Το ποσοστό των θανάτων από τροχαία ατυχήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση (EE) με θύματα ποδηλάτες/ισσες ήταν 8% το 2016 και τείνει να αυξάνει με αργό ρυθμό (European Commission, 2018). Σύμφωνα με τη σύμβαση της Βιέννης, τα ποδήλατα σε όλες τις χώρες της ΕΕ πρέπει να διαθέτουν βασικό εξοπλισμό ασφαλείας όπως αποτελεσματικά φρένα, κουδούνι και ανακλαστήρες. Σε ορισμένες επίσης χώρες της ΕΕ ισχύουν επιπλέον απαιτήσεις ασφαλείας για τους/τις ποδηλάτες/ισσες όπως κράνη, ανακλαστικά γιλέκα, παιδικά καθίσματα, ελάχιστο όριο ηλικίας για ποδηλασία στον δρόμο. Επιπλέον, το ποδήλατο αποτελεί δημοφιλές μέσο μετακίνησης των μαθητών/τριών, με τη συνοδεία ενήλικα, από την προσχολική ακόμη ηλικία.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Με το ποδήλατο στο δρόμο με ασφάλεια κυκλοφορώ» αποτελεί μία εισαγωγή των μαθητών/τριών στο θέμα της οδικής ασφάλειας με εστίαση στην ασφάλεια του/της ποδηλάτη/ισσας υπό το πρίσμα της ψηφιακής τεχνολογίας. Σε έναν κόσμο που εξαρτάται όλο και περισσότερο από τους υπολογιστές, η ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων αποτελεί επιτακτική ανάγκη όλων των σύγχρονων εκπαιδευτικών περιβαλλόντων.
Στο πρόγραμμα εφαρμόζεται η ομαδοσυνεργατική προσέγγιση. Χαρακτηρίζεται από ευελιξία, καθώς μπορεί να αξιοποιηθεί ολόκληρο ή τμηματικά. Μπορεί επίσης να προσαρμοστεί στα ενδιαφέροντα και στις κοινωνικοπολιτισμικές ιδιαιτερότητες της κάθε τάξης.
Οι μαθητές/τριες στο τέλος του προγράμματος αναμένεται να:
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μαθητές/τριες στο τέλος του 1ου εργαστηρίου αναμένεται να:
Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)
Οι μαθητές/τριες χωρίζονται σε ζευγάρια. Κάθε μέλος δημιουργεί το avatar του ζευγαριού του στην εφαρμογή Avatar maker. Αποθήκευση των εικόνων σε φάκελο στην επιφάνεια εργασίας. Συζητούν για το χρώμα του ποδηλάτου που έχουν/θα ήθελαν να έχουν. Κάθε μέλος του ζευγαριού προβάλλει στην ολομέλεια το avatar του άλλου και αναφέρει το όνομά του και το χρώμα του ποδηλάτου του.
Οι μαθητές/τριες χωρίζονται σε τρεις ομάδες, τους πεζούς, τους ποδηλάτες και τα αυτοκίνητα. Κινούνται στον χώρο με συνοδεία μουσικής και χαρακτηριστικές κινήσεις. Μόλις τα αυτοκίνητα αγγίξουν τα ποδήλατα, τα τελευταία πέφτουν*. Όταν ένα ποδήλατο/αυτοκίνητο ακουμπήσει έναν πεζό, αυτός τραυματίζεται. Μόλις σταματήσει η μουσική γίνεται καταμέτρηση των ποδηλάτων/πεζών που είναι κάτω και των αυτοκινήτων/ποδηλάτων/πεζών που είναι όρθιοι. Ακολουθεί προβληματισμός για τους κινδύνους στον δρόμο και εισαγωγή στη θεματική του προγράμματος. Ενημέρωση για το πρόγραμμα και τους στόχους.
*Προσοχή: Δείξτε στα παιδιά τον τρόπο με τον οποίο θα «πέφτουν», π.χ. μπορεί απλώς να κάθονται κάτω με προσοχή.
Ο/Η εκπαιδευτικός ανακοινώνει στην ολομέλεια την άφιξη στο email του σχολείου ενός ηχογραφημένου μηνύματος από τον κ. ΚΟΚ με 2 φωτογραφίες (βλ. εκπ/κό υλικό). (Το ηχογραφημένο μήνυμα μπορεί επίσης να παραχθεί από τον/την εκπαιδευτικό με όποιο τρόπο επιθυμεί). Ο κ. ΚΟΚ ζητάει βοήθεια στο πρόβλημα που αντιμετωπίζει με τα συνεχόμενα ατυχήματα στην πόλη του. Παρατηρούν τις εικόνες για τον εντοπισμό του προβλήματος με χρήση της ρουτίνας σκέψης «Τι σε κάνει να το λες αυτό;». Καταιγισμός ιδεών και δημιουργία νοητικού χάρτη στην εφαρμογή coggle.it με την υποστήριξη του/της εκπ/κού, για το τι γνωρίζουν για την ασφάλεια στο δρόμο.
Οι μαθητές/τριες προσκαλούν με φωνητικό μήνυμα που δημιουργούν σε εφαρμογή έναν τροχονόμο στην τάξη τους. Αποστολή email στην τροχαία της πόλης τους. Ζωγραφίζουν πώς πρέπει να οδηγούν με ασφάλεια το ποδήλατο τους (βλ. Φ. Ε 1).
Τι τους άρεσε στα παιχνίδια; Σε ποιο πρόβλημα θα δώσουν λύσεις και πώς;
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μαθητές/τριες στο τέλος του 2ου εργαστηρίου αναμένεται να:
περιεχομένου
Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)
Οι μαθητές/μαθήτριες προετοιμάζουν τις ερωτήσεις για τον τροχονόμο που θα επισκεφτεί την τάξη τους είτε δια ζώσης, είτε διαδικτυακά.
Τις καταγράφουν με την υποστήριξη της/του νηπιαγωγού.
Υλοποίηση της συνέντευξης.
Ενημέρωση των μαθητών/τριών για τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας, τη συμπεριφορά του ποδηλάτη στον δρόμο, στις διαβάσεις, τα βασικά σήματα που πρέπει να γνωρίζει κλπ.
Οι μαθητές/μαθήτριες σε ζευγάρια σχεδιάζουν στο λογισμικό Τux paint τα βασικά σήματα κυκλοφορίας που πρέπει να γνωρίζει ο ποδηλάτης και τα εκτυπώνουν. Τα κατηγοριοποιούν στην ολομέλεια σε σήματα που δηλώνουν απαγόρευση, υποχρέωση και κίνδυνο.
Τα σήματα που εκτυπώθηκαν στην προηγούμενη δραστηριότητα τοποθετούνται σε ρολά κουζίνας για το παιχνίδι. Οι μαθητές/τριες χωρίζονται με κλήρωση σε δύο ομάδες: τους ποδηλάτες και τα σήματα. Τα σήματα τοποθετούνται στον χώρο. Τα ποδήλατα κινούνται ανάμεσά τους ακολουθώντας συγκεκριμένη διαδρομή και συμπεριφέρονται ανάλογα (σταματούν στο stop, ακολουθούν τον δρόμο υποχρεωτικής διέλευσης ποδηλάτων κ.λπ.). Στη συνέχεια αλλάζουν ρόλους.
Στο τέλος συμπληρώνουν ατομικά το φύλλο εργασίας ποια σήματα
πρέπει να γνωρίζει ο ποδηλάτης (Βλ. Φ. Ε. 2).
Οι μαθητές/τριες απαντούν στις παρακάτω ερωτήσεις:
Τι είναι ο κώδικας οδικής κυκλοφορίας;
Γιατί τον χρειαζόμαστε;
Ποια σήματα θα πρέπει να γνωρίζω όταν οδηγώ το ποδήλατο μου;
Με ποιο τρόπο περνώ από τις διαβάσεις;
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μαθητές/τριες στο τέλος του 3ου εργαστηρίου αναμένεται να:
Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)
O/H εκπαιδευτικός διαβάζει το ebook «Ο φίλος μου ο ποδηλατάκιας» ή προβάλλει το αντίστοιχο βίντεο στην ολομέλεια. Ακολουθεί συζήτηση σχετικά με το περιεχόμενο του παραμυθιού και καταγραφή των ενεργειών και συμπεριφορών που προτείνει ο ποδηλατάκιας στους ποδηλάτες. Οι μαθητές/τριες ζωγραφίζουν τις οδηγίες του ποδηλατάκια είτε ψηφιακά στο Tux paint, είτε με συμβατικό τρόπο. Στη συνέχεια σαρώνουν τις ζωγραφιές για να τις ψηφιοποιήσουν και τις αποθηκεύουν σε φάκελο στον υπολογιστή προκειμένου να δημιουργήσουν ένα ψηφιακό εικονογραφημένο βιβλίο που θα αποστείλουν στον κ. ΚΟΚ.
Ο/Η εκπαιδευτικός δημιουργεί στην εφαρμογή bookcreator ένα ψηφιακό βιβλίο και οι μαθητές/τριες εισάγουν τις σαρωμένες ζωγραφιές τους. Προηγείται συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των μαθητών/τριών για τη σειρά με την οποία θα τοποθετηθούν οι ζωγραφιές. Κάθε μαθητής/τρια ηχογραφεί στην εφαρμογή την οδηγία/συμβουλή του ποδηλατάκια. Στο τέλος αποφασίζουν ποια εικόνα/ζωγραφιά θα τοποθετήσουν στο εξώφυλλο του βιβλίου, καθώς και τον τίτλο που θα δώσουν. Όταν το ψηφιακό βιβλίο ολοκληρωθεί, γίνεται αποστολή του με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στον κ. ΚΟΚ.
Οι μαθητές/τριες ζωγραφίζουν τι χρειάζεται ο ποδηλάτης για να είναι
ασφαλής (βλ. Φ.Ε.3).
Στη συνέχεια συγκρίνουν τη νέα ζωγραφιά τους με την αντίστοιχη που έκαναν στο τέλος του 1ου εργαστηρίου (πώς πρέπει να οδηγώ με ασφάλεια το ποδήλατο), στοχάζονται πάνω στις δύο ζωγραφιές και αναφέρουν ποια στοιχεία λείπουν από την πρώτη ζωγραφιά, τι καινούριο έχουν μάθει, ποια συνήθεια θα πρέπει να αλλάξουν και γιατί (πχ. πρέπει να φοράω κράνος όταν κάνω ποδήλατο, παλιά δεν το ήξερα).
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μαθητές/τριες στο τέλος του 4ου εργαστηρίου αναμένεται να:
Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)
Οι μαθητές/τριες στην ολομέλεια προβληματίζονται και συζητούν ως προς το είδος της αφίσας (έχουν ήδη έρθει σε επαφή με τέτοιου είδους πολυτροπικά κείμενα) που θα αποσταλεί στον κ. ΚΟΚ, συμβατική ή ψηφιακή και ανακαλύπτουν τα πλεονεκτήματα της ψηφιακής αφίσας (μπορεί να εκτυπωθεί σε πολλά αντίτυπα, να αποσταλεί εύκολα, να διορθωθούν λάθη κ.λπ.). Αποφασίζουν να δημιουργήσουν ψηφιακή αφίσα στην εφαρμογή postermywall. Χωρίζονται σε ομάδες. Κάθε ομάδα αποφασίζει το κεντρικό μήνυμα της αφίσας της, τα σχέδια/ εικόνες που θα έχει η αφίσα και τα μέλη της αναλαμβάνουν ρόλους. Οι καλλιτέχνες ζωγραφίζουν τις εικόνες που θα περιέχει η αφίσα, τις σαρώνουν και τις αποθηκεύουν σε φάκελο στην επιφάνεια του υπολογιστή με τον αριθμό της ομάδας τους. Οι λογοτέχνες συγγράφουν το μήνυμα της αφίσας με την υποστήριξη της νηπιαγωγού στην εφαρμογή postermywall. ‘Όλα τα μέλη της ομάδας αποφασίζουν για τη θέση των επιμέρους στοιχείων στην αφίσα και τα χρώματά της. Στο τέλος αποθηκεύουν την αφίσα στο φάκελο της ομάδας τους.
Κάθε ομάδα παρουσιάζει την ψηφιακή αφίσα που δημιούργησε στην ολομέλεια των νηπίων. Ο/Η νηπιαγωγός μεταβαίνει στις φόρμες google και κάθε ομάδα ανεβάζει το αρχείο της ψηφιακής αφίσας για να δημιουργηθεί το ερωτηματολόγιο που θα χρησιμοποιηθεί στην ψηφοφορία. Μόλις ολοκληρωθεί το ερωτηματολόγιο κάθε μαθητής/τρια ψηφίζει την αφίσα που επιθυμεί να αποσταλεί στον κ. ΚΟΚ (δε μπορεί να ψηφίσει την αφίσα της ομάδας του/της). Ο/Η εκπαιδευτικός προβάλλει τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας και ερμηνεύονται από τους μαθητές/τριες. Η αφίσα που επιλέγεται αποστέλλεται στον κ. ΚΟΚ με email.
Οι μαθητές/τριες απαντούν στις παρακάτω ερωτήσεις:
Η αφίσα που σχεδίασαν ανταποκρίνεται σε αυτό που ζήτησε ο κ. ΚΟΚ;
Τι τους προβλημάτισε ή χαροποίησε;
Ποιος ο ρόλος της τεχνολογίας στην κατασκευή της σε σχέση με τη δημιουργία της με συμβατικά υλικά;
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μαθητές/τριες στο τέλος του 5ου εργαστηρίου αναμένεται να:
Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)
Στην ολομέλεια οι μαθητές/τριες παρακολουθούν το βίντεο. Καλούνται να δημιουργήσουν μια ιστορία με τίτλο «ο Άκης Ποδηλατάκης συμβουλεύει». Η ιστορία θα χρησιμοποιηθεί ως σενάριο ταινίας animation (έχουν έρθει σε επαφή με την τεχνική του animation σε προγενέστερο χρόνο). Συζητούν, προτείνουν ιδέες για τον ήρωα της ιστορίας, την τοποθεσία, τον χρόνο κλπ. Η νηπιαγωγός χρησιμοποιώντας το μαθησιακό αντικείμενο του Φωτόδεντρου «Κειμενογράφος για παιδιά» καταγράφει την ιστορία που αφηγούνται οι μαθητές/τριες.
Οι μαθητές/τριες χωρίζονται σε δύο ομάδες, την ομάδα των σκηνικών και την ομάδα των ηρώων της ιστορίας. Η ομάδα των σκηνικών αρχικά συζητά για τον αριθμό των σκηνικών που έχουν να ετοιμάσουν με βάση την ιστορία, τι θα εικονίζουν τα σκηνικά, τι υλικά θα χρειαστούν, με ποια τεχνική θα τα κατασκευάσουν. Στη συνέχεια προχωρούν στην κατασκευή των σκηνικών. Η ομάδα των ηρώων αρχικά συζητά για το ποιοι είναι οι πρωταγωνιστές της ιστορίας και πώς θα τους κατασκευάσουν. Στη συνέχεια προχωρούν στην κατασκευή των ηρώων. Καθόλη τη διάρκεια της εργασίας των ομάδων, τα μέλη τους έχουν τη δυνατότητα προβολής στον υπολογιστή ταινιών animation.
Οι μαθητές/τριες απαντούν στις παρακάτω ερωτήσεις:
Η ιστορία ανταποκρίνεται σε αυτό που ζητήθηκε από τον κ. ΚΟΚ;
Έχει αρχή-μέση-τέλος;
Κατά τη διάρκεια της εργασίας στις ομάδες αντιμετώπισαν προβλήματα;
Αν ναι τι είδους προβλήματα;
Με ποιο τρόπο επιλύθηκαν οι συγκρούσεις στην ομάδα;
Κάθε μέλος της ομάδας συνέβαλε στο τελικό αποτέλεσμα;
Τι ήταν αυτό που τους άρεσε ή δεν τους άρεσε στην ομάδα;
Ποια στοιχεία της ταινίας δημιούργησαν σήμερα και ποια υπολείπονται για το επόμενο εργαστήριο;
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μαθητές/τριες στο τέλος του 6ου εργαστηρίου αναμένεται να:
Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)
Οι μαθητές/τριες εναποθέτουν τα σκηνικά στο σημείο που θα γίνει η φωτογράφηση (σταθερή θέση), στη συνέχεια τοποθετούν τους πρωταγωνιστές στο σημείο που θα πρέπει να βρίσκονται σύμφωνα με την ιστορία και τραβούν την πρώτη φωτογραφία. Ακολούθως αλλάζουν λίγο τη θέση των ηρώων, αντικειμένων και φωτογραφίζουν την κάθε αλλαγή με τη φωτογραφική μηχανή από σταθερό σημείο δημιουργώντας μία λογική ακολουθία φωτογραφιών για κάθε σκηνή. Κατά τη διάρκεια της φωτογράφησης καταθέτουν τις προτάσεις τους για τις κινήσεις των πρωταγωνιστών, τους μετακινούν πάνω στο σκηνικό και επιλύουν προβλήματα τεχνικής φύσεως που μπορούν να εμφανιστούν. Στο τέλος ο/η εκπαιδευτικός μεταφέρει τις φωτογραφίες σε φάκελο στον υπολογιστή.
Οι μαθητές/τριες χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα επεξεργασίας ήχου audacity ηχογραφούν το κείμενο της ιστορίας και το αποθηκεύουν σε φάκελο στον υπολογιστή με την υποστήριξη της νηπιαγωγού. Προηγείται εξοικείωση των μαθητών/τριών με τα εικονίδια που θα χρησιμοποιήσουν στο περιβάλλον του λογισμικού.
Οι μαθητές/τριες χρησιμοποιούν το πρόγραμμα επεξεργασίας βίντεο που υπάρχει στα windows 10 για να συνθέσουν την ταινία. Συγκεκριμένα τοποθετούν τις φωτογραφίες στη σειρά με την τεχνική «σύρε και άσε» και στη συνέχεια με την υποστήριξη του/της εκπαιδευτικού προσθέτουν και τα αρχεία της ηχογράφησης. Αποθηκεύουν την ταινία και την αποστέλλουν με email στον κ. ΚΟΚ. Παράδειγμα ταινίας animation https://www.youtube.com/watch?v=YSNIf9Gzo9E
Οι μαθητές/τριες απαντούν στις παρακάτω ερωτήσεις:
Η ταινία animation ενημερώνει για τους κανόνες ασφαλούς ποδηλασίας;
Ποιους από αυτούς τους κανόνες εφαρμόζω ως ποδηλάτης;
Τι πρέπει να αλλάξω;
Ποια δραστηριότητα μού άρεσε περισσότερο σήμερα;
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μαθητές/τριες στο τέλος του 7ου εργαστηρίου αναμένεται να:
Δραστηριότητες – (ενδεικτικές)
Οι μαθητές/τριες συμπληρώνουν ξανά τον ημιδομημένο χάρτη στην εφαρμογή coggle.it με την υποστήριξη του/της εκπ/κού, για το τι γνωρίζουν για την ασφάλεια στον δρόμο. Χρησιμοποιείται η ρουτίνα σκέψης «Τότε νόμισα-Τώρα ξέρω». Συγκρίνουν τον αρχικό χάρτη με τον τελικό και αναστοχάζονται. Τους απονέμεται το σήμα του ενημερωμένου ποδηλάτη.
Ο/Η εκπαιδευτικός έχει εξηγήσει εκ των προτέρων τον σκοπό του ατομικού φακέλου, τα κριτήρια που θα λαμβάνονται υπόψη για την επιλογή του υλικού και τον ρόλο τους. Οι μαθητές/τριες επιλέγουν τις εργασίες από τα εργαστήρια που επιθυμούν να προσθέσουν στον φάκελο τους. Ο/Η μαθητής/τρια συζητάει το περιεχόμενο του φακέλου του με τον εκπαιδευτικό, στοχάζεται πάνω σε αυτόν και εντοπίζει αδυναμίες και δυνατά στοιχεία.
Οι μαθητές/τριες συμπληρώνουν το φύλλο αυτοαξιολόγησης που ακολουθεί σε επόμενη ενότητα.
Πολιτική απορρήτου | Όροι χρήσης | Eπικοινωνία και Υποστήριξη