Μέσα από ζωντανά διαδικτυακά μαθήματα και κοινές δημιουργικές δραστηριότητες στην ψηφιακή κοινότητα μάθησης (e-me) και στο ιστολόγιό της, οι μαθητές/τριες των συνεργαζόμενων σχολείων διερευνούν, συγκρίνουν και αναδεικνύουν την τοπική ιστορία, τα ιστορικά μνημεία και τα ήθη–έθιμα/παραδόσεις των περιοχών τους (Ακρόπολη Αθήνας και Ακρόπολη Λίνδου) και έχουν τη δυνατότητα:-να αναλάβουν ενεργό ρόλο στην εξερεύνηση της πολιτιστικής τους κληρονομιάς·-να συλλέξουν πληροφορίες, φωτογραφικό υλικό και μαρτυρίες σχετικές με την τοπική ιστορία, τα ιστορικά μνημεία και τα έθιμα των περιοχών τους (Ακρόπολη Αθηνών και Ακρόπολη Λίνδου)·-να εμβαθύνουν στην κατανόηση των κοινών πολιτισμικών στοιχείων και διαφορών, αναπτύσσοντας δεξιότητες ιστορικής σκέψης και συγκριτικής ανάλυσης·-να διερευνήσουν, να συγκρίνουν και να αναδείξουν, μέσω συνεργατικής μάθησης, τις πολιτισμικές ιδιαιτερότητες των δύο ακροπόλεων·-να δημιουργήσουν ψηφιακά έργα (παρουσιάσεις, αφίσες, πολυτροπικά αφηγήματα), προάγοντας τη δημιουργικότητα και τη συνεργατική έκφραση·-να παρουσιάσουν τα αποτελέσματα της εργασίας τους στην ευρύτερη εκπαιδευτική κοινότητα, καλλιεργώντας δεξιότητες επικοινωνίας και δημόσιου λόγου.
Επίσης, εμβαθύνοντας στην ιστορική μνήμη και την ενεργό πολιτειότητα συμμετέχουν στην ανάδειξή τους, στο πλαίσιο του δικού τους κοινωνικού και πολιτισμικού συγκείμενου. Το πρόγραμμα επιδιώκει την ενδυνάμωση της διαπολιτισμικής συνείδησης και της ιστορικής ενσυναίσθησης των μαθητών/τριών, μέσα από την ενεργή συμμετοχή τους σε αυθεντικές μαθησιακές εμπειρίες που συνδέουν το παρελθόν με το παρόν και ενισχύουν την τοπική ταυτότητα στο πλαίσιο μιας ενιαίας πολιτισμικής κληρονομιάς.
(η παραπάνω δράση εκπονείται στο πλαίσιο του Διαπεριφερειακού Δικτύου Συνεργασίας «Γέφυρες Φιλίας» με συντονιστές τους Παρκοσίδη Ιωάννη, Σοφό Εμμανουήλ και Μιχαηλίδη Κωνσταντίνο)
Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος της Ιστορίας στις Γ’, Δ’, Ε’ και Στ’ τάξεις του Δημοτικού Σχολείου (ΦΕΚ, Τεύχος Β’, 1963/2021)
Πρόγραμμα Σπουδών «Δράσεις Ενεργού Πολίτη» του Νηπιαγωγείου, του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου (ΦΕΚ 6048/Β΄/1-11-2024)
Πρόγραμμα Σπουδών για το μάθημα της Ιστορίας στις Γ΄, Δ΄, Ε΄ και ΣΤ΄ τάξεις Δημοτικού Σχολείου (Β΄ 507) 10545/Δ1/2023 Υ.Α.
Οι μαθητές/τριες αναμένεται να :
αναγνωρίζουν και να περιγράφουν βασικά στοιχεία της τοπικής ιστορίας, της πολιτιστικής κληρονομιάς και των μνημείων των δύο περιοχών (Ακρόπολη Αθηνών και Λίνδου),
συγκρίνουν τις ομοιότητες και τις διαφορές των δύο πολιτισμικών τοπίων, αναπτύσσοντας δεξιότητες ιστορικής κατανόησης και πολιτισμικής σύγκρισης,
αναλάβουν ενεργό ρόλο στη συλλογή και οργάνωση πληροφοριών από διάφορες πηγές (έντυπες, ψηφιακές, προφορικές) ενισχύοντας τις ερευνητικές και ψηφιακές τους δεξιότητες,
εμβαθύνουν στην έννοια της πολιτιστικής ταυτότητας και συνέχειας μέσα από την εξερεύνηση τοπικών αφηγήσεων και παραδόσεων,
αναπτύξουν συνεργατικές δεξιότητες, εργαζόμενοι σε ομάδες και αλληλεπιδρώντας με συνομηλίκους από άλλα σχολεία,
δημιουργήσουν ποικίλα ψηφιακά ή/και έντυπα προϊόντα (παρουσιάσεις, αφίσες, αφηγήσεις, εικονικές ξεναγήσεις) που αναδεικνύουν την τοπική ιστορία και πολιτιστική κληρονομιά,
επικοινωνούν τα αποτελέσματα της δουλειάς τους στην ευρύτερη σχολική και τοπική κοινότητα, ενισχύοντας την αυτοπεποίθηση, τον λόγο και την κοινωνική συμμετοχή,
αποκτήσουν ευαισθησία και υπευθυνότητα για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης,
αναπτύξουν μεταγνωστικές δεξιότητες μέσα από τον αναστοχασμό πάνω στη διαδικασία μάθησης (τι έμαθαν, πώς το έμαθαν, τι δυσκολίες αντιμετώπισαν, πώς τις ξεπέρασαν).
– Ερωτήσεις σύνδεσης με την καθημερινή ζωή και τα βιώματα των μαθητών τριών: Τ ι σας έρχεται στο μυαλό όταν ακούτε τη λέξη Ακρόπολη; Έχετε επισκεφθεί ποτέ την Ακρόπολη των Αθηνών ή της Λίνδου; Τι σας έκανε εντύπωση; Πώς πιστεύετε ότι ένιωθαν οι άνθρωποι που ζούσαν κοντά σε τέτοια μνημεία;
– Ερωτήσεις παρατήρησης και σύγκρισης: Ποιες ομοιότητες και διαφορές πιστεύετε ότι υπάρχουν ανάμεσα στην Ακρόπολη των Αθηνών και της Λίνδου; Γιατί πιστεύετε ότι χτίστηκαν Ακροπόλεις σε διαφορετικές πόλεις της αρχαίας Ελλάδας; Αν μπορούσατε να σταθείτε σε κάθε Ακρόπολη, τι θα προσέχατε πρώτα;
– Ερωτήσεις ερμηνείας και φαντασίας: Αν η Ακρόπολη μπορούσε να μιλήσει, τι ιστορίες θα μας έλεγε; Πώς πιστεύετε ότι μια μέρα στην αρχαία Λίνδο ήταν διαφορετική από μια μέρα στην αρχαία Αθήνα; Αν σας ζητούσαν να επιλέξετε ένα μόνο στοιχείο από κάθε Ακρόπολη για να φτιάξετε μια «σύγχρονη ακρόπολη», τι θα επιλέγατε και γιατί;
– Ερωτήσεις δημιουργικής σκέψης και σχεδιασμού: Αν σας ζητούσαν να φτιάξετε μια έκθεση ή ένα βίντεο για να παρουσιάσετε τις δύο Ακροπόλεις, τι μορφή θα επιλέγατε; Πώς θα αφηγούσασταν την ιστορία; Πώς θα μπορούσε η σύγχρονη κοινωνία να εμπνευστεί από τα μνημεία αυτά; Τι ρόλο παίζουν τα πολιτιστικά μνημεία στη διατήρηση της ταυτότητάς μας;
– Ερωτήσεις στοχασμού και αξιών: Πιστεύετε ότι είναι σημαντικό να διατηρούμε και να προστατεύουμε μνημεία όπως οι Ακροπόλεις; Γιατί; Τι μπορούν να μας διδάξουν οι αρχαίοι ναοί και πόλεις για το πώς ζούμε σήμερα;
Η τάξη χωρίζεται σε ομάδες ρόλων και κάθε ομάδα αναλαμβάνει μια θεματική ενότητα προς διερεύνηση, σε σύνδεση με τις πρώτες ερωτήσεις που έχουν ήδη αναδειχθεί: – Ομάδα Ιστορίας και Χρονολογίας με στόχο την διερεύνηση της ιστορικής διαδρομής των δύο Ακροπόλεων από την αρχαιότητα έως σήμερα. Περιλαμβάνει: χρονολογικά γεγονότα, ιστορικά πρόσωπα που σχετίζονται με τις Ακροπόλεις, ρόλο των μνημείων σε διαφορετικές εποχές (αρχαιότητα, μεσαίωνας, νεότερη εποχή) -Ομάδα Αρχιτεκτονικής και Τεχνών με στόχο την κατανόηση της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας των δύο Ακροπόλεων. Περιλαμβάνει: Δομή, υλικά κατασκευής, σύγκριση ρυθμών (π.χ. Δωρικός, Ιωνικός), μνημεία και καλλιτεχνικές παρεμβάσεις -Ομάδα Μυθολογίας και Τοπικών Θρύλων με στόχο: την ανάδειξη των μυθολογικών και αφηγηματικών στοιχείων που συνδέονται με τις Ακροπόλεις. Περιλαμβάνει: Μύθους (π.χ. Αθηνά – Ποσειδώνας, Δανάη και Δίας), τοπικούς θρύλους ή αφηγήσεις που διατηρούνται στη συλλογική μνήμη, σχέση του μύθου με τη σύγχρονη ταυτότητα των περιοχών -Ομάδα Πολιτισμού και Παραδόσεων με στόχο τη διερεύνηση της πολιτιστικής ταυτότητας και των εθίμων κάθε περιοχής. Περιλαμβάνει: Τοπικά έθιμα, γιορτές, παραδοσιακές πρακτικές, διατροφικές, μουσικές και ενδυματολογικές παραδόσεις, παράδοση στη λαϊκή τέχνη (κεραμικά, ξυλογλυπτική, κ.λπ.) – Ομάδα Γεωγραφίας και Περιβάλλοντος με στόχο την εξέταση της γεωγραφικής θέσης, φυσικού περιβάλλοντος και της σχέσης του με την ιστορική/πολιτιστική εξέλιξη. Περιλαμβάνει: Τοποθέτηση των Ακροπόλεων στον χάρτη, επιλογή τοποθεσίας και στρατηγικής σημασίας, επιρροές του φυσικού περιβάλλοντος στην κατασκευή – Ομάδα Ψηφιακής Τεκμηρίωσης και Επικοινωνίας με στόχο τη συλλογή, επεξεργασία και παρουσίαση του υλικού με ψηφιακά μέσα. Περιλαμβάνει: Δημιουργία παρουσιάσεων, αφισών, χαρτών, βίντεο, υποστήριξη των υπόλοιπων ομάδων στην ψηφιακή παρουσίαση, διαχείριση του κοινού ιστολογίου ή της κοινότητας e-me – Ομάδα Προφορικής Ιστορίας και Τοπικών Μαρτυριών με στόχο τη συλλογή προφορικών μαρτυριών από κατοίκους ή πρόσωπα με ιδιαίτερη γνώση για τις περιοχές. Περιλαμβάνει: Συνεντεύξεις με παππούδες/γιαγιάδες, εκπαιδευτικούς, μέλη πολιτιστικών συλλόγων, καταγραφή μαρτυριών σε ήχο ή κείμενο, ανάλυση της βιωματικής διάστασης της τοπικής μνήμης. Η επιλογή θεματικής ομάδας μπορεί να γίνεται από τους ίδιους τους μαθητές/τριες με βάση τα ενδιαφέροντά τους, καλλιεργώντας έτσι την προσωπική εμπλοκή και την αίσθηση ευθύνης. Κάθε ομάδα μπορεί να έχει συγκεκριμένο ρόλο-στόχο, χρονοδιάγραμμα και υποστήριξη από τον/την εκπαιδευτικό.
Οι ομάδες οργανώνουν και επεξεργάζονται το υλικό τους στην τάξη και στην ολομέλεια κυρίαρχο το ερώτημα: «Πώς η ιστορία και ο πολιτισμός των δύο Ακροπόλεων — της Αθήνας και της Λίνδου — διαμορφώνουν την ταυτότητα των σύγχρονων τοπικών κοινωνιών και τι κοινό αφήγημα μπορούν να συνθέσουν οι νέοι για το παρελθόν και το παρόν τους;» Εναλλακτικά; -«Τι μας λένε οι δύο Ακροπόλεις για τον τόπο μας, το παρελθόν μας και εμάς τους ίδιους σήμερα;»-«Ποια ιστορία αφηγούνται σήμερα οι Ακροπόλεις της Αθήνας και της Λίνδου και γιατί αξίζει να την ξέρουμε και να την μεταδώσουμε;»-«Πώς μπορούμε, ως μαθητές/τριες, να γίνουμε ξεναγοί της τοπικής μας ιστορίας, αναδεικνύοντας τις δύο Ακροπόλεις;». Το παραδοτέο κάθε ομάδας θα είναι μια μορφή απάντησης σε αυτό το ερώτημα μέσα από διαφορετική θεματική σκοπιά — με τελικό στόχο την κατασκευή ενός συλλογικού έργου (π.χ. e-book, ψηφιακή έκθεση, ιστολόγιο, podcast, ψηφιακή ξενάγηση, καλλιτεχνικό έργο ή έκθεση). Ακόμη μετά από επικοινωνία με τη δημοτική αρχή και την έκδοση σχετικής έγκρισης, οι ομάδες επιμελούνται το ψηφιακό υλικό της ιστορικής ανάδειξης των δύο Ακροπόλεων σε QR code.
Οι μαθητέ/τριες παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της συλλογική τους δράσης στην ολομέλεια της τάξης με διάφορους τρόπους όπως: Αφίσα, PowerPoint / Canva παρουσίαση, Βίντεο, Σκίτσο ή καλλιτεχνική αναπαράσταση, Ραδιοφωνικό μήνυμα ή podcast, e-book κτλ. Στόχος φάσης: Οι μαθητές/τριες να συγκεντρώσουν, να οργανώσουν και να αναλύσουν πληροφορίες σχετικά με την ιστορία, την αρχιτεκτονική, τη μυθολογία και τις παραδόσεις που σχετίζονται με την Ακρόπολη των Αθηνών και της Λίνδου.
Η φάση αυτή εστιάζει στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων της μαθητικής έρευνας και παρέμβασης στην ευρύτερη σχολική και τοπική κοινότητα. Όλες οι ομάδες παρουσιάζουν το έργο τους σε κοινή εκδήλωση (φυσικά ή διαδικτυακά), π.χ. «Μια διπλή ξενάγηση στις Ακροπόλεις», όπου ενώνονται όλα τα παραδοτέα σε μια ψηφιακή έκθεση ή αφηγηματικό έργο. Στο πλαίσιο αυτό, μπορεί να προσκληθούν μέλη της τοπικής κοινότητας, εκπρόσωποι του Δήμου, γονείς και εκπαιδευτικοί, ώστε να ακούσουν τη φωνή των μαθητών/τριών και να συζητήσουν μαζί τους. Το πλαίσιο αυτό λειτουργεί ως άνοιγμα προς την κοινότητα, δίνοντας στους/στις μαθητές/τριες την εμπειρία του να γίνονται φορείς λόγου, δημιουργίας και ευθύνης για τον τόπο τους
Οι μαθητές/τριες παρουσιάζουν στην τάξη ή στην πλατφόρμα e-me την πρόοδο της έρευνάς τους και συζητούν τι δυσκολεύτηκαν να βρουν ή να κατανοήσουν και πώς μπορούν να συνεχίσουν. Ο/ Η εκπαιδευτικός αξιοποιεί ερωτήσεις όπως: «Τι καινούριο μάθατε;», «Τι σας ενθουσίασε ή σας δυσκόλεψε;», «Πώς συνεργαστήκατε στην ομάδα σας;». Σε ένα χαρτί Α3 οι μαθητές/τριες καταγράφουν σκέψεις, δημιουργίες και λέξεις-κλειδιά που αναδείχθηκαν. Ο πίνακας αυτός θα περιέχει όσα έμαθαν, ένιωσαν και όσα τους προβλημάτισαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος και παραμένει διαθέσιμος για να εμπλουτίζεται με νέες ιδέες και προτάσεις στο μέλλον.