Η δράση στοχεύει στην καλλιέργεια της περιβαλλοντικής συνείδησης και της ενεργού πολιτειότητας, μέσω της εξερεύνησης του Φυσικογεωγραφικού και Γεωλογικού Μουσείου «Νέδα» που βρίσκεται στη Νέα Φιγαλεία και της ανάδειξης της σημασίας των γεωλογικών σχηματισμών και των φυσικών τοπίων στην τοπική και παγκόσμια βιωσιμότητα.
Σύνδεση με το:
1) Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών Γεωλογίας-Γεωγραφίας (ΦΕΚ 304/Β΄/13-03-20032),
2) Νέο Πρόγραμμα Σπουδών Γεωλογίας-Γεωγραφία ΦΕΚ_ 1859_24-03-2023 Β΄ Γυμνασίου.
Το προτεινόμενο πρόγραμμα εντάσσεται πλήρως στις θεματικές ενότητες του ΠΣ 2024 για το μάθημα Γεωλογίας/Γεωγραφίας, καθώς εστιάζει στα ακόλουθα:
Γεωλογική ιστορία και μορφολογία της Ελλάδας: Μέσω της μελέτης γεωλογικών σχηματισμών, απολιθωμάτων και τεκτονικών διεργασιών, οι μαθητές/τριες κατανοούν τη διαμόρφωση του ελληνικού γεωγραφικού χώρου.
Φυσικοί κίνδυνοι και ανθρώπινες παρεμβάσεις στο περιβάλλον: Η ανάλυση σεισμικών φαινομένων και η επίδρασή τους στην αρχιτεκτονική και τον οικιστικό σχεδιασμό επιτρέπει στους μαθητές να αντιληφθούν τη σχέση μεταξύ φυσικών διεργασιών και ανθρώπινης δραστηριότητας.
Γεωποικιλότητα και βιώσιμη ανάπτυξη: Η εξερεύνηση της γεωποικιλότητας της περιοχής και η σύνδεσή της με την πολιτιστική κληρονομιά ενισχύει την κατανόηση της σημασίας της διατήρησης του γεωπεριβάλλοντος για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Ενδεικτικά, μπορεί να ενταχτεί στα ακόλουθα μαθήματα:
ΜΑΘΗΜΑ 6: Η Γεωλογική ιστορία της Ευρώπης και η ορογένεση,
ΜΑΘΗΜΑ 7: Η διαμόρφωση του ανάγλυφου στην Ευρώπη,
ΜΑΘΗΜΑ 8: Η γεωλογική ιστορία της Ελλάδας,
ΜΑΘΗΜΑ 9: Σεισμική και ηφαιστειακή δράση στην Ευρώπη και στην Ελλάδα,
ΜΑΘΗΜΑ 18: Τα βουνά και οι πεδιάδες της Ελλάδας,
ΜΑΘΗΜΑ 20: Το κλίμα της Ελλάδας,
ΜΑΘΗΜΑ 23: Τα ποτάμια και οι λίμνες της Ελλάδας,
3) Πρόγραμμα Σπουδών «Δράσεις Ενεργού Πολίτη» του Νηπιαγωγείου, του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου (ΦΕΚ 6048/Β΄/1-11-2024).
Οι μαθητές/τριες, αναμένεται να:
αναγνωρίσουν γεωλογικούς σχηματισμούς και να κατανοήσουν τη γεωλογική ιστορία της περιοχής και γενικότερα της Πελοποννήσου,
αναπτύξουν δεξιότητες παρατήρησης και καταγραφής, κατά τη βιωματική επαφή με τα εκθέματα του μουσείου,
ενισχύσουν διεπιστημονικές και ομαδοσυνεργατικές πρακτικές μάθησης μέσα από διαθεματικές παιδαγωγικές στρατηγικές,
αναπτύξουν περιβαλλοντική συνείδησης και ενεργό στάση απέναντι στη διατήρηση της φυσικής κληρονομιάς.
Η φάση της διερεύνησης, περιλαμβάνει:
συζήτηση με αφορμή εικόνες από το μουσείο, καθώς και την αναφορά ότι σε αρκετά σημεία των βουνών της περιοχής μας έχουν βρεθεί θαλάσσια όστρακα,
ερωτήματα:
Ποια είναι η γεωλογική ιστορία του τόπου μας;
Τι είναι η γεωποικιλότητα;
Γιατί έχει σημασία;
οργάνωση μαθητών/τριών σε ετερογενείς ομάδες εργασίας με διακριτούς θεματικούς άξονες (π.χ. Υδάτινοι πόροι, Τεκτονικά φαινόμενα, Γεωμορφολογία, Βιοποικιλότητα, Περιβαλλοντικές απειλές),
εργαλεία:
ο ιστότοπος του Μουσείου (https://nedamuseum.gr/our-history),
ομαδικές συζητήσεις,
ερωτηματολόγια,
padlet για ιδέες.
Οι μαθητές/τριες, με τη βοήθεια του/της εκπαιδευτικού, προετοιμάζονται για την επιτόπια επίσκεψη αξιοποιώντας τον ιστότοπο του μουσείου (https://nedamuseum.gr/our-history), μελετώντας την ιστορία του και τις πληροφορίες που προσφέρει για τον φυσικό και γεωλογικό πλούτο της λεκάνης της Νέδας, του νομού Ηλείας και ολόκληρης της Πελοποννήσου.
Σε αυτό το πλαίσιο, θα υπάρξει:
Συνεργασία με σχολεία του Νομού Ηλείας, και ιδιαίτερα με το ΓΕΛ και το Γυμνάσιο Νέας Φιγαλείας τα οποία βρίσκονται κοντά στο μουσείο. Η συνεργασία περιλαμβάνει ανταλλαγή εμπειριών, κοινές δράσεις στο πεδίο, και από κοινού παρουσίαση αποτελεσμάτων στη σχολική και τοπική κοινότητα.
Επικοινωνία με το μουσείο και προγραμματισμός επίσκεψης (κοντινή περιοχή με πολύ ενδιαφέροντες γεωλογικούς σχηματισμούς: ρήγματα, κατακρημνίσεις κλπ).
Στοχευμένη παρατήρηση και μελέτη των εκθεμάτων που αποκαλύπτουν τη γεωλογική ιστορία της λεκάνης της Νέδας και ολόκληρης της Πελοποννήσου, σε συνεργασία με το προσωπικό του μουσείου:
i) Γεωμορφολογικοί και παλαιογεωγραφικοί χάρτες: Ανάλυση φυσικών μεταβολών και κλιματικών επιπτώσεων (Σ.Β.Α. 4, 13).
ii) Πετρώματα και ορυκτά: Σύνδεση με έννοιες αειφορικής διαχείρισης φυσικών πόρων (Σ.Β.Α. 12, 15).
iii) Εκθέματα σχετιζόμενα με σεισμικά φαινόμενα: Σχολιασμός της ανθρώπινης ευαλωτότητας και πρόληψης κινδύνων (Σ.Β.Α. 11, 13).
iv) Πληροφορίες για τον ποταμό Νέδα και το τοπικό υδάτινο οικοσύστημα: Προβληματισμός για την αξία του νερού και την προστασία του (Σ.Β.Α. 6, 15).
Διανομή ρόλων σε κάθε ομάδα (φωτογράφος, καταγραφέας πληροφοριών, υπεύθυνος ψηφιοποίησης του υλικού, υπεύθυνος επικοινωνίας με άλλες ομάδες και σχολεία, υπεύθυνος παρουσίασης παραγόμενων της ομάδας κλπ).
Λήψη φωτογραφιών, καθώς και συνεντεύξεων του καθηγητή Γεωλογίας του EKΠA κ. Δημήτρη Παπανικολάου που είναι ο επιστημονικός υπεύθυνος του μουσείου, και του προσωπικού του μουσείου.
Δημιουργία ερωτηματολογίων (αρχικών και τελικών).
Προετοιμασία υλικών για την παρουσίαση (φωτογραφικές μηχανές, tablets, υπολογιστές).
Η δράση θα δώσει τη δυνατότητα στους/στις μαθητές/τριες να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν πολυτροπικά προϊόντα (αφίσες, παρουσιάσεις, podcast, αφηγήσεις, επιτραπέζιο ή/και ψηφιακό παιχνίδι με ερωτήσεις σχετικά με τα ορυκτά κλπ) και να οργανώσουν σχολική εκδήλωση ή δράση ανοιχτή στην κοινότητα, π.χ. Μαθητές-ξεναγοί στον τόπο και τη γνώση.
Η δράση θα αναρτηθεί σε ιστοσελίδα σχολείου ή/και κοινωνικά δίκτυα.
Στο πλαίσιο της διάχυσης των αποτελεσμάτων της δράσης, μπορεί να πραγματοποιηθεί:
Α) Παιδαγωγική αξιοποίηση από τη Σύμβουλο Φυσικών Επιστημών:
•Σχεδιασμός επιμορφωτικών δράσεων για εκπαιδευτικούς, με βάση τη διασύνδεση θεωρίας και πράξης.
•Δικτύωση σχολικών μονάδων με το μουσείο, στο πλαίσιο σχολικών συμπράξεων και περιβαλλοντικών δικτύων.
Β) Παιδαγωγική συμβολή και συνεργασία των υπεύθυνων για τη δράση εκπαιδευτικών ΠΕ04, με εκπαιδευτικούς ΠΕ02 στα ακόλουθα πλαίσια:
•Πολιτισμική προσέγγιση της φύσης μέσα από τη μυθολογία (μύθος της Νέδας), τη λογοτεχνία και τη γλωσσική ποικιλία.
•Διδακτικός σχεδιασμός με βάση αρχές διαφοροποιημένης και βιωματικής μάθησης.
•Επιμέλεια γλωσσικού περιεχομένου και υποστήριξη στην τεκμηρίωση των εργασιών.
Γ) Ένταξη και στα ακόλουθα μαθήματα:
•ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ΄ Γυμνασίου Θεματικό πεδίο: Οι οργανισμοί στο περιβάλλον τους. Θεματική Ενότητα: 11. Ανθρώπινες επεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον – Κίνδυνοι
•ΓΕΩΛΟΓΙΑ-ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Α΄ Γυμνασίου Θεματικό πεδίο: Β. Μεταβολές στο φυσικό περιβάλλον Θεματική Ενότητα: 9. Υδρόσφαιρα
•ΧΗΜΕΙΑ Β΄ Γυμνασίου Θεματικό πεδίο: Μελετώντας τα υλικά και το φυσικό περιβάλλον. Θεματική Ενότητα: 3. Το νερό ως διαλύτης
•Εργαστήρια Δεξιοτήτων Α΄ Γυμνασίου Θεματική Ενότητα: Φροντίζω το Περιβάλλον. Τομέας: Οικολογία – Παγκόσμια και τοπική Φυσική κληρονομιά.
Στη φάση αυτή, θα υπάρξει:
Συζήτηση: «Τι έμαθα; Τι μου άρεσε; Τι μπορώ να αλλάξω;».
Αναπαράσταση (ρεαλιστική ή ψηφιακή) ενός από τα γεωλογικά φαινόμενα που μελετήθηκαν.
Ανάρτηση, π.χ. με τη βοήθεια του Mentimeter, συναισθηματικών και γνωστικών αποτυπώσεων.
