Η δράση επιχειρεί να συνδέσει την τοπική ιστορία της Φλώρινας και τους Βιώσιμους Στόχους ανάπτυξης, ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή, την περιβαλλοντική συνείδηση και την οικονομική ανθεκτικότητα της περιοχής. Η Φλώρινα, έχει μακραίωνη ιστορία και πολιτιστική κληρονομιά. Η περιοχή κατοικήθηκε από την αρχαιότητα και αποτέλεσε σημαντικό σταυροδρόμι πολιτισμών. Προϊστορικά, Ελληνιστικά, Ρωμαϊκά, Βυζαντινά, Οθωμανικά και νεότερα στοιχεία συνυπάρχουν στην ιστορική της ταυτότητα. Οι μαθητές/τριες, μέσα από βιωματικές και ερευνητικές δράσεις, θα ανακαλύψουν, θα μελετήσουν και να θα παρουσιάσουν την τοπική ιστορία της ευρύτερης περιοχής της Φλώρινας κατά την Ελληνιστική περίοδο, κατά την οποία άκμασαν σημαντικοί οικισμοί στην περιοχή.
Δημιουργοί: Κωνσταντία Βαϊρινού, Ιωάννης Παπαδέλης, Θεόφιλος Κατσιανίδης, Ευαγγελία Τσελεπή-Κωστίκα
Σύνδεση με το:
Οι μαθητές/τριες, αναμένεται να:
έρθουν σε επαφή με τις παραδόσεις, τα πολιτιστικά και γεωγραφικά στοιχεία της περιοχής τους κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους,
εντοπίσουν τη διαχρονική εξέλιξη της τοπικής κοινωνίας και τη σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν,
συσχετίσουν τον τρόπο με τον οποίο η ιστορική και φυσική κληρονομιά συνδέεται με τη σύγχρονη ανάγκη για αειφόρο ανάπτυξη,
εντοπίσουν τη σχέση ανθρώπου – περιβάλλοντος μέσα από την ιστορία του τόπου,
αναπτύξουν στάσεις σεβασμού απέναντι στο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον,
ενισχύσουν την τοπική και πολιτισμική ταυτότητά τους,
ευαισθητοποιηθούν για τη διατήρηση της πολιτιστικής τους κληρονομιάς,
αποκτήσουν ευθύνη για την προστασία της πολιτιστικής και φυσικής τους κληρονομιάς,
αναπτύξουν υπευθυνότητα και κριτική σκέψη μέσα από τον ρόλο του ενεργού πολίτη,
αναγνωρίσουν τη σημασία της προφορικής ιστορίας και της βιωματικής μάθησης,
αναπτύξουν δεξιότητες ιστορικής έρευνας, παρατήρησης και αξιοποίησης πηγών, συνεργασίας, ομαδικής εργασίας, δημιουργικής παρουσίασης και διαγενεακής επικοινωνίας,
καλλιεργήσουν την ιστορική σκέψη,
εκφράζουν συναισθήματα και εντυπώσεις μέσω της τέχνης,
ενισχύσουν τους δεσμούς με την κοινότητα,
αναπτύξουν συνεργασίες με τοπικούς φορείς, μουσεία, καλλιτέχνες, ερευνητές,
δημιουργήσουν συνθήκες εξωστρέφειας του σχολείου (π.χ. παρουσιάσεις, εκδηλώσεις, εκθέσεις, τοπικό ραδιόφωνο ή ΜΜΕ),
αναπτύξουν ενεργό συμμετοχή στην παραγωγή περιεχομένου που θα προβάλλει την τοπική ιστορία με: Άρθρα σε μαθητική εφημερίδα. Άρθρα, βίντεο ή ψηφιακός χάρτης με σημεία ιστορικού ή οικολογικού ενδιαφέροντος σε ιστολόγιο του σχολείου ή σε πλατφόρμα eTwinning ή Erasmus.
Στη φάση αυτή, οι μαθητές/τριες συζητούν σχετικά με την ιστορία της Φλώρινας, για την ενεργοποίηση του ενδιαφέροντος τους και την ανίχνευση των προγενέστερων γνώσεών τους.
Ο/Η εκπαιδευτικός θέτει το ερώτημα: «Τι γνωρίζουμε για την ιστορία της Φλώρινας;».
Οι απόψεις και οι ιδέες των μαθητών /τριών καταγράφονται στην 1η στήλη του διαγράμματος KWLH.
Στη συνέχεια, ορίζουν την έννοια «αρχαία πόλη» με το μοντέλο Frayer.
Ακολουθεί προβολή και ανάλυση βίντεο/ντοκιμαντέρ για την Ελληνιστική Εποχή και τις Ελληνιστικές Πόλεις στη Μακεδονία, καθώς και παρατήρηση φωτογραφιών των Ελληνιστικών Πόλεων στην περιοχή της Φλώρινας.
Οι μαθητές/τριες σε ομάδες καταγράφουν σε φύλλο εργασίας τα στοιχεία που τους προκαλούν εντύπωση ή απορίες και θα ήθελαν να μάθουν γι’ αυτά.
Επιλέγουν την Ελληνιστική Πόλη που θα επικεντρωθεί η έρευνά τους.
Ο/Η εκπαιδευτικός θέτει το ερώτημα: «Τι θέλουμε να μάθουμε;».
Τα ερωτήματα των μαθητών/τριών καταγράφονται στη 2η στήλη του διαγράμματος KWLH και ομαδοποιούνται σε ενότητες, που καθοδηγούν την περαιτέρω έρευνα: καθημερινή ζωή, πολεοδομία/αρχιτεκτονική, ασχολίες/οικονομία, γυναίκες/παιδιά, τέχνες, θρησκεία.
Με βάση τις θεματικές ενότητες της έρευνας, δημιουργούνται ομάδες εργασίας και κατανομή των μαθητών/τριών σε αυτές (Αρχαιολόγοι, Αρχιτέκτονες, Δημοσιογράφοι, Δημογράφοι, Καλλιτέχνες, Ιερείς).
Επιπλέον, γίνεται κατανομή ρόλων και εργασιών.
Κάθε ομάδα αναλαμβάνει μία θεματική ενότητα προς διερεύνηση αξιοποιώντας τις καταγραφές της 2ης στήλης του διαγράμματος KWLH.
Οι μαθητές/τριες στις ομάδες συζητούν και συναποφασίζουν σχετικά με το: Τι ψάχνουμε; Από πού θα βρούμε πληροφορίες; Ποιοι θα κάνουν τι; Τι θα φτιάξουμε για την παρουσίαση των ευρημάτων; Ποιος ο τίτλος της εργασίας;
Ανάλογα με τους στόχους, το θέμα και τις δραστηριότητες της κάθε ομάδας, οι μαθητές/τριες εργάζονται συνεργατικά και πραγματοποιούν:
αναζήτηση πληροφοριών (προφορικές, έντυπες, διαδικτυακές, ψηφιακές πηγές, αυθεντικά αντικείμενα και αρχαιολογικά ευρήματα),
παρατήρηση και ανάλυση χαρτών – χρήση GIS/Google Earth),
δημιουργία ερωτηματολογίων για έρευνα πεδίου, συνεντεύξεων και φύλλων εργασίας,
επαφή με φορείς και ειδικούς για υποστήριξη και συνεργασία (π.χ. Σχολικές και Δημόσιες Βιβλιοθήκες, Αρχαιολογικό Μουσείο Φλώρινας, Ελληνιστικοί Οικισμοί Φλώρινας, Πετρών, Εφορία Αρχαιοτήτων, Πολιτιστικοί Σύλλογοι, Το Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Εργαστήρια τοπικών καλλιτεχνών).
Ειδικότερα:
Η ομάδα των Αρχαιολόγων διερευνά υλικό στο διαδίκτυο και βιβλιοθήκες σχετικά με την ιστορία και τα αρχαιολογικά ευρήματα που σχετίζονται με την καθημερινή ζωή στην Ελληνιστική Πόλη της επιλογής τους και διαμορφώνει φύλλο παρατήρησης και καταγραφής δεδομένων- αντικειμένων της καθημερινής ζωής των κατοίκων στα Ελληνιστικά χρόνια για την έρευνα πεδίου είτε στον χώρο της Ελληνιστικής Πόλης είτε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Φλώρινας.
Η ομάδα των Αρχιτεκτόνων διαμορφώνει φύλλα εργασίας για την έρευνα πεδίου σχετικά με την πολεοδομία και την αρχιτεκτονική της Ελληνιστικής Πόλης.
Η ομάδα των Δημοσιογράφων διαμορφώνει ερωτήσεις που θα θέσει σε ειδικούς για τις ασχολίες και την οικονομία στην Ελληνιστική Πόλη.
Η ομάδα των Δημογράφων διαμορφώνει ερωτήσεις που θα τις θέσει σε ειδικούς σχετικά με τη θέση και τον ρόλο της γυναίκας και των παιδιών στην Ελληνιστική Πόλη.
Η ομάδα των Καλλιτεχνών διαμορφώνει φύλλα εργασίας για την έρευνα πεδίου σχετικά με τα καλλιτεχνήματα (π.χ. αγάλματα, σκεύη, κοσμήματα κτλ) της Ελληνιστικής Πόλης. Συνάμα, διαμορφώνει ερωτήσεις που θα θέσει σε ειδικούς για την καλλιτεχνική δημιουργία.
Η ομάδα των Ιερέων διαμορφώνει φύλλα εργασίας για την έρευνα πεδίου σχετικά με τη θρησκεία και τα αντικείμενα λατρείας (π.χ. αγάλματα θεών και ηρώων, σκεύη, βωμοί κτλ) της Ελληνιστικής Πόλης. Παράλληλα, διαμορφώνει ερωτήσεις που θα θέσει σε ειδικούς για την λατρεία και τα λατρευτικά έθιμα.
Στη συνέχεια, οι ομάδες επισκέπτονται οργανωμένα την Ελληνιστική Πόλη της επιλογής τους ή το Αρχαιολογικό Μουσείο Φλώρινας για παρατήρηση και καταγραφή, εργασία πεδίου και συνεντεύξεις με ειδικούς.
Στη φάση αυτή, οι ομάδες επιστρέφοντας στην τάξη οργανώνουν, επεξεργάζονται το υλικό τους και αναλύουν – ερμηνεύουν τις καταγραφές των δεδομένων τους.
Στην ολομέλεια διατυπώνουν απόψεις, επιχειρηματολογούν και καταγράφουν τις βιώσιμες πρακτικές που ακολουθούσαν οι κάτοικοι στα ελληνιστικά χρόνια και θα μπορούσαν να ενισχυθούν στη σημερινή εποχή (διατροφικές συνήθειες, πολεοδομικός σχεδιασμός, χρήση δομικών υλικών κτλ).
Στη συνέχεια, προτείνουν την ανάδειξη των βιώσιμων πρακτικών μέσω μιας θεατρικής αναπαράστασης της καθημερινής ζωής των ελληνιστικών χρόνων, που θα απευθύνεται στους γονείς, στους πολίτες και στους φορείς της τοπικής κοινότητας, στο πλαίσιο οργάνωσης μιας «Ημέρας Πολιτιστικού Περιπάτου» στην Ελληνιστική Πόλη, σε συνεργασία με τοπικούς φορείς.
Συζητούν και συναποφασίζουν το σενάριο της θεατρικής αναπαράστασης, επιλέγουν και διανέμουν ρόλους, προτείνουν σκηνικά, κοστούμια, οπτικά και ηχητικά εφέ, τον τόπο διεξαγωγής και την οργάνωση της αναπαράστασης (προσκλήσεις, πρόγραμμα, αφίσα, ανακοίνωση στα τοπικά ΜΜΕ (εφημερίδα/ραδιόφωνο/τηλεοπτικό δίκτυο).
Διαμορφώνουν αίτημα προς την Εφορία Αρχαιοτήτων για την παραχώρηση χώρου στην Ελληνιστική Πόλη και την υλοποίηση της θεατρικής αναπαράστασης.
Αιτούνται στην Διεύθυνση της σχολικής τους μονάδας την παραγωγή των εντύπων που θα επιμεληθούν οι ομάδες (προσκλήσεις, πρόγραμμα, αφίσα).
Οι ομάδες επιμελούνται την παραγωγή των κειμένων και των εντύπων της θεατρικής αναπαράστασης.
Στέλνουν προσκλήσεις σε γονείς και φορείς της τοπικής κοινότητας και δελτίο τύπου στα τοπικά ΜΜΕ.
Τοποθετούν αφίσες και πρόγραμμα σε χώρους ανακοινώσεων της τοπικής κοινωνίας.
Υλοποιούν τη θεατρική αναπαράσταση στον καθορισμένο χώρο και χρόνο.
Για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έρευνας στην τάξη και στο σχολείο, υλοποιείται εκδήλωση για τους γονείς και την τοπική κοινωνία.
Κάθε ομάδα οργανώνει και παρουσιάζει το έργο της:
Η ομάδα των Αρχαιολόγων αφηγείται ιστορίες και μυθολογίες που σχετίζονται με τα αρχαιολογικά ευρήματα της καθημερινής ζωής στην Ελληνιστική Πόλη.
Η ομάδα των Αρχιτεκτόνων παρουσιάζει τις διαπιστώσεις της σχετικά με τις βιώσιμες πρακτικές στην πολεοδομία και την αρχιτεκτονική της Ελληνιστικής Πόλης.
Η ομάδα των Δημοσιογράφων διαβάζει αποσπάσματα και ομαδοποιημένα δεδομένα από τις συνεντεύξεις σε ειδικούς για τις ασχολίες και την οικονομία στην Ελληνιστική Πόλη.
Η ομάδα των Δημογράφων παρουσιάζει τις εξελίξεις σχετικά με τη θέση και τον ρόλο της γυναίκας και των παιδιών συγκριτικά στην Ελληνιστική Πόλη και στο σήμερα.
Η ομάδα των Καλλιτεχνών παρουσιάζει τις διαπιστώσεις της σχετικά με την αισθητική και τα καλλιτεχνήματα της Ελληνιστικής Πόλης.
Η ομάδα των Ιερέων παρουσιάζει τις διαπιστώσεις της σχετικά με τη θρησκεία και τα αντικείμενα λατρείας της Ελληνιστικής Πόλης, όπως και τα λατρευτικά έθιμα.
Αναρτούν υλικό στο σχολικό ιστολόγιο ή τη μαθητική εφημερίδα.
Παρουσιάζουν σε πρόγραμμα eTwinning ή Erasmus βιώσιμες πρακτικές των ελληνιστικών χρόνων.
Δίνουν συνέντευξη σε τοπικά ΜΜΕ (εφημερίδα/ραδιόφωνο/τηλεοπτικό δίκτυο) για την υιοθέτηση των βιώσιμων πρακτικών των ελληνιστικών χρόνων.
Για τον αναστοχασμό των μαθητών/τριών, γίνεται συζήτηση σχετικά με το: Τι μάθαμε; Πώς το μάθαμε; Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε αλλιώς; Πώς συνεργαστήκαμε στην ομάδα; Τι μας δυσκόλεψε;
Οι σκέψεις των μαθητών/τριών καταγράφονται στις αντίστοιχες στήλες του διαγράμματος KWLH.
Παράλληλα, καλούνται να αναστοχαστούν για τον ρόλο της εκπαίδευσης στη διασύνδεση της τοπικής ιστορίας με τη βιωσιμότητα, εκφράζοντας τις σκέψεις τους σε έναν τοίχο γκράφιτι με ένα σχόλιο, ένα σύνθημα, ένα ζωγραφικό μοτίβο.
Επιπλέον, δημιουργούν ένα «κόμικ» εμπειριών και συναισθημάτων από τη δράση.
Τέλος, καταθέτουν προτάσεις για ήπια τουριστική ανάπτυξη, με σεβασμό στην ιστορία και το τοπίο.
