Ενεργοποίηση των μαθητών/τριών με World Café με βασικό θέμα τα ακραία καιρικά φαινόμενα και τις φυσικές καταστροφές. Το World Café είναι μια συμμετοχική δραστηριότητα, η οποία προσφέρει τη δυνατότητα έκφρασης, αναστοχασμού, αλληλεπίδρασης και συλλογής των ιδεών ομάδων γύρω από ένα θέμα.
Οι μαθητές/τριες χωρίζονται σε τέσσερις (4) ομάδες. Στον χώρο υπάρχουν τέσσερα τραπέζια με χαρτόνια και ερωτήσεις για την αντιμετώπιση των παρακάτω φαινομένων πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εκδήλωσή τους:
- Καύσωνας (παράδειγμα ερώτησης/Τι μπορούμε να κάνουμε για να προετοιμαστούμε για ένα καύσωνα, τι μέτρα προστασίας μπορούμε να λάβουμε όταν συμβαίνει, τι χρειάζεται να κάνουμε μετά την εκδήλωσή του)
- Πυρκαγιές
- Πλημμύρες
- Σεισμοί
Κάθε ομάδα ξεκινά από ένα τραπέζι. Καταγράφονται ιδέες-προτάσεις πρόληψης και αντιμετώπισης και ορίζεται ένας ή μία εκπρόσωπος που παραμένει στο τραπέζι σε όλη τη διάρκεια της δραστηριότητας και συνοψίζει μετά από κάθε κύκλο επεξεργασίας τις καταγεγραμμένες ιδέες των ομάδων που έχουν προηγηθεί. Όλες οι ομάδες περνούν από όλα τα τραπέζια και όλες τις θεματικές. Έτσι αποτυπώνονται οι ιδέες όλων, παρουσιάζονται από τους τέσσερις εκπροσώπους και συζητιούνται στην ολομέλεια. Οι ιδέες μπορούν να καθαρογραφούν και να γίνουν ορατές και αξιοποιήσιμες σε μελλοντικές δραστηριότητες ευαισθητοποίησης της σχολικής και της ευρύτερης κοινότητας.
Εστιάζοντας στο συγκεκριμένο πλαίσιο λειτουργίας του σχολείου, μετά τη συλλογή πληροφοριών και δεδομένων, οι μαθητές και οι μαθήτριες σε ομάδες εστιάζουν σε μία περίπτωση, καύσωνες, πυρκαγιές, πλημμύρες ή σεισμό, και απαντούν τέσσερις βασικές ερωτήσεις:
- Ποια είναι τα δυνατά σημεία του σχολείου μας στην περίπτωση αντιμετώπισης αυτού του φαινομένου;
- Ποια είναι τα αδύναμα σημεία του σχολείου μας στην περίπτωση αντιμετώπισης αυτού του φαινομένου;
- Ποιες εξωτερικές ευκαιρίες πιθανόν να προκύψουν από την προσπάθεια του σχολείου μας να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στην περίπτωση αντιμετώπισης ενός τέτοιου φαινομένου;
- Ποια εξωτερικά εμπόδια λειτουργούν ανασταλτικά στην προσπάθεια του σχολείου μας να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στην περίπτωση αντιμετώπισης ενός τέτοιου φαινομένου;
Σε έναν πίνακα χωρισμένο σε τέσσερα τεταρτημόρια οργανώνονται και καταγράφονται οι απαντήσεις κάθε ομάδας ως προς την ετοιμότητα αντίδρασης του σχολείου στην περίπτωση των τεσσάρων ακραίων καιρικών φαινομένων και φυσικών καταστροφών. Ερμηνεύοντας οι μαθητές και οι μαθήτριες τις απαντήσεις καταλήγουν στο βασικό συμπέρασμα αναγκαιότητας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της σχολικής κοινότητας αρχικά και της ευρύτερης κοινότητας στη συνέχεια σε θέματα αποτελεσματικής αντιμετώπισης των φαινομένων.
Εκδήλωση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης αρχικά της σχολικής και στη συνέχεια της ευρύτερης κοινότητας σε θέματα όπως:
- Τι κάνουμε πριν την πλημμύρα/την πυρκαγιά/τον σεισμό.
- Τι κάνουμε κατά τη διάρκεια της πλημμύρας/της πυρκαγιάς/του σεισμού,
- αν βρισκόμαστε σπίτι ή
- αν βρισκόμαστε σε εξωτερικό χώρο.
- Τι κάνουμε μετά την πλημμύρα/την πυρκαγιά/τον σεισμό.
Η εκδήλωση μπορεί να ξεκινήσει με προβολή της ομιλίας της Greta Thunberg στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών με θέμα την κλιματική κρίση[1] ή μπορεί να προβληθεί ένα βίντεό της στο TEDx Talks[2] ή με κάποια άλλη ομιλία.
Οι μαθητές/τριες μοιράζονται με την κοινότητα πληροφορίες επεξεργασμένες και απλοποιημένες σε διάφορες μορφές και με την αξιοποίηση διάφορων ψηφιακών μέσων. Συνδέεται η κλιματική αλλαγή με τα ακραία καιρικά φαινόμενα και τις φυσικές καταστροφές. Επικοινωνούνται μέσω παρουσιάσεων και σχετικών ενημερωτικών φυλλαδίων, που έχουν δημιουργηθεί από τους/τις μαθητές/τριες, με μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης ακραίων φαινομένων και φυσικών καταστροφών, καθώς και συμβουλές για μετά την εκδήλωση των φαινομένων, τηλέφωνα έκτακτης ανάγκης και ενημερωτικές ιστοσελίδες φορέων. Έχοντας εντοπίσει τη βασική αιτία πρόκλησης ακραίων φαινομένων, διατυπώνονται προτάσεις μετριασμού της κλιματικής αλλαγής, αξιοποιήσιμες στην καθημερινότητα κάθε πολίτη.
Εκφράζεται κάλεσμα των μαθητών/τριών σε δράση και δέσμευση όλης της κοινότητας στη μείωση του οικολογικού αποτυπώματος της σχολικής μονάδας κατά 10%-20% την επόμενη σχολική χρονιά. Δημιουργούνται ομάδες οι οποίες αναλαμβάνουν ενέργειες που συμβάλλουν την μείωση του οικολογικού αποτυπώματος στις θεματικές:
- Χρήση ενέργειας
- Διαχείριση απορριμμάτων
- Μετακινήσεων
- Σπατάλη νερού
- Διατροφικές συνήθειες
- Υπερκατανάλωση
- Αύξηση πρασίνου
Εκπρόσωποι από κάθε ομάδα αναλαμβάνουν την αξιολόγηση των δραστηριοτήτων της και των αποτελεσμάτων τους, προτείνοντας παρεμβάσεις και πιθανές τροποποιήσεις στη στρατηγική τόσο τη συνολική όσο και των επιμέρους ομάδων.
Μετά την εκδήλωση, πραγματοποιείται επικοινωνία με τις δημοτικές αρχές και την Πολιτική Προστασία προκειμένου να ενημερώσουν για τα ευρήματά της έρευνάς τους, τις ενέργειες σε επίπεδο σχολικής κοινότητας και να ζητήσουν τη συνδρομή τους προκειμένου να μετατραπεί το σχολείο σε κλιματικό καταφύγιο, δηλαδή σε μια περιοχή με ευνοϊκές περιβαλλοντικές συνθήκες που προσφέρουν προστασία από δύσκολες καταστάσεις, όπως ένας καύσωνας, με:
- αύξηση πρασίνου,
- αντικατάσταση των υλικών της αυλής σε υδατοπερατά,
- κάθετους πράσινους τοίχους,
- ταρατσόκηπο,
- καθιστικά με σκίαστρα.
Οι μαθητές και οι μαθήτριες αποφασίζουν να συνεχίσουν τις δραστηριότητες της δράσης με πρωτοβουλίες ως Κλιματικοί Πρεσβευτές επικοινωνώντας με άλλα σχολεία, διενεργώντας δραστηριότητες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σε αυτά και οργανώνοντας μαθητική πορεία για το κλίμα σε κεντρικά σημεία της πόλης.
Επιπλέον, επιδιώκονται δυνατότητες έκφρασης και διάχυσης των μηνυμάτων και των δραστηριοτήτων των μαθητών και των μαθητριών μέσω τοπικών ραδιοφωνικών σταθμών και διαδικτυακού ραδιοφώνου (π.χ. European School Radio).
Τέλος, διεκδικούν με επιστολή ή παράσταση στο Δημοτικό Συμβούλιο τη θεσμοθέτηση ενός Κλιματικού Συμβουλίου Νέων στον Δήμο τους με αντιπροσώπους από τα Λύκεια του Δήμου.
[1] https://multimedia.europarl.europa.eu/el/share/I171433?autoplay=off&controls=on
[2] https://www.youtube.com/watch?v=EAmmUIEsN9A&t=401s