Στο πλαίσιο της δράσης, οι μαθητές/τριες θα έρθουν σε επαφή με το ιστορικό κέντρο της πόλης τους και θα αντιληφθούν τις αλλαγές που έχουν προκύψει στη διάρκεια των χρόνων (από τη δεκαετία του ’50 και έως σήμερα), σε σύνδεση με τις μεταβαλλόμενες οικονομικές δραστηριότητες. Θα αντιληφθούν την αλλαγή του χαρακτήρα του ιστορικού κέντρου του Ναυπλίου από τόπο κατοικίας σε τόπο τουριστικού ενδιαφέροντος και θα προβληματιστούν για τις συνέπειες αυτής της αλλαγής, στην ποιότητα ζωής της κοινότητας, στις υποδομές, τους φυσικούς πόρους και το οικολογικό αποτύπωμα των διαφορετικών συμπεριφορών. Με αυτό τον τρόπο, θα προβληματιστούν για την ευθύνη διαχείρισης της πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης τους.
Σύνδεση με το:
1. Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών Ιστορίας και Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Ιστορίας (ΦΕΚ 303 /Β΄/13-03-2003).
2. Πρόγραμμα Σπουδών «Δράσεις Ενεργού Πολίτη» του Νηπιαγωγείου, του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου (ΥΑ υπ. αριθμ. 130372/ΓΔ4 (ΦΕΚ 6048/Β΄/1-11-2024).
Οι μαθητές/τριες, αναμένεται να:
αναπτύξουν τους δεσμούς με τον τόπο στον οποίο ζουν,
γνωρίσουν το παρελθόν του ιστορικού κέντρου τη πόλης τους και τις οικονομικές δραστηριότητες που αναπτύχθηκαν σε αυτό από τη δεκαετία του ’50 έως σήμερα,
παρατηρήσουν, περιγράψουν, συγκρίνουν και εξηγήσουν τους λόγους για τους οποίους το ανθρωπογενές περιβάλλον έχει αποκτήσει την παρούσα μορφή του στον συγκεκριμένο χώρο και χρόνο,
αναπτύξουν ικανότητα σύγκρισης των παλαιότερων και νεότερων χρήσεων του χώρου και να προβληματιστούν για τον χαρακτήρα και την ποιότητα της ζωής στο ιστορικό κέντρο,
ενεργοποιήσουν δημιουργικά τις προσπάθειες σεβασμού και διατήρησης της πολιτισμικής φυσιογνωμίας του τόπου τους,
αναπτύξουν ερευνητικές και κοινωνικές δεξιότητες (άντληση πληροφοριών, επαλήθευση δεδομένων, επαφή με ανθρώπους διαφορετικής ηλικίας / περιβάλλοντος),
αναπτύξουν δεξιότητες χαρτογράφησης και αποτύπωσης με σύγχρονα ψηφιακά μέσα, του αστικού περιβάλλοντος με επιτόπιες δραστηριότητες,
εξασκηθούν στην ποιοτική έρευνα και τις συνεντεύξεις,
δημιουργήσουν ψηφιακά εργαλεία και παρουσιάσεις για την ανάδειξη της φυσιογνωμίας του ιστορικού κέντρου στο πρόσφατο παρελθόν,
καλλιεργήσουν κίνητρα για ατομική και συλλογική δράση μέσα και έξω από το σχολείο,
ασκηθούν στην ομαδική δουλειά και στη συνεργασία που αυτή απαιτεί.
Οι μαθητές/τριες συζητούν τι γνωρίζουν για το ιστορικό κέντρο του Ναυπλίου και για ποιους λόγους το επισκέπτονται. Ρωτούν τους γονείς και παππούδες τους για την ζωή (εμπορική, οικονομική) της πόλης, όταν εκείνοι/ες ήταν στην ηλικία τους. Αναζητούν αποτυπώσεις της παλαιάς πόλης (ιστορικά τοπόσημα, καταστήματα, εμπορικές δραστηριότητες, γραφεία, κατοικίες) και της ζωής σε αυτήν σε φωτογραφικά αρχεία. Καθοδηγούνται να αναζητήσουν στα Αρχεία της ΕΡΤ ερασιτεχνικές ταινίες ή κινηματογραφικά έργα που διαδραματίζονταν στο Ναύπλιο (π.χ. Ο άνθρωπος του τρένου [1958], Στη σκιά μιας άλλης [1964] κ.α.)
Με τη βοήθεια του/της εκπαιδευτικού και με διάλογο, διατυπώνονται ερωτήματα, όπως:
1. Ποιες οικονομικές-εμπορικές δραστηριότητες χαρακτήριζαν το ιστορικό κέντρο παλαιότερα;2. Ποιες οικονομικές δραστηριότητες αναπτύσσονται σήμερα;
3. Πόσοι ήταν οι μόνιμοι κάτοικοί του παλαιότερα;
4. Ποιοι είναι μόνιμοι κάτοικοι του σήμερα;
5. Ποιες ήταν οι χρήσεις των κτιρίων του Παλαιού Ναυπλίου παλαιότερα (κατοικίες, καταστήματα, γραφεία);
6. Ποιες είναι οι χρήσεις των κτιρίων σήμερα;
7. Ποιες αλλαγές διαπιστώνονται σε κοινόχρηστους χώρους και ιστορικά τοπόσημα;
Εργαλεία: Ομαδικές συζητήσεις, ερωτηματολόγια, παρουσίαση, μελέτη παλαιότερων φωτογραφιών και χαρτών, ταινιών.
Οι μαθητές/τριες σχεδιάζουν το πρόγραμμα με τη βοήθεια του/της εκπαιδευτικού:
1. Κατανομή ομάδων και ρόλων: φωτογράφοι, ερευνητές αρχείων, δημοσιογράφοι, τοπογράφοι, κοινωνιολόγοι-οικονομολόγοι.
2. Καταγραφή προορισμών (παλαιά πόλη του Ναυπλίου, ΓΑΚ, ΔΟΠΠΑΤ, Πολεοδομία, αρχαιολογική υπηρεσία κλπ).
3. Επαφές με φορείς και πρόσωπα ενδιαφέροντος (π.χ. Δήμος, Εμπορικό Επιμελητήριο, Σύλλογος Παλαμήδης, Σύλλογος Μόνιμων Κατοίκων Παλαιάς Πόλης, ομάδα “Παλαιές φωτογραφίες του Ναυπλίου”, ΔΟΠΠΑΤ).
4. Προετοιμασία υλικού (φωτογραφικές μηχανές, σημειωματάρια, tablets).
Παράλληλα, σε αυτή τη φάση, οι μαθητές/τριες παίρνουν βίντεο και φωτογραφίες από τους κεντρικούς δρόμους, κοινόχρηστους χώρους, μνημεία και σημεία εμπορικού ενδιαφέροντος στην παλιά πόλη του Ναυπλίου.
Συλλέγουν παλαιές φωτογραφίες του ιστορικού κέντρου.
Σημειώνουν σε τοπογραφικό χάρτη παλαιές και νεότερες χρήσεις των κτιρίων.
Παίρνουν συνεντεύξεις από παλαιότερους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνταν και διατηρούσαν καταστήματα στο Παλαιό Ναύπλιο.
Παρουσιάζουν τα επαγγέλματά τους.
Παίρνουν συνεντεύξεις από παλαιούς κατοίκους του κέντρου οι οποίοι θυμούνται και περιγράφουν την καθημερινότητα τους στην παλαιά πόλη.
Παίρνουν συνεντεύξεις από τους σημερινούς κατοίκους του ιστορικού κέντρου οι οποίοι παρουσιάζουν τη σύγχρονη καθημερινότητά τους.
Παίρνουν συνέντευξη από τον/τη Δήμαρχο, τον/την Πρόεδρο του Επιμελητηρίου.
Στη φάση αυτή, οι μαθητές/τριες:
δημιουργούν podcast με τις συνεντεύξεις,
διοργανώνουν θεματική έκθεση στο σχολείο με φωτογραφικό υλικό, χάρτες, και σύντομα ενημερωτικά κείμενα από τις ομάδες,
δημιουργούν άρθρα και αναρτήσεις στο ιστολόγιο του σχολείου ή στη σχολική εφημερίδα, συνοδευόμενα από φωτογραφίες και σύντομες περιγραφές.
Στη φάση αυτή, οι μαθητές/τριες:
παρουσιάζουν το υλικό που συνέλεξαν και δημιούργησαν (φωτογραφίες, βίντεο, χάρτες, συνεντεύξεις) σε σχολική εκδήλωση με συμμετοχή της τοπικής κοινότητας (γονείς, τοπικές αρχές),
οργανώνουν συζήτηση στρογγυλής τράπεζας, με θέμα τη ζωή της παλαιάς πόλης του Ναυπλίου και την ευθύνη διαχείρισης της πολιτιστικής και ιστορικής της ταυτότητας.
Στη φάση του αναστοχασμού, γίνεται αξιολόγηση με σχετικό ερωτηματολόγιο γνώσεων και δεξιοτήτων που αποκτήθηκαν στη διάρκεια της δράσης.
Για επέκταση σε νέα πλαίσια οι μαθητές/τριες καλούνται να:
προβληματιστούν και να παρουσιάσουν επιχειρηματικές δραστηριότητες οι οποίες ενσωματώνουν αρχές κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευθύνης,
να οργανώσουν αγώνα αντιλογίας, με θέματα όπως για παράδειγμα: “Παλαιό Ναύπλιο: Πόλη μόνιμης κατοίκησης ή τουριστικής αξιοποίησης;”, “Κοινόχρηστοι χώροι: ελεύθεροι ή επαγγελματικά εκμεταλλεύσιμοι;”, “Κτίρια: με περιορισμούς χρήσης (κατοικίες-πολιτιστικοί χώροι) ή τουριστικά καταλύματα;”, “Παλαιό Ναύπλιο: παράδεισος για τουρίστες-δοκιμασία για κατοίκους;”.
Τέλος, συντάσσεται έκθεση με προτάσεις των μαθητών/τριών για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στο ιστορικό κέντρο του Ναυπλίου και διατήρηση-ανάδειξη της ιστορικής κληρονομιάς του.
