να μπορούν να περιγράφουν, να υποστηρίζουν και να εξηγούν έννοιες που αφορούν τις προσωπικές τους επιλογές.
Δραστηριότητες
1η Δραστηριότητα: Οι μαθητές/τριες καλούνται να μπουν σε κύκλο. Ο/Η εκπαιδευτικός ζητά να συστηθούν με το μικρό τους όνομα, με τη σειρά που κάθονται. Στη συνέχεια, ζητείται από τον/την κάθε μαθητή/τρια που συστήνεται, να βρει ένα ζώο από το αρχικό του ονόματός του και να το ανακοινώσει στην ολομέλεια. Τέλος, οι μαθητές/τριες θα πρέπει να θυμηθούν το ζώο του διπλανού τους και να το μιμηθούν (ηχητικά).
2η Δραστηριότητα: «Το αγαπημένο μου ζώο»
Οι μαθητές/τριες σε δεύτερη φάση καλούνται να σκεφτούν το αγαπημένο τους ζώο, να το ανακοινώσουν στην ομάδα και να αιτιολογήσουν την επιλογή τους.
3η Δραστηριότητα: «Ανάθεση μικρής εργασίας για το σπίτι»
Ο/Η εκπαιδευτικός ενημερώνει την ολομέλεια πως στην επόμενη συνάντηση θα πρέπει να φέρουν μαζί τους μία φωτογραφία του αγαπημένου τους ζώου καθώς και πληροφορίες για το εν λόγω ζώο.
Στο 2ο εργαστήριο επιχειρείται η αναζήτηση και έκφραση των χαρακτηριστικών των επιλογών των μαθητών/τριών, η αιτιολόγηση των προσωπικών τους επιλογών, η προσεκτική ακρόαση των άλλων και η γνωριμία με τα χαρακτηριστικά μιας σημαντικά μεγάλης ποικιλίας ζώων. Σκοπός του εργαστηρίου είναι η ανάπτυξη της αυτογνωσίας, της αυτοπαρουσίασης, η προσεκτική ακρόαση των άλλων, η αποδοχή των απόψεών τους και η ανταλλαγή πληροφοριών.
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μαθητές/τριες αναμένεται:
– Να διερευνήσουν και να ανακαλύψουν χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους.
– Να αναγνωρίζουν, να περιγράφουν και να υποστηρίζουν τις επιλογές τους.
– Να αναζητούν πληροφορίες.
– Να ασκηθούν στην αυτοδιερεύνηση και την αυτοαποδοχή.
– Να ακούνε προσεκτικά τους/τις άλλους/ες και να συζητούν εποικοδομητικά.
– Να διερευνήσουν τα διάφορα είδη ζώων, τις συνήθειές τους και τις συνθήκες ζωής τους με επικέντρωση στα ζώα συντροφιάς.
Δραστηριότητες
1η Δραστηριότητα: πραγματοποιείται η παρουσίαση της εργασίας των μαθητών/τριών που ανατέθηκε (στην πρώτη συνάντηση) και ακολουθεί συζήτηση στην ολομέλεια. Οι μαθητές/τριες έχουν φέρει στη σχολική αίθουσα μια φωτογραφία με το αγαπημένο τους ζώο και πληροφορίες που έχουν συλλέξει γι’ αυτό (όνομα, είδος-θηλαστικό, πτηνό κ.α., συνθήκες διαβίωσης, τροφή που προτιμά κ.α.). Μιλούν για το ζώο της επιλογής τους, επιχειρηματολογώντας περί αυτής.
Στο 3ο εργαστήριο επιδιώκεται η προαγωγή της ομαδικής και συνεργατικής μάθησης μέσω της προβολής ψηφιακού υλικού που φέρνει τους/τις μαθητές/τριες σε μια πρώτη επαφή με τις απειλές που δέχονται τα ζώα από την αλόγιστη ανθρώπινη συμπεριφορά. Σκοπός του εργαστηρίου είναι η προώθηση της συνεργασίας των
μαθητών/τριών, η συνειδητοποίηση των προβλημάτων που δημιουργεί στα ζώα ο ανθρώπινος παράγοντας, η ανάκληση δεδομένων και πληροφοριών , η ενίσχυση της αυτογνωσίας, η κατανόηση, ανάλυση και ερμηνεία προβλημάτων και ο δημιουργικός διάλογος.
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μαθητές/τριες αναμένεται να:
– Να ανακαλούν δεδομένα και πληροφορίες.
– Να αναγνωρίζουν τα προβλήματα που υπάρχουν σε σχέση με τα ζώα και να προβληματίζονται.
– Να συναισθάνονται τα προβλήματα αυτά καθώς και την αλόγιστη επέμβαση του ανθρώπου στο ζωικό βασίλειο.
– Να ταξινομούν πληροφορίες και να εκφράζονται.
– Να αντιληφθούν τη σημασία και το ρόλο της πληροφόρησης σχετικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ζώα.
Δραστηριότητες
1η Δραστηριότητα: Ο/Η εκπαιδευτικός χωρίζει τα παιδιά σε ομάδες των τεσσάρων/πέντε ατόμων. Τους δείχνει οπτικοακουστικό υλικό (βίντεο, το οποίο φέρνει σε μία πρώτη επαφή τα παιδιά με τις απειλές που δέχονται τα ζώα από την αλόγιστη ανθρώπινη συμπεριφορά).
2η Δραστηριότητα: Ο/Η εκπαιδευτικός αφήνει λίγο χρόνο στους μαθητές/τριες ώστε να συζητήσουν αυτό που είδαν/βίωσαν. Η κάθε ομάδα μετά από συζήτηση καταγράφει τα τρία κυριότερα συναισθήματα/σκέψεις που «γεννήθηκαν» μετά τη θέαση του οπτικοακουστικού υλικού.
3η Δραστηριότητα: Στη συνέχεια, επιλέγεται ένας εκπρόσωπος για κάθε ομάδα(αποτελεί απόφαση της ομάδας), ο οποίος θα αναλάβει να παρουσιάσει στην ολομέλεια τα τρία αυτά συναισθήματα/σκέψεις και θα τα αιτιολογήσει.
Στο 4ο εργαστήριο ζητείται η δημιουργία ενός πλαισίου μάθησης, ώστε να αναλύσουν οι μαθητές /τριες τη νέα γνώση. Σκοπός του εργαστηρίου είναι να καταστεί δυνατή η σχέση του βιώματος με τις νέες πληροφορίες και να γίνουν κτήμα των μαθητών/τριών. Ο μετασχηματισμός του βιώματος και των πληροφοριών σε γνώση, θα επιτευχθεί μέσω ανάλυσης και αξιολόγησης του ζητήματος.
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μαθητές/τριες αναμένεται:
-Να εκφράζουν τη γνώμη τους.
-Να διαπραγματεύονται ομοιότητες και διαφορές.
-Να διαμορφώνουν προσωπική άποψη και να παίρνουν θέση.
-Να ανακαλούν δεδομένα και πληροφορίες.
-Να προβληματίζονται αναφορικά με την αλόγιστη επέμβαση του ανθρώπου στο ζωικό βασίλειο.
-Να αντιληφθούν τη σημασία της ανάγκης υπεράσπισης των δικαιωμάτων των ζώων.
Δραστηριότητες
1η Δραστηριότητα : Ο/Η εκπαιδευτικός δίνει σε κάθε ομάδα ένα άρθρο/κείμενο, το οποίο αναφέρεται στην αλόγιστη ανθρώπινη αντιμετώπιση προς διάφορα είδη ζώων και τις επιπτώσεις που αυτή φέρει, ώστε να το αναγνώσει, να το επεξεργαστεί και να το αναλύσει.
2η Δραστηριότητα: Στο συνέχεια και αφού έχει αποφασιστεί μεταξύ της κάθε ομάδας ένας/μια εκπρόσωπος, θα πραγματοποιηθεί στην ολομέλεια η παρουσίαση του κάθε άρθρου/κειμένου καθώς και οι σκέψεις, προβληματισμοί και απόψεις που έχουν αναδειχθεί.
Στο 5ο εργαστήριο, καλούνται οι μαθητές/τριες να συνδέσουν όλα τα προηγούμενα με το σήμερα, να τα εφαρμόσουν, συσχετίζοντάς τα με την πραγματικότητα που ζουν και τον κόσμο στον οποίο θα ήθελαν να ζήσουν και να σχεδιάσουν δράσεις στο περιβάλλον του σχολείου τους ή έξω από αυτό με σκοπό τη δημιουργική έκφραση των μαθητών/τριών και η δημιουργία παρέμβασης σχετικά με την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των ζώων και τις υποχρεώσεις των ανθρώπων απέναντι σε αυτά.
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Oι μαθητές/τριες αναμένεται:
-Να αναγνωρίζουν τα προβλήματα που υπάρχουν σε σχέση με τα ζώα και να προβληματίζονται.
-Να αναπτύσσουν πρωτοβουλίες για την προάσπιση των δικαιωμάτων των ζώων.
-Να σχεδιάζουν και να οργανώνουν παρεμβάσεις υπεράσπισης των ζώων.
-Να αναγνωρίζουν τα δικαιωμάτων των ζώων και την ευθύνη του ανθρώπου απέναντι τους.
-Να συμμετέχουν ενεργά σε προγράμματα και δράσεις φιλοζωίας.
-Να συμμετέχουν σε βιωματικές δράσεις.
Δραστηριότητες
1η Δραστηριότητα: Ο/Η εκπαιδευτικός μοιράζει στους μαθητές/τριες γραφική ύλη (χαρτόνια, μαρκαδόρους, κόλλα κτλ) και τους ζητείται να δημιουργήσουν αφίσες διαμαρτυρίας αναφορικά με τα προβλήματα των ζώων (αλόγιστη επέμβαση του ανθρώπου στο ζωικό βασίλειο, παραβίαση των δικαιωμάτων τους, κακοποίηση κ.α.). Έχουν πλέον ευαισθητοποιηθεί από τις προηγούμενες φάσεις και καλούνται να αυτοσχεδιάσουν και να αυτενεργήσουν.
2η Δραστηριότητα: Δημιουργούν μια «δράση διαμαρτυρίας» που θα γίνει στο σχολείο τους (π.χ: αυλή σχολείου ή διάδρομοι σχολείου ή και εκτός σχολείου σε κάποια κοντινή πλατεία), χρησιμοποιώντας το υλικό που έχουν δημιουργήσει.
Στο 6ο εργαστήριο επιδιώκεται η στόχευση στο «δίπτυχο» άνθρωπος και ζώα συντροφιάς. Σκοπός του εργαστηρίου είναι η ενημέρωση των μαθητών/τριών σχετικά
με τον θεσμό της αναδοχής και της υπεύθυνης υιοθεσίας αδέσποτων ζώων συντροφιάς, η αναζήτηση τρόπων παροχής πρακτικής βοήθειας στα αδέσποτα ζώα του δήμου τους και οι βασικές υποχρεώσεις των ιδιοκτητών-κηδεμόνων ζώων συντροφιάς. Ενθαρρύνεται η δημιουργική έκφραση και αυτενέργειά τους.
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μαθητές/τριες:
-Να αναγνωρίζουν τις βασικές υποχρεώσεις των ιδιοκτητών – κηδεμόνων ζώων συντροφιάς.
-Να εκφράζονται δημιουργικά και να αυτενεργούν.
-Να αξιολογούν και να κρίνουν δεδομένα και πληροφορίες.
-Να αντιληφθούν τη σημασία της παρατήρησης και της αξιοποίησης των πληροφοριών που παρέχει το ευρύτερο περιβάλλον προκειμένου για τη δική τους ενεργοποίηση.
-Να δημιουργούν υλικό για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης.
-Να αναστοχαστούν δημιουργικά σχετικά με το θέμα των ζώων συντροφιάς.
Δραστηριότητες
1η Δραστηριότητα: Στο πλαίσιο του γενικότερου προβληματισμού για τα ζώα και το περιβάλλον, οι μαθητές/τριες σε αυτή τη φάση, θα ενημερωθούν μέσω διάφορων τρόπων (π.χ. βίντεο, ιστοσελίδων, ειδικών ομιλητών) για τον θεσμό της αναδοχής, της υιοθεσίας αδέσποτων ζώων συντροφιάς, τις βασικές υποχρεώσεις των ιδιοκτητών-κηδεμόνων ζώων συντροφιάς και τις αρμοδιότητες των δήμων της χώρας για την ορθή διαχείριση των αδέσποτων ζώων.
2η Δραστηριότητα: Προτείνεται ενδεικτικά η ιδέα της εικονικής ή κανονικής αναδοχής (με την εικονική αναδοχή εννοείται η ανάληψη της οικονομικής ευθύνης που σχετίζεται με όλα τα απαραίτητα για ένα ζώο συντροφιάς π.χ. τροφή και εμβολιασμό, το οποίο διαβιεί σε δημοτικό καταφύγιο ή σε καταφύγιο φιλοζωικού σωματείου) ή και υιοθεσίας από το σχολείο ενός αδέσποτου ζώου συντροφιάς του Δήμου. Μέσω αυτής της πρακτικής τα παιδιά θα ευαισθητοποιηθούν και θα προσεγγίσουν την έννοια της ευθύνης, καθώς η υιοθεσία και η αναδοχή ενός αδέσποτου ζώου συντροφιάς, συνεπάγεται μία σειρά υποχρεώσεων εκ μέρους του κηδεμόνα-αναδόχου.
3η Δραστηριότητα: Οι μαθητές/τριες χωρισμένοι σε ομάδες-, συζητούν με την ημι-καθοδήγηση του/της εκπαιδευτικού για τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να βοηθήσουν τα αδέσποτα ζώα του Δήμου τους (π.χ. τοποθέτηση ειδικών σκευών σε διάφορα σημεία της πόλης που θα χρησιμεύουν στη σίτιση των ζώων, δημιουργία και διανομή ειδικών φυλλαδίων σχετικά με την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για την υπεύθυνη φιλοζωία και δημιουργία ενημερωτικού σποτ (βίντεο) από τους μαθητές στην ιστοσελίδα του σχολείου σχετικά με τις υποχρεώσεις των κηδεμόνων.
Στο 7ο εργαστήριο, υλοποιούνται οι ιδέες που είχαν συζητηθεί στο 6ο Εργαστήριο Δεξιοτήτων (Δημιουργία σποτ-βίντεο από μαθητές, Επικοινωνία με τον Δήμο για άδεια τοποθέτησης ειδικών σκευών, διανομή φυλλαδίων σε δρόμο της γειτονιάς του σχολείου) και προτείνεται (προαιρετικά) η επίσκεψη στο δημοτικό καταφύγιο φιλοξενίας αδέσποτων ζώων συντροφιάς (εφόσον υπάρχει) ή στο καταφύγιο κάποιου φιλοζωικού σωματείου. Σκοπός του εργαστηρίου είναι η ανάπτυξη και καλλιέργεια της
δημιουργικής αυτενέργειας των μαθητών/τριών, η εξωστρέφεια τους, η εξοικείωση με τον σχεδιασμό ενημερωτικού υλικού για το θέμα των ζώων συντροφιάς και η ενημέρωση με βιωματικό τρόπο.
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μαθητές/τριες αναμένεται:
-Να εφαρμόζουν στην πράξη αυτά που έχουν κατακτήσει ως γνώση.
-Να εξετάζουν τις υφιστάμενες επιλογές μέσω ανάκλησης δεδομένων και πληροφοριών.
-Να προβληματίζονται και να δημιουργούν παρεμβάσεις σχετικά με την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των ζώων και τις υποχρεώσεις των ανθρώπων απέναντι σε αυτά.
-Να ενημερωθούν για τον θεσμό της αναδοχής και υιοθεσίας ζώων συντροφιάς.
-Να αναστοχαστούν δημιουργικά σχετικά με τα θέματα των δραστηριοτήτων κάθε εργαστηρίου καθώς και σχετικά με σκέψεις, συναισθήματα και προβληματισμούς που αναδύθηκαν.
-Να εξετάσουν και να υλοποιήσουν την ενεργό συμμετοχή τους σε προγράμματα και δράσεις φιλοζωίας.
-Να αναθεωρήσουν προηγούμενες στάσεις και αντιλήψεις.
Δραστηριότητες
1η Δραστηριότητα: Στο στάδιο αυτό υλοποιούνται οι ιδέες που είχαν συζητηθεί στο 6ο Εργαστήριο (Δημιουργία σποτ-βίντεο από μαθητές, Επικοινωνία με τον Δήμο για άδεια τοποθέτησης ειδικών σκευών σίτισης, διανομή φυλλαδίων σε δρόμο που γειτνιάζει με το σχολείο ή σε κάποιο άλλο ορισμένο σημείο του δήμου).
2η Δραστηριότητα (Μπορεί να λειτουργήσει ως εναλλακτική της πρώτης και έχει προαιρετικό χαρακτήρα): Ο/Η εκπαιδευτικός προτείνει στην ολομέλεια της τάξης την οργάνωση επίσκεψης στο δημοτικό καταφύγιο φιλοξενίας αδέσποτων ζώων συντροφιάς (εφόσον υπάρχει). Εκεί, θα έχουν την ευκαιρία, να ενημερωθούν με βιωματικό τρόπο για τα αδέσποτα ζώα και τα προβλήματα που αυτά αντιμετωπίζουν και μετά από συνεννόηση να μεριμνήσουν για τον περίπατο τους, πάντα υπό την επίβλεψη των καθηγητών-συνοδών τους και αρμοδίων του καταφυγίου.
Πολιτική απορρήτου | Όροι χρήσης | Eπικοινωνία και Υποστήριξη