Η δράση αποσκοπεί στη γνωριμία των μαθητών/τριών με τη χλωρίδα και την πανίδα του τόπου κατοικίας τους, του νησιού τους. Μέσα από ομαδοσυνεργατικές πρακτικές οι μαθητές/ τριες θα ερευνήσουν, θα ανακαλύψουν και θα παρουσιάσουν βασικά στοιχεία και πληροφορίες που αναφέρονται και σχετίζονται με την πανίδα, τη χλωρίδα, το κλίμα του νησιού, τα τοπικά προϊόντα του νησιού τους, την ανθρωπογεωγραφία του, τα προβλήματα που υπάρχουν και σχετίζονται με τη χλωρίδα και την πανίδα και γενικότερα το περιβάλλον και το ρόλο της ανθρώπινης παρέμβασης. Μέσα από ανακαλυπτικές και βιωματικές δράσεις οι μαθητές/τριες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα θα ενημερωθούν για τα φυτά και τα ζώα που ζουν στο νησί τους, θα αναζητήσουν, θα συλλέξουν και θα παρουσιάσουν στοιχεία για αυτά και θα προβούν σε σύνθεση και ερμηνεία αυτών των τοπικών χαρακτηριστικών και ιδιαιτεροτήτων.
Διασύνδεση με το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) και το Αναλυτικό Προγράμματα Σπουδών (ΑΠΣ) για το γνωστικό αντικείμενο της Γεωγραφίας Ε΄ Δημοτικού (ΦΕΚ 304/Β΄/13-03-2003), ( ΦΕΚ 5815/Β/10-12-2021)
Διασύνδεση με το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών στο γνωστικό αντικείμενο της Γεωγραφίας Ε΄ Δημοτικού (ΦΕΚ 2259/τ. Β΄/06-04-2023)
Διασύνδεση με το Πρόγραμμα Σπουδών «Δράσεις Ενεργού Πολίτη» του Νηπιαγωγείου, του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου (ΦΕΚ 6048/Β΄/1-11-2024)
Οι μαθητές/τριες αναμένεται να:
συλλέγουν και καταγράφουν στοιχεία για τη χλωρίδα και την πανίδα του τόπου τους,
συγκροτούν ομάδες και να διεξάγουν έρευνα για τα φυτά και τα ζώα που υπάρχουν στο νησί τους σε διάφορες χρονικές περιόδους και καταλήγουν σε ομοιότητες και διαφορές,
συγκεντρώνουν πληροφορίες και να ταξινομούν το υλικό από πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές,
διερευνούν, αναλύουν και παρουσιάζουν τα προϊόντα που προέρχονται από την πανίδα και τη χλωρίδα,
συγκρίνουν το πλήθος των φυτών και των ζώων που υπάρχουν σήμερα με το παρελθόν και εντοπίζουν τις αιτίες για αυτές τις διαφορές,
διαπιστώνουν και καταγράφουν τις συνέπειες του τουρισμού στη χλωρίδα και στην πανίδα όσο και στις ασχολίες των κατοίκων,
διαπιστώνουν και καταγράφουν το βαθμό της ανθρώπινης παρέμβασης και πόσο επηρέασε την πανίδα και τη χλωρίδα του νησιού του,
συντάσσουν κείμενα και καταθέτουν ολοκληρωμένες προτάσεις παρέμβασης για την αναβάθμιση της πανίδας και λωρίδας του νησιού τους.
Η δράση ξεκινά με μια ανοιχτή συζήτηση με τους μαθητές/τριες σχετικά με τη χλωρίδα και την πανίδα του νησιού τους με σκοπό να ενεργοποιηθούν οι εμπειρίες και οι γνώσεις των μαθητών/τριών σχετικά με το ποια ζώα κι ποια φυτά, τι γνωρίζουν για την ιστορία αυτών των φυτών και των ζώων, εάν υπήρχαν από πολύ παλιά, και σε ποια ποσότητα, τις αλλαγές που παρουσιάστηκαν τις τελευταίες δεκαετίες και πού οφείλονται οι αλλαγές αυτές. Μέσα από την παρατήρηση και διερεύνηση, διατυπώνουν τα πρώτα ερωτήματα που θα τους καθοδηγήσουν στην περαιτέρω έρευνα: για την πανίδα και τη χλωρίδα στο παρελθόν, τα προϊόντα που παρήγαγε το νησί τους παλιότερα και αυτά που παράγει σήμερα, το ρόλο του τουρισμού σε αυτές τις αλλαγές, καθώς και τις κύριες ασχολίες των κατοίκων στο παρελθόν και σήμερα.
Η τάξη χωρίζεται σε ομάδες ρόλων (Ιστορικοί, Παρατηρητές, Δημοσιογράφοι, Δημιουργοί) και κάθε ομάδα αναλαμβάνει μια θεματική ενότητα προς διερεύνηση, σε σύνδεση με τις πρώτες ερωτήσεις που έχουν ήδη αναδειχθεί:
Ομάδα Ιστορικών: αναζητά πληροφορίες για την πανίδα και τη χλωρίδα στα αρχαία, βυζαντινά χρόνια και στη νεότερη εποχή. Επίσης διερευνά και καταγράφει τα προϊόντα που προέρχονται από την πανίδα και τη χλωρίδα και αναδεικνύει το ρόλο του τουρισμού στις αλλαγές που παρατηρούνται. Παράλληλα, συγκεντρώνει φωτογραφικό υλικό, αφηγήσεις και μαρτυρίες με σκοπό να καταγράψει την πανίδα και τη χλωρίδα του νησιού και τη συμβολή της στην οικονομική ανάπτυξη του νησιού.
Ομάδα Παρατηρητών: προετοιμάζει το φύλλο παρατήρησης που θα χρησιμοποιήσει στην επιτόπια επίσκεψη: καταγράφει πεδία όπως τα πιο γνωστά αλλά και σπάνια φυτά του νησιού, τα πιο γνωστά και τα πιο σπάνια ζώα επίσης.
Ομάδα Δημοσιογράφων: διαμορφώνει ερωτήσεις που θα θέσει σε κατοίκους, περαστικούς ή επαγγελματίες που σχετίζονται με τη χλωρίδα και την πανίδα του νησιού.
Ομάδα Δημιουργών: διερευνά διαδικτυακά και συγκρίνει αντίστοιχα τη χλωρίδα και την πανίδα γειτονικών νησιών ή νησιών από άλλες περιοχές καταγράφοντας ομοιότητες και διαφορές ως προς τα κριτήρια που έθεσαν και διερευνούν οι παρατηρητές.
Αναζήτηση, συλλογή και επιλογή ιστορικών πηγών και υλικού σχετικού με την πανίδα και τη χλωρίδα του νησιού. Συλλογή και επιλογή λογοτεχνικών έργων που ενδεχομένως αναφέρονται στο θέμα τους.
Οι μαθητές/τριες θα επισκεφθούν διάφορα σημεία του νησιού τους που θα συναντήσουν χαρακτηριστικά δείγματα της χλωρίδας του νησιού. Θα επισκεφτούν επίσης και κτηνοτροφικές μονάδες ή κτηνοτρόφους και θα καταγράψουν τα ζώα που υπάρχουν στο νησί τους και επίσης θα επισκεφτούν εάν υπάρχουν χώρους, που έχουν χαρακτηριστεί ως προστατευόμενοι λόγω του φυσικού του κάλλους και της βιοποικιλότητας που παρουσιάζουν. Σκοπός αυτών των επισκέψεων είναι να ενημερωθούν και να γνωρίσουν τα αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα που παράγονται στον τόπο τους και να το συνδέσουν με το κλίμα του νησιού.
Ενημέρωση για αξιοποίηση των διαθέσιμων υποδομών της σχολικής μονάδας. (διαδραστικοί πίνακες, βιντεοπροβολείς, εκτυπωτές, κλπ.) Συνεργασία με Συναδέλφους στα πλαίσια της Διαθεματικότητας
Επικοινωνία με φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης όπως Περιφέρεια, Δήμος και με τοπικούς φορείς και Συλλόγους όπως Πολιτιστικοί Σύλλογοι, Λαογραφικοί, (Δήμος, πολιτιστικοί σύλλογοι) για πιθανή στήριξη ή υλικό.
Επικοινωνία και συνεργασία με συγγραφείς σχετικών βιβλίων.
Έλεγχος και σχεδιασμός για πιθανές εκπαιδευτικές επισκέψεις Σχεδιασμός Χρονοδιαγράμματος του προγράμματος.
Πρόσκληση γεωπόνων, κτηνιάτρων, δασολόγων, οικονομολόγων, συγγραφέων για να ενημερώσουν τους/τις μαθητές/τριες για θέμα που σχετίζεται με το αντικείμενο τους. Οι μαθητές/τριες με τον τρόπο αυτό θα έχουν τη δυνατότητα να θέσουν ερωτήσεις, να διευκρινίσουν απορίες, να συζητήσουν και να ενημερωθούν με τον πλέον κατάλληλο τρόπο για θεματικές του προγράμματος.
Οι μαθητές/τριες προτείνεται να δημιουργήσουν ένα διαδραστικό ψηφιακό χάρτη που θα μπορούν να συμπληρώνουν βασικά στοιχεία και πληροφορίες για τη χλωρίδα και την πανίδα του νησιού με φωτογραφίες τοπίων διαφορετικών χρονικών περιόδων, της ίδιας περιοχής σε φωτογραφία προκειμένου να διαπιστώνονται οι διαφορές που έχουν επέλθει και σε ποιο βαθμό. Δημιουργία βίντεο ή ντοκιμαντέρ ενσωματωμένου στον διαδραστικό χάρτη που θα βασίζεται και θα αναδεικνύει τις κύριες θεματικές της δράσης. Μέσω αυτών των δραστηριοτήτων τα παιδιά καλλιεργούν ένα ευρύτερο πνεύμα συνεργασίας και ενημερώνονται για τα ψηφιακά μέσα και την αξιοποίηση τους.
Κάθε ομάδα οργανώνει και παρουσιάζει το τελικό προϊόν του έργου της σε εκδήλωση παρουσίασης της έρευνας στους γονείς, τους δασκάλους ή την τοπική κοινότητα:
Οι Ιστορικοί αναλαμβάνουν να αφηγηθούν, συνοπτικά την πανίδα και τη χλωρίδα του νησιού.
Οι Παρατηρητές παρουσιάζουν τις διαπιστώσεις τους για τη σημερινή κατάσταση.
Οι Δημοσιογράφοι διαβάζουν αποσπάσματα από τις συνεντεύξεις που συνέλεξαν και ομαδοποιημένα δεδομένα από τις συνεντεύξεις.
Οι Δημιουργοί αναλαμβάνουν την καλλιτεχνική αποτύπωση της συνολικής εμπειρίας (π.χ. με αφίσα, ζωγραφική απεικόνιση, έκθεση φωτογραφίας, φωτοκολλάζ ή βίντεο).
Η τελική φάση του προγράμματος αφιερώνεται στον αναστοχασμό των μαθητών/τριών γύρω από τη μαθησιακή και βιωματική πορεία που ακολούθησαν. Σε κλίμα ασφάλειας και αμοιβαιότητας, καλούνται να σκεφτούν τι έμαθαν, πώς συνεργάστηκαν, τι τους προκάλεσε εντύπωση και πώς βλέπουν οι ίδιοι πλέον την πανίδα και τη χλωρίδα του νησιού. Οι μαθητές/τριες συζητούν μεταξύ τους για το ποια ήταν η πιο ενδιαφέρουσα πληροφορία που έμαθαν, τις πιο δημιουργικές δραστηριότητες που ανέλαβαν και για το τι έμαθαν για τα ζώα και τα φυτά του νησιού τους;»
